نگاهی به اجرای آیین سنتی شمع و چراغ در تکیه های شاهرود
به گزارش خبرگزاری رضوی، این آیین که قدمتی چند صد ساله دارد همه ساله در ایام محرم به ویژه شب های تاسوعا و عاشورا با حضور خادمان حسینی و قشرهای مردم با هدف عرض ارادت به خاندان عصمت و طهارت برگزار می شود.
در این آیین که نیم ساعت بعد از غروب آفتاب آغاز می شود خادمان تکایا که به "ˈکشیک کش" مشهورند در مقابل سقاخانه که "ˈچراغ خونه" نیز نامیده می شود، می ایستند.
متولی مسجد و ریش سفیدان نیز در جلوی چراغخونه ایستاده و خدامی که نوبت کشیک آنها است در مقابل آنها صف می کشند.
چراغچی شمعدانها و چراغ توری ها را از چراغخونه آورده و به ترتیب یک در میان روی زمین می چیند و سپس چراغچی شمعدانها را به دست گرفته و اشعار و دعاهای ویژه این مراسم را با صدای بلند می خواند و سپس خطبه مخصوص شمع و چراغ را باصدای رسایی قرائت می کند.
پس از آن "ˈچاووش" اشعاری از محتشم کاشانی که مربوط به واقعه کربلا است را با صدای خوش می خواند و در پایان هر مصرع خدام صلوات می فرستند.
در خاتمه مراسم شمع و چراغ، خدامی که نوبت کشیک آنهاست شمع ها و چراغها را می بوسند و به ترتیب به خدام کناری خود می دهند و به همین ترتیب شمعدان ها و چراغها به وسیله همه خدام دست به دست می شود تا به محل اولیه می رسد.
این آیین سنتی را درگذشته مراسم شمع و چراغ و در مواقعی به نام شامگاه خدام می نامیدند.
عنوانهای خطبه خوانی، چراغچی و چاووشی در برخی از تکایا از جمله تکیه بیدآباد موروثی است و این عنوانها از پدران به فرزندان به ارث رسیده است.
در تکیه بازار شاهرود هنگامی که خطبه خوان به نام امام حسین (ع) می رسد تمامی چراغها، مشعل ها و شمعدان ها خاموش می شود و ریش سفیدان با آمدن به میان مجلس و خواندن نوحه (ای داد از این عزا...) کاه بر سر و رویشان می ریزند.
در شب شهادت امام حسین (ع) تکایا و منبرخانه های شاهرود مملو از مشتاقانی است که برای ابراز ارادت به ائمه اطهار به روشن کردن شمع در این مکانها می پردازند.
در شهرستان شاهرود از گذشته های دور مراسم عزاداری محرم به شیوه خاص و سنتی برگزار می شود و بسیاری از شاهرودی های مقیم سایر نقاط ایران برای شرکت در این آیین ها به ویژه در ایام تاسوعا و عاشورا خود را به زادگاه خویش رسانده و در این آیین ها شرکت می کنند.
در این آیین که نیم ساعت بعد از غروب آفتاب آغاز می شود خادمان تکایا که به "ˈکشیک کش" مشهورند در مقابل سقاخانه که "ˈچراغ خونه" نیز نامیده می شود، می ایستند.
متولی مسجد و ریش سفیدان نیز در جلوی چراغخونه ایستاده و خدامی که نوبت کشیک آنها است در مقابل آنها صف می کشند.
چراغچی شمعدانها و چراغ توری ها را از چراغخونه آورده و به ترتیب یک در میان روی زمین می چیند و سپس چراغچی شمعدانها را به دست گرفته و اشعار و دعاهای ویژه این مراسم را با صدای بلند می خواند و سپس خطبه مخصوص شمع و چراغ را باصدای رسایی قرائت می کند.
پس از آن "ˈچاووش" اشعاری از محتشم کاشانی که مربوط به واقعه کربلا است را با صدای خوش می خواند و در پایان هر مصرع خدام صلوات می فرستند.
در خاتمه مراسم شمع و چراغ، خدامی که نوبت کشیک آنهاست شمع ها و چراغها را می بوسند و به ترتیب به خدام کناری خود می دهند و به همین ترتیب شمعدان ها و چراغها به وسیله همه خدام دست به دست می شود تا به محل اولیه می رسد.
این آیین سنتی را درگذشته مراسم شمع و چراغ و در مواقعی به نام شامگاه خدام می نامیدند.
عنوانهای خطبه خوانی، چراغچی و چاووشی در برخی از تکایا از جمله تکیه بیدآباد موروثی است و این عنوانها از پدران به فرزندان به ارث رسیده است.
در تکیه بازار شاهرود هنگامی که خطبه خوان به نام امام حسین (ع) می رسد تمامی چراغها، مشعل ها و شمعدان ها خاموش می شود و ریش سفیدان با آمدن به میان مجلس و خواندن نوحه (ای داد از این عزا...) کاه بر سر و رویشان می ریزند.
در شب شهادت امام حسین (ع) تکایا و منبرخانه های شاهرود مملو از مشتاقانی است که برای ابراز ارادت به ائمه اطهار به روشن کردن شمع در این مکانها می پردازند.
در شهرستان شاهرود از گذشته های دور مراسم عزاداری محرم به شیوه خاص و سنتی برگزار می شود و بسیاری از شاهرودی های مقیم سایر نقاط ایران برای شرکت در این آیین ها به ویژه در ایام تاسوعا و عاشورا خود را به زادگاه خویش رسانده و در این آیین ها شرکت می کنند.
