۰
تاریخ انتشار
جمعه ۲۶ بهمن ۱۳۹۷ ساعت ۲۳:۳۰
در میزگرد عملکرد فرهنگی نظام جمهوری اسلامی با حضور مصطفی غفاری و مهدی شریفی طرح شد:

در عرصه فرهنگ تمرکز ما صرفا بر روی باورهاست/ فلسفه شكل گيری شورای انقلاب فرهنگی در طول سالها دچار تغيير شده

در عرصه فرهنگ تمرکز ما صرفا بر روی باورهاست/ فلسفه شكل گيری شورای انقلاب فرهنگی در طول سالها دچار تغيير شده
فرهنگ و جامعه/ به گزارش خبرگزاری رضوی، میزگردی در خصوص مكانیزم ایجاد فرهنگ در جامعه و تاثیر سیستم های حكومتی بر آن در جامعه ایران طی چند دهه گذشته، در دفتر خبرگزاری رضوی با حضور صاحبنظران حوزه فرهنگ و اجتماع مصطفی غفاری دکتری جامعه شناسی سیاسی و تدوین گر کتاب "فتنه تغلب" و مهدی شریفی استاد رسانه و فرهنگ و مشاورعالی ریاست شورای اسلامی شهر مشهد تشکیل شد که گزارش مفصل آن را در ادامه می خوانید:
در ابتدای بحث با توجه به لزوم روشن شدن مراد از فرهنگ، شریفی فرهنگ را اینگونه تشریح نمود: فرآوردهای بشری به دو دسته ملموس و ناملموس تقسیم می شوند که فرهنگ آن بخشی از فرآورده هاست كه جنبه ی نرم افزاری دارد و در واقع همان فرآوردهای بشری ناملموس می یاشد.
وی ادامه داد: فرهنگ در دو وجه بیرونی و درونی قابل بررسی است كه وجه بیرونی آن در اموری چون رسانه ها، نهادهای اجتماعی و...بازتاب یافته و وجه درونی آن همان پدیده هایی اند كه در درون افراد رخ می دهند و برخی معتقدند این وجه قابل اهمیت است چرا كه بعنوان مثال تا نویسنده ای در درون خود تحولی نیابد اثری نیز خلق نخواهد شد، از این روی فرهنگ، آن باورهایی است كه در افراد رسوب كند؛ به شرط آنكه جمعی بشود.
در حوزه تعریف و نگاه به واژه فرهنگ دكتر مصطفی غفاری با بیان تعبیری از رهبر معظم انقلاب آیت الله خامنه ای كه فرهنگ را به هوایی كه تنفس می كنیم تشبیه كرده اند، این تعریف را شامل ابعاد عملیاتی و نظری دانسته و گفت: در ابعاد نظری این تعبیر تلقی نگاه پارسونزی به جامعه و وجود مرزهای مشخص بین وجه های مختلف را  بهم می ریزد و این تعریف چنان عملیاتی
است كه بر طبق آن براحتی میتوان اقدام كرد.
شریفی با اشاره به اینكه تغییر در باورها منجر به تغییر در فرهنگ می گردد اظهار كرد: آنچه كه از افراد ساطع می شود ناشی از باورها، هیجانات و احساسات است و باورها هستند كه سرنوشت ساز می باشند، زمانی كه باوری در بیش از ٥٠ درصد افراد جامعه رسوخ كند، آنجا واژه فرهنگ بدان اطلاق خواهد شد.
وی درخصوص باورهایی كه منجر به انقلاب اسلامی شد نیز عنوان كرد: مجموعه ای از باورها وجود داشته اند كه همه مردم در صورت گرفتن چنین اقدامی همكاری كرده اند؛ حال چه این باورها غلط بوده و چه درست!
شریفی با بیان این کلیت که  نظام ها عموما بیشتر از این كه به نیاز جوانان جامعه توجه كنند خواسته های خود را مورد اهمیت قرار می دهند گفت: نظام هرگز وارد مقوله فرهنگ نشده است چرا كه خاصیت فرهنگ این است كه هیچ نظام مدیریتی نمی تواند آن را تغییر دهد و رسوخ در باورها بصورت بخش نامه ای و تحمیلی امكان پذیر نیست، چرا که تا افراد و من درونی هركسی تغییر نكند فرهنگی ساخته نمی شود.
وی ادامه داد: هم اكنون ما در فضایی زندگی می كنیم كه فاصله نسلی از ١٠ سال به كمتر از ۳سال رسیده و چون افراد نیازها و نظرات هم را بدرستی درك نمی كنند، نظرات و نیازها متفاوت شده و ما با تعداد زیادی از خرده فرهنگ ها روبرو هستیم.
