وقتی مشهد اولین تیم ملی فوتبال ایران شد
ناگفته هایی از اولین حضور بین المللی تیم فوتبال ایران
حمید ابراهیمی: از دیرباز صدر جدول تاریخ فوتبال ایران به مسابقه ای بین ایران و افغانستان بازمی گردد، مسابقه ای که تاریخ آن به روز سوم شهریور 1320 مربوط است.
به گزارش خبرگزاری فرهنگ رضوی،قبل از آنکه بخواهیم صحت یا سقم این تاریخ را مورد بررسی قرار دهیم باید بگوییم درست بامداد روز سوم شهریور روز 1320 نیروهای متفقین در جنگ جهانی دوم به حریم هوایی ایران تجاوز نظامی کردند و ایران رسما وارد جنگ جهانی دوم شد. پس چگونه می توان باور داشت کشوری که وارد جنگ جهانی شده، فوتبالیست هایش مراسم سالگرد استقلال افغانستان را در یک فوتبال سیزده به دری برگزار کنند.
اما واقعیت مطلب؛ در آگوست 1941 میلادی (مرداد 1320) وزارت ورزش افغانستان از سازمان تربیت بدنی و پیشاهنگی ایران درخواست نمود تا تیمی به عنوان منتخب ایران برای حضور در جشنواره استقلال افغانستان به این کشور بفرستد. حضور حسین صدقیانی، پدر فوتبال نوین ایران در شهر مشهد و تیم فردوسی آن شهر باعث شد که او تیم فوتبال ایران را با نام منتخب مشهد به این میدان بفرستد. باید دانست که صدقیانی اصالتا آذری بود. او که سابقه بازی در تیم های فوتبال شارلوای بلژیک و راپیدوین اتریش را داشت، ضمن اینکه مسوول دایره فوتبال در انجمن تربیت بدنی و پیشاهنگی بود، رابطه نزدیکی با فوتبال مشهد داشت و البته همان زمان نام مشهد به واسطه واقع شدن حرم مطهر رضوی به عنوان شهر آرامبخش دل شیعیان و ورزشکاران جوان ایرانی مطرح بود و تیم های ورزشی ان خطه از ایران با قدرت معنوی مضاعف به میدان می رفتند. بر اساس گزارش خبرگزاری فرهنگ رضوی، جشن استقلال کشور افغانستان طی روزهای اول و دوم شهریور 1320 در کابل برگزار شد.
ظاهرشاه، پادشاه افغانستان خود در این مسابقه حاضر بود و فوتبالیست های چهار گروه ایران، افغانستان، پاکستان و هندوستان از مقابل او سان دیدند. ان زمان وقتی تیم منتخب مشهد برابر هندوستان یک – صفر برنده شد، افغانستانی ها به تکاپو افتادند. آنها که می دیدند نام تیم منتخب مشهد این قدر باقدرت ظاهر شده است، با یک فریب آشکار و در حالی که در بازی اول با نام تیم ملی افغانستان حضور یافته بودند در بازی دوم با نام منتخب کابل به میدان رفتند. نکته دیگر جالب توجه درخواست 6 هزار تومانی برای هزینه این سفر تیم ملی به کابل مرتبط است؛ اسماعیل مرآت وزیر وقت فرهنگ طی نامه ای به نخست وزیر درخواست 6 هزار تومان پول برای سفر تیم ملی به افغانستان کرد: «دسته یی از بازیکنان فوتبال که 16 تن و سه سرپرست هستند، روز 12 مرداد به افغانستان می روند و در نیمه اول شهریور مسابقه می دهند و در نیمه دوم مراجعت می کنند.
چون بازیکنان اعزامی بضاعت کافی ندارند و از طرفی هم لازم است به طرز آبرومندی هیات بازیکنان اعزام شوند، برای تهیه لباس متحدالشکل و لباس و لوازم بازی و هزینه رفتن و برگشتن تا مرز افغانستان، شصت هزار ریال وجه لازم است. ضمناً استدعا می شود اجازه فرمایند از اعتبار مورد تقاضا بیست و پنج لیره ارز برای مصارف روزهای توقف هیات اعزامی در افغانستان بانک ملی بفروشند».
