ضرورت بازیابی تأثیر علماء و روحانیون اصیل در انتخابات مجلس

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رضوی، دکتر هادی وکیلی دانشیار تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد و از پژوهشگران برجسته تاریخ معاصر در خصوص وظایف و کارکرد حوزه و روحانیت در بحث انتخابات و تجربه موسوم به لیست علماء در مشهدمقدس گفت: مقام معظم رهبری در این خصوص فرمایشات و تأکیداتی دارند که می توان آن را در انتخابات پیش رو بازخوانی و فصل الخطاب قرار داد.

 

وی بیان کرد: حضرت علی (ع) در آستانه تشکیل حکومت، خطبه شقشقیه یعنی خطبه سوم نهج البلاغه را قرائت کردند که می تواند برای زمانه ما بسیار راهگشا باشد.
این خطبه شامل شکواییه‌ هایی است که امیرالمومنین علی بن ابی طالب(ع) در مورد ماجرای سقیفه و خلافت ابوبکر، عمر و عثمان ذکر کرده‌ است. همچنین امام علی (ع) به عنوان نخستین امام شیعیان و چهارمین خلیفه اهل سنت در این خطبه انتخاب گزینه صبر را در برابر قیام و جنگ با دیگر خلفا بازگو کرده‌ است. حضرت علی(ع) در این خطبه فرمودند عثمان که کشته شد مردم برای به دست گرفتن حکومت به سراغ من آمدند، در حالی که برای من حکومت و قدرت هیچ ارزشی ندارد و کم ارزش تر از آب دماغ بز است. این تعبیر نشان از کم ارزش بودن حکومت نزد خداوند و نیز امام معصوم است.

 

عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی در ادامه اذعان کرد: اما ممکن است این سوال پیش بیاید که اگر حکومت برای حضرت بی ارزش بود پس چرا ایشان پذیرفتند؟ در پاسخ باید گفت اولا از آنجا که مردم به میدان آمدند و گفتند یا علی می خواهیم با تو بیعت کنیم این در واقع یک اتمام حجت برای بر حق بودن حضرت بود. دوم اینکه خداوند از علما پیمان گرفته است که آرام‌ و قرار نگیرند بر شکم سیری سیران و شدت گرسنگی مظلومان لذا بر حضرت علی(ع) تکلیفی بود تا حکومت را بپذیرد و عدالت را اجرا کند.

 

دکتر وکیلی در بخش دیگر سخنان خود با خاطرنشان کردن نقش روحانیون در برابر استعمار و استبداد در تاریخ کشورمان اظهار کرد: در یکی دو قرن اخیر وقتی جامعه مسلمان و ایرانیان با تهاجم استعمار خارجی مواجه شدند تنها گروهی که به میدان آمد و پشت استعمار را در این مبارزه سخت به زمین زد همین علمای شیعه بودند.

 

وی در بیان مصداق حضور روحانیت در مقابله با استعمار به صدور فتوای میرزای شیرازی در تحریم توتون و تنباکو اشاره کرد که با این کار بساط امپراطوری بزرگ کره زمین را برید و ۳۰۰۰ هزار پایگاه انگلیس جمع شد. از اینجا درسی مهم به دست آمد و آن هم این بود که قدرت اصلی نهفته شیعه، در کاخ ها و حاکمیت ها نیست بلکه در یکی از حجره های کوچک شهر سامرا نهفته است.

 

عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی تصریح کرد: با توجه به پیروزی میرزای شیرازی در مقابل با میدان جنگ با انگلیس، عده ای برای تبریک نزد این عالم آمدند. ایشان شروع به گریه کردند و مردم علت گریه ایشان را جویا شدند، ایشان فرمودند تاکنون انگلیس نمی دانست که قدرت شیعه کجاست و پس از این پیروزی متوجه قدرت حوزه شده است لذا برای ضربه زدن روی آن متمرکز می شود.

 

وی ابراز کرد: عالمان دینی تاکید کردند که تنها پرچمداران مبارزه با استعمار، عالمان شیعی بودند و در عین حال مسیر به سمت جلو پیش رفت و بعدها هر حرکت ضداستعماری و ضداستبدادی داخلی و خارجی در ایران بدون استثنا به رهبری روحانیت و علمای دینی صورت می گرفت.

 

وی یادآور شد: برخی انقلاب مشروطه را به نام فلان جریان روشنفکری ثبت کرده‌اند این در حالیست که مورخ عالم ستیزی چون احمد کسروی که کتاب تاریخ مشروطه را نوشته است، می گوید که رهبری انقلاب مشروطه بر عهده سیدین سندین یعنی آیت الله سید محمد طباطبایی و آیت الله سید عبدالله بهبهانی بود.

 

وکیلی در بخش دیگر صحبت های خود بیان کرد: غربی ها همگی معتقد هستند انقلاب ما یک انقلاب اسلامی است و به قول میشل فوکو انقلاب اسلامی ایران از همه انقلاب هایی که در قرون ۱۷ تا ۲۰ به وقوع پیوست، متفاوت است. 

 

وی ادامه داد: این انقلاب ما متولی دارد و متولی آن پیامبر (ص) و ثقلین هستند. در عصر غیبت هم که دسترسی مستقیم به امام نداریم برای حفظ اسلامی بودن انقلاب و نظام باید به علما و روحانیون مراجعه کرد.مردم اگر در زمان حکومت طاغوت به میدان نمی آمدند و به امام (ره) مراجعه نمی کردند و مطیع امر رهبری نبودند انقلاب ما به پیروزی نمی رسید، لذا مردم باید به میدان بیایند چرا که مدل حکومتی که مردم حضور نداشته باشند مدل شیعی و اسلامی نیست و این ذهنیت که در مدلی اسلامی حضور مردم اهمیتی ندارد بسیار غلط است.

 

این استاد دانشگاه فردوسی عنوان داشت: در اینجا نقش عالم و مردم در حکومت اسلامی برای ما روشن شد. مشهد در سال ۵۸ تجربه موفقی از این مسأله را عرضه کرد که البته در سال های بعد دچار آسیب شد. در سال ۵۸ امام راحل و علما بازی جریان های روشنفکری و غربگرای فاسد را نخوردند و به میدان آمدند اما امام راحل معتقد بودند فعلا در سه قوه، روحانیون نامزدانتخابات نشوند.

 

وی افزود: علما در همه صحنه ها حضور جدی داشتند از جمله حوزه انتخابات. در انتخابات مجلس در اسفند ۵۸ کاندیدای زیادی ازطیف های مختلف شرکت داشتند و شورای نگهبان به معنای امروزی وجود نداشت، اغلب این دوره از انتخابات را آزادانه‌ ترین دوره انتخابات در تاریخ جمهوری اسلامی ایران می‌ دانند چرا که گزینش خاصی از نامزدهای این دوره صورت نگرفته بود. در آن موقعیت لیستی از علمای شهری وارد شد. عده ای از بازاریان و فعالان سیاسی و فرهنگی شهر مشهد به علما نامه نوشتند و گفتند تکلیف ما را در انتخابات مشخص کنید و ما ۵ نفر را برای انتخابات معرفی می کنیم. لذا دیدارهای شفاهی مختلفی با علمای شهر در این زمینه داشتند تا نظرشان را در مورد این ۵ نفر ارائه دهند.

 

وکیلی ادامه داد: در پاسخ این نامه علما نیز نامه ای نوشتند و این محتوا را مطرح کردند و نامبردگان مورد تایید قرار گرفتند و این لیست در شهر توزیع و در انتخابات شور متفاوتی ایجاد شد. در همین شهر لیستی دیگر توسط یک عدد دیگر از روحانیت ارایه شد. در نهایت مردم پای صندوق رای آمدند و انتخابات پرشور و آگاهانه و آزادانه برگزار شد و در این موقعیت روحانیون نقش خود را در روشنگری مردم نسبت به نامزدهای انتخاباتی ایفا کردند و از بین آن لیست ۵نفره سه نفر از جمله شهید دیالمه رای آورند که توانستند کشور را به خوبی اداره کنند.

 

وی در پایان گفت: از این تجربه می توان در زمانه خود استفاده کرد البته مباحثات و مخاطرات خاص خود را به دنبال دارد.