در ادامه نیز دکتر غفاری در پاسخ به نظرات مطرح شده اینگونه بیان كرد: اگر باورها را هسته مركزی تعریف قرار دهیم، چه انقلاب سال ٥٧ و چه نظام برآمده از آن جزء فرهنگی ترین مقولات باور محور تاریخ جمعی بشر هستند و بطور طبیعی می توان استنتاج كرد كه نظام برآمده از چنین انقلاب فرهنگی نیز همچنان
فلز فرهنگی خود را حفظ می كند، هرچند ممكن است در برخی كنش های هنجار ساز نظام ناموفقیت هایی وجود داشته باشد اما استرس و دغدغه های موجود در این زمینه همچنان نشان از فرهنگی بودن نظام دارد.
وی در ادامه با انتقاد به وارد كردن كمیت به مقولات فرهنگی گفت: چطور می توان گفت با پذیرش ٥٠ درصدی مردم در یك حوزه باور، آن باور تبدیل به فرهنگ شده است؟!
دكترغفاری افزود: باید سرچشمه های فرهنگی را بشناسیم و بررسی كنیم كه اینها تا چه حد تحت كنترل نظام سیاسی هستند و تا چه میزان برنامه پذیرند؟! هرگز در تاریخ جوامع بشری تا این حد میان میراث فرهنگی با تبادلات روزمره مردم ارتباط نبوده است، سرچشمه های فرهنگ سرچشمه های تعاملی هستند.
مصطفی غفاری نویسنده و پژوهشگر اجتماعی ارزش ها را مركز فرهنگ دانسته و عنوان كرد: باوری دارای اهمیت است كه تبدیل به ارزش شود، سرچشمه ها در وجود هریك از افراد متفاوت است و كامیابی یا عدم كامیابی نظام در بحث ارزش سازی است كه مشخص می شود.
دكتر غفاری ادامه داد: فرهنگ برآمده از پویایی اجتماعی است كه البته این به معنای كوتاهی دست نظام از این مقوله نمی باشد و سرچشمه های فرهنگی جامعه كنونی ما شامل این سه بخش هستند: حوزه فرهنگی اسلام، حوزه فرهنگ ایرانی بعنوان عرف و حوزه  تعاملات با جهان های دیگر كه برجسته ترین آنها غرب است، در این میان هركدام كه بتوانند بیشترین قدرت تببین كنندگی در حوزه نظر و بیشترین میزان هضم كنندگی در عمل را داشته باشند گفتمان اصلی خواهند بود.
 شریفی با توضیح اینکه حوزه اولین با تاكید بر اینكه كردار افراد خروجی باورها و امیال ما هستند تشریح كرد: اعمال از
ساحت های درونی نشات می گیرد و امكان ندارد رفتاری سربزند كه ابتدا در حوزه باور رخ نداده باشد، همچنین مكانیسم رفتاری فرآیندهای مشخصی دارد، سرچشمه های رفتار ما كجا هستند؟
وی در خصوص سرچشمه های مولد ارزش در جامعه خاطر نشان كرد: سرچشمه فرهنگ اسلام امری مورد قبول است اما موضوع این است كه كدام قرائت از اسلام؟! تمام این موارد دارای جزییاتی هستند كه تا به باورها منتقل نشوند تغییری نخواهد بود!
شریفی، استاد دانشگاه در ادامه با محور قرار دادن این نکته که مقوله ارزش گذاری در بحث اهمیت ندارد، بلكه وجود و حضور این باورها دارای اهمیت اند گفت: در دوره ی انقلاب یك باور عمومی وجود داشت و آن این بود كه شاه را نمیخواستند.
غفاری با انتقاد به مرتبط دانستن بحث گسست نسلی و تفاوت نسلی که در مدت زمان کوتاهی ایجاد شده عنوان كرد: این موضوع در تمامی جوامع وجود دارد و وجود تفاوت هایی بین دانشجویان سال اولی با سال اخر را در تمام دانشگاه های دنیا می توان شاهد بود، اما این ربطی به عدم فهم نظام سیاسی ندارد و نظام ها همچون افراد دارای دوره های پختگی هستند و زمانی كه از نگرش نظام به فرهنگ سخن میگوییم باید اول مشخص كنیم كدام نظام مدنظر ماست! نظام موجودی زنده است، باید ابتدا فهم نظام از مقوله فرهنگ را بسنجیم و بعد به این بپردازیم كه تا چه حد توانسته آن را به پویایی و بهبود برساند؟

 