حسین سمیعی، سفیر کبیر ایران در افغانستان عنوان مسابقه و شکل و شمایل بازی را در این روز به تصویر کشیده و مطالب مندرج در اسناد امور خارجه ایران حاضر است. در این روز تیم منتخب کابل با نتیجه یک بر صفر مشهد را شکست داد.
اما نکته جذاب در این بین ادبیات خاص آقای سمیعی است که به جای داور، حکم افغان و به جای کلمه گل از واژه برندگی استفاده می کند! بازی با برتری یک بر صفر افغانستان تمام شد و هیچکس فکر نکرد برای فوتبال ایران در این دوران فرصتی به وجود آمده بود تا در این مقطع با نام مبارک و عزیز علی بن موسی الرضا(ع) به میدان رود. دست این امام غریب هفتاد و پنج سال است روی سر ورزش و خصوصا فوتبال ایران است. در حالی که فوتبالیست های ایرانی به خوابگاه رفته و خود را برای بازی سوم آماده می کردند، ناگاه خبر رسید که متفقین به ایران حمله کردند. صدقیانی به هر شکلی که بود با گرفتن اتوبوس قراضه و کامیون و ... تیم منتخب را به ایران بازگرداند. اگر او در دل بیابان ها شتر هم پیدا می کرد و اولین تیم فوتبال ایران که با سلام و صلوات به کابل رفته بود اینگونه به ایران باز گشت.
ترکیب تیم منتخب ایران را بازیکنانی نظیر اکبر حیدری به عنوان کاپیتان که با لقب اکبر طوفان شناخته می شد، عبدالله سعیدایی، دکتر غلام نژند، حمید مبارز، دکتر فتاح نجم، انور قندهاری، سرور ایوبی، وحید اعتمادی،آرتوش آساتوریان، سیدحسن گوشه، احمد خطیبی ( دو سال بعد از این دیدار به دلیل سرطان درگذشت)، عباس تنیده گر، عزیز اقتدار، احمد میلانیان، عباس ناظری و ... تشکیل می دادند.
به گزارش خبرگزاری فرهنگ رضوی،قبل از آنکه بخواهیم صحت یا سقم این تاریخ را مورد بررسی قرار دهیم باید بگوییم درست بامداد روز سوم شهریور روز 1320 نیروهای متفقین در جنگ جهانی دوم به حریم هوایی ایران تجاوز نظامی کردند و ایران رسما وارد جنگ جهانی دوم شد. پس چگونه می توان باور داشت کشوری که وارد جنگ جهانی شده، فوتبالیست هایش مراسم سالگرد استقلال افغانستان را در یک فوتبال سیزده به دری برگزار کنند.
اما واقعیت مطلب؛ در آگوست 1941 میلادی (مرداد 1320) وزارت ورزش افغانستان از سازمان تربیت بدنی و پیشاهنگی ایران درخواست نمود تا تیمی به عنوان منتخب ایران برای حضور در جشنواره استقلال افغانستان به این کشور بفرستد. حضور حسین صدقیانی، پدر فوتبال نوین ایران در شهر مشهد و تیم فردوسی آن شهر باعث شد که او تیم فوتبال ایران را با نام منتخب مشهد به این میدان بفرستد. باید دانست که صدقیانی اصالتا آذری بود. او که سابقه بازی در تیم های فوتبال شارلوای بلژیک و راپیدوین اتریش را داشت، ضمن اینکه مسوول دایره فوتبال در انجمن تربیت بدنی و پیشاهنگی بود، رابطه نزدیکی با فوتبال مشهد داشت و البته همان زمان نام مشهد به واسطه واقع شدن حرم مطهر رضوی به عنوان شهر آرامبخش دل شیعیان و ورزشکاران جوان ایرانی مطرح بود و تیم های ورزشی ان خطه از ایران با قدرت معنوی مضاعف به میدان می رفتند. بر اساس گزارش خبرگزاری فرهنگ رضوی، جشن استقلال کشور افغانستان طی روزهای اول و دوم شهریور 1320 در کابل برگزار شد.
