خبرگزاری رضوی گزارش می دهد؛
حرکت دیپلماسی فرهنگی به سمت تعمیق همکاری با جهان اسلام
خبرگزاری رضوی- بهمن دهستانی؛ دیپلماسی فرهنگی نوع یا شاخه ای از دیپلماسی عمومی و قدرت نرم است که شامل تبادل اندیشه‌ها، اطلاعات، هنر، زبان و سایر جنبه‌های فرهنگی میان کشورها و مردمان آنها به منظور تقویت درک متقابل است. هدف دیپلماسی فرهنگی این طور عنوان می شود که درک درستی از آرمان‌ها و رسم و رسوم مردم یک کشور خارجی بدست آید تا بر مبنای آن اهداف اقتصادی و سیاسی در سطح گسترده‌ای به ثمر برسند. گفته می شود «دیپلماسی فرهنگی باطن یک ملت را آشکار می‌کند» که این به نوبه خود میزان نفوذپذیری را افزایش می‌دهد. اگرچه دیپلماسی فرهنگی اغلب جدی گرفته نمی‌شود، اما می‌تواند نقش مهمی در دستیابی به سطوح بالای امنیت ملی داشته باشد.
در یک تعریف رایج، فرهنگ مجموعه‌ای از ارزش‌ها و اعمالی است که به یک جامعه معنا می‌بخشد. مفهوم فرهنگ دربرگیرنده فرهنگ فاخر مانند ادبیات، هنر و تحصیلاتی که مورد پسند نخبگان است و فرهنگ عامه همچون موضوعات مورد پسند اکثریت جامعه است.
شناخت فرهنگ یک ملت، همان چیزی است که دولت‌ها در هنگام ورود به دیپلماسی فرهنگی برای جذب مخاطبان خارجی خود نیاز دارند. این رویکرد، نوعی قدرت نرم است که آن را توانایی به ثمر رساندن اهداف از طریق ایجاد جاذبه به جای ایجاد اجبار یا پرداخت هزینه نیز تعریف کرده اند.
این جاذبه ها معمولا بر مبنای کِشِش‌های فرهنگی، آرمان‌های سیاسی و رسم و رسوم یک کشور پدید می‌آید. دیپلماسی فرهنگی، توانایی جذب مخاطبین خارجی از طریق ارزش‌های فرهنگی است. در واقع دیپلماسی فرهنگی از زیرشاخه‌های دیپلماسی عمومی به حساب می‌رود. دیپلماسی عمومی حوزه بزرگتری را دربرمی‌گیرد. در واقع دیپلماسی عمومی یک جامعه و ظرفیت ها و جذابیت های آن را برای تحت تأثیر قرار دادن افکار عمومی دیگر کشورها به جهان معرفی کرده و همزمان به تقویت و تبلیغ آن جامعه و فرهنگ آن در مقیاس وسیعی در جهان می‌پردازد.
می‌توان گفت که دیپلماسی عمومی تنها زمانی کاملاً مؤثر است که از قبل شرایط پذیرش اطلاعات ارایه شده در کشورهای مقصد فراهم شده باشد. لذا با شناخت فرهنگ دیگر کشورها، راه‌های تاثیرگذاری بر آنها آشکار می‌شود.
برخی صاحبنظران دیپلماسی فرهنگی را «عنصر حیاتی دیپلماسی عمومی» نامیده‌اند، زیرا فعالیت‌های فرهنگی طرز فکر ملت‌ها را به بهترین شکل نشان می‌دهد.
در این رابطه سفر وزیر فرهنگ به ترکیه برای شرکت در اجلاس وزرای اطلاع رسانی کشورهای اسلامی و دیدارها و ملاقات ها با مقامات فرهنگی ملل مسلمان در حاشیه آن را می توان جلوه قابل توجهی از دیپلماسی فرهنگی به شمار آورد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در سخنرانی خود در جمع وزیران اطلاع رسانی عضو سازمان همکاری اسلامی در اجلاس استانبول ترکیه، با تاکید بر اینکه اسلام هراسی، معلول روایت های جعلی ارباب قدرت رسانه ای است، گفته است: قرائت های افراطی از اسلام با تکیه بر مقاصد سیاستمداران خلق شده است؛ وگرنه چگونه ممکن است گروه های افراطی چون داعش در فرصت زمانی اندک پدید آیند.
محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در دوازدهمین اجلاس وزرای اطلاع‌رسانی کشورهای اسلامی با بیان اینکه از سال ها پیش، قدرت هر کشوری در جهان با توجه به توانایی های نظامی، اقتصادی و امنیتی آن کشور طبقه بندی می شد، گفت: قدرت فرهنگ و معنا همواره نادیده گرفته شده است از سویی در جهان در حال تغییر کنونی، مفهوم قدرت متحول شده است و قدرت معنا در برابر قدرت مادی افزایش یافته است.