در بخش دیگر این نشست مسئله اهمیت تاثیر گذاری شورای فرهنگی انقلاب اسلام نیز در حوزه رابطه میان فرهنگ و نظام که دارای اهمیت بوده و بعنوان بخشی از فرهنگ مورد توجه است بیان شد و دكت غفاری در این خصوص اظهار نمود: فلسفه وجودی شكل
گیری شورای فرهنگی انقلاب اسلامی خود در طول سالها دچار تغییر شده است، هدف از تشكیل این شورا در ابتدا تحول در نظام آموزش عالی كشور بوده است كه هم اكنون دستخوش تغییر شده است. سرعت اتفاقات فرهنگی آنقدر بالاست كه بررسی در یك برش زمانی مهم و البته سخت است.
دكتر شریفی در خصوص نقش شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان كرد: اگر پایه تغییر گفتار و رفتار را تاثیر باورها و امیال بدانیم چگونه شورایی همچون شورای انقلاب فرهنگی می تواند بر روی كل جمعیت تاثیر گذار باشد، درحالیكه نماینده همه مردم نیست و مردم نیز به انتظار خروجی های منتج شده از یك اتاق نمی نشینند.
وی همچنین گفت: نظام اسلامی در طول چهل سال گذشته بخش احساسات و هیجانات را نشانه گیری كرده و با تكنیك های هیجان محور میخواهد امور را انجام دهد،چنین ضعفی بدلیل عدم توانایی ما در ورود به بخش باورهاست.
غفاری در حوزه ارتباط جامعه با شورای عالی انقلاب اسلامی بین كرد: هرچند گپ های زیادی وجود دارد و ممكن است برخی سیاست ها نادرست بوده باشد، اما این بخش بعنوان مولد پویایی اجتماعی كه خروجی آن طبقه متوسط است بسیار تاثیر گذار میباشد.
وی ادامه داد: ما باید نگرش چندلایه را جایگزین نماییم و بخشی از مشكلات شورای عالی انقلاب فرهنگی و سایر امور بدلیل همین نگاه بخشی است، نگاهی كه فرهنگ را چون هوای مورد تنفس نداند، در حوزه های مختلف تصمیم سازی ما باید بتوانیم ابتدا تصویر خوبی بگیریم كه بشود بازتاب مناسبی داشت و من نیز مدافع مكانیسم فعلی تصمیم سازی نیستم.
دكتر غفاری گفت: اما این را نباید فراموش كرد كه جریان موجود به عنوان جریان اصلی جریاناتی نیز تولید
كرده است و گاها در ساخت باورها موفق بوده است كه از آن جمله باور به مرجعیت اهل بیت و تبدیل آن به كنش های فرهنگی چون پیاده روی اربعین بوده است.
وی همچنین خاطر نشان كرد: ما بدنبال تعادل تصویرسازی نیستیم كه موارد درست و غلط را بچینیم كنار هم، موارد ناموفق بسیاری وجود داشته اما اگر موفقیت ها را نیز بپذیریم این نگرش مبنایی كه لزوما نظام ها نمی توانند مسائل فرهنگی را مدیریت كنند، هرچند ممكن است در سیاست گذاری های ناموفق عمل كرده باشد، اما پویایی های اجتماعی توسط نظام قابل مدیریت است پس مبنای موجود مبنای غلطی نیست.
دكتر غفاری گفت: جمهوری اسلامی حتی در جذب و هضم بخشی از فرهنگ غربی نیز همچون فرهنگ ایرانی  آگاهانه و موفق عمل كرده است، در خصوص بحث هیجان محوری شورای عالی انقلاب نیز این ادعایی است كه باید ثابت شود؛ چرا كه تنها از یك رفتار صداوسیما كه خود بازوی اجرایی انقلاب فرهنگی است مثالی زده شد.
دكتر شریفی این نكته را به صحبت های فوق افزود كه باید بصورت همزمان به مسائل پرداخت و نگرش یك وجهی منجر به تاریك ماندن سایر وجوه خواهد شد. وی گفت خط پیوند میان شورای عالی انقلاب و جامعه متصل برقرار نیست. به عنوان مثال كرسی های آزاد اندیشی موضوعی بود كه رهبری آن را طرح كردند و شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز به تصویب آن پرداختند.
شریفی همچنین در خصوص مناسك پیاده روی اربعین عنوان كرد: با وجود پیاده روی های بسیار در روزهای اربعین چرا آرمان های امام حسین بطور كامل پیاده سازی نشده اند، چرا جامعه ما نامهربان تر شده و چرا در اقتصاد و فرهنگ و ....مشكلات داریم پس ما نیاز به شفافیت داریم.


https://www.razavi.news/vdcdf50s.yt0no6a22y.html
razavi.news/vdcdf50s.yt0no6a22y.html
کد مطلب ۳۹۷۴۱
ارسال نظر
نام شما

آدرس ايميل شما