ظاهرشاه، پادشاه افغانستان خود در این مسابقه حاضر بود و فوتبالیست های چهار گروه ایران، افغانستان، پاکستان و هندوستان از مقابل او سان دیدند. ان زمان وقتی تیم منتخب مشهد برابر هندوستان یک – صفر برنده شد، افغانستانی ها به تکاپو افتادند. آنها که می دیدند نام تیم منتخب مشهد این قدر باقدرت ظاهر شده است، با یک فریب آشکار و در حالی که در بازی اول با نام تیم ملی افغانستان حضور یافته بودند در بازی دوم با نام منتخب کابل به میدان رفتند. نکته دیگر جالب توجه درخواست 6 هزار تومانی برای هزینه این سفر تیم ملی به کابل مرتبط است؛ اسماعیل مرآت وزیر وقت فرهنگ طی نامه ای به نخست وزیر درخواست 6 هزار تومان پول برای سفر تیم ملی به افغانستان کرد: «دسته یی از بازیکنان فوتبال که 16 تن و سه سرپرست هستند، روز 12 مرداد به افغانستان می روند و در نیمه اول شهریور مسابقه می دهند و در نیمه دوم مراجعت می کنند.
چون بازیکنان اعزامی بضاعت کافی ندارند و از طرفی هم لازم است به طرز آبرومندی هیات بازیکنان اعزام شوند، برای تهیه لباس متحدالشکل و لباس و لوازم بازی و هزینه رفتن و برگشتن تا مرز افغانستان، شصت هزار ریال وجه لازم است. ضمناً استدعا می شود اجازه فرمایند از اعتبار مورد تقاضا بیست و پنج لیره ارز برای مصارف روزهای توقف هیات اعزامی در افغانستان بانک ملی بفروشند».
حسین سمیعی، سفیر کبیر ایران در افغانستان عنوان مسابقه و شکل و شمایل بازی را در این روز به تصویر کشیده و مطالب مندرج در اسناد امور خارجه ایران حاضر است. در این روز تیم منتخب کابل با نتیجه یک بر صفر مشهد را شکست داد.
اما نکته جذاب در این بین ادبیات خاص آقای سمیعی است که به جای داور، حکم افغان و به جای کلمه گل از واژه برندگی استفاده می کند! بازی با برتری یک بر صفر افغانستان تمام شد و هیچکس فکر نکرد برای فوتبال ایران در این دوران فرصتی به وجود آمده بود تا در این مقطع با نام مبارک و عزیز علی بن موسی الرضا(ع) به میدان رود. دست این امام غریب هفتاد و پنج سال است روی سر ورزش و خصوصا فوتبال ایران است. در حالی که فوتبالیست های ایرانی به خوابگاه رفته و خود را برای بازی سوم آماده می کردند، ناگاه خبر رسید که متفقین به ایران حمله کردند. صدقیانی به هر شکلی که بود با گرفتن اتوبوس قراضه و کامیون و ... تیم منتخب را به ایران بازگرداند. اگر او در دل بیابان ها شتر هم پیدا می کرد و اولین تیم فوتبال ایران که با سلام و صلوات به کابل رفته بود اینگونه به ایران باز گشت.
ترکیب تیم منتخب ایران را بازیکنانی نظیر اکبر حیدری به عنوان کاپیتان که با لقب اکبر طوفان شناخته می شد، عبدالله سعیدایی، دکتر غلام نژند، حمید مبارز، دکتر فتاح نجم، انور قندهاری، سرور ایوبی، وحید اعتمادی،آرتوش آساتوریان، سیدحسن گوشه، احمد خطیبی ( دو سال بعد از این دیدار به دلیل سرطان درگذشت)، عباس تنیده گر، عزیز اقتدار، احمد میلانیان، عباس ناظری و ... تشکیل می دادند.