وی با اشاره به اینکه امروز این روایت ها هستند که افکار عمومی را تحت تاثیر قرار می دهند، خاطرنشان کرد: روایت ها در رویارویی با یکدیگر قرار گرفته اند و دوران جنگ روایت ها آغاز شده است همچنین اقناع افکار عمومی در جهان با روایت های تحریف شده و جعلی، دچار بی اخلاقی مفرط شده است و از مسیرهای غیر اخلاقی و روایت های ناصحیح می کوشند تا اسلام هراسی را در افکار عمومی، به باور تبدیل کنند.
در جهت تقویت و توسعه دپلماسی فرهنگی در حاشیه اجلاس وزرای اطلاع رسانی کشورهای اسلامی در ترکیه، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزیر اطلاع رسانی جمهوری پاکستان ضمن دیدار با یکدیگر بر ساخت محصولات مشترک فرهنگی - هنری و برگزاری جشنواره فیلم در دو کشور تاکید کردنده اند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این دیدار گفته است: فرهنگ و تاریخ مشترک ما و پاکستان منجر به شکل گیری اهداف مشترک بین دو کشور شده و همکاری های رسانه ای، فرهنگی و هنری می تواند به تعمیق این روابط کمک کند.
اسماعیلی با اشاره به ساخت فیلم سینمایی اقبال لاهوری یادآور شده است: در وزارتخانه فرهنگ و ارشاد اسلامی در کنار بخش های اطلاع رسانی، حوزه های فرهنگی و هنری چون سینما، تئاتر، موسیقی و.. می تواند زمینه های گسترش همکاری های فرهنگی را تقویت کند و ساخت فیلم سینمایی اقبال لاهوری یکی از شاخص ترین این برنامه هاست.
وی افزود: این آمادگی کاملا در ما وجود دارد تا تولیدات مشترک بیشتری را داشته باشیم. همچنین برگزاری جشنواره و هفته فرهنگی از دیگر اقدامات از این دست است. هم اکنون که در حال مذاکره هستیم، جشنواره فیلم کوتاه در تهران با حضور فیلمسازان جوان و بااستعداد ما در حال برگزاری است. در کشور ما سالانه بین ۱۰۰ تا ۱۲۰ فیلم بلند سینمایی و چند برابر آن فیلم کوتاه و مستند ساخته می شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان از وزیر پاکستانی دعوت کرد تا در آیین نوروز سال آتی در کشورمان حضور یابد.
از دیگر ملاقات های قابل توجه وزیر فرهنگ ایران، دیدار با سخنگوی دولت ترکیه بود. وزیر ارشاد در دیدار با سخنگوی دولت ترکیه و رئیس دوازدهمین اجلاس وزرای اطلاع‌رسانی کشورهای اسلامی گفت: سیاست دولت سیزدهم، توسعه و گسترش روابط با همسایگان به ویژه ترکیه است و نقاط مشترک فرهنگی دو کشورما را به هم نزدیک‌تر می‌کند.
وی گفت: با توجه به مشترکات فرهنگی دو کشور، ضرورت دارد برای همگرایی در جهان اسلام در کنار هم باشیم و موفقیت هر یک، موفقیت دو کشور دوست و همسایه در منطقه قلمداد می‌شود.
در یک تعریف رایج، فرهنگ مجموعه‌ای از ارزش‌ها و اعمالی است که به یک جامعه معنا می‌بخشد. مفهوم فرهنگ دربرگیرنده فرهنگ فاخر مانند ادبیات، هنر و تحصیلاتی که مورد پسند نخبگان است و فرهنگ عامه همچون موضوعات مورد پسند اکثریت جامعه است.
شناخت فرهنگ یک ملت، همان چیزی است که دولت‌ها در هنگام ورود به دیپلماسی فرهنگی برای جذب مخاطبان خارجی خود نیاز دارند. این رویکرد، نوعی قدرت نرم است که آن را توانایی به ثمر رساندن اهداف از طریق ایجاد جاذبه به جای ایجاد اجبار یا پرداخت هزینه نیز تعریف کرده اند.
این جاذبه ها معمولا بر مبنای کِشِش‌های فرهنگی، آرمان‌های سیاسی و رسم و رسوم یک کشور پدید می‌آید. دیپلماسی فرهنگی، توانایی جذب مخاطبین خارجی از طریق ارزش‌های فرهنگی است. در واقع دیپلماسی فرهنگی از زیرشاخه‌های دیپلماسی عمومی به حساب می‌رود. دیپلماسی عمومی حوزه بزرگتری را دربرمی‌گیرد. در واقع دیپلماسی عمومی یک جامعه و ظرفیت ها و جذابیت های آن را برای تحت تأثیر قرار دادن افکار عمومی دیگر کشورها به جهان معرفی کرده و همزمان به تقویت و تبلیغ آن جامعه و فرهنگ آن در مقیاس وسیعی در جهان می‌پردازد.
می‌توان گفت که دیپلماسی عمومی تنها
برخی صاحبنظران دیپلماسی فرهنگی را «عنصر حیاتی دیپلماسی عمومی» نامیده‌اند، زیرا فعالیت‌های فرهنگی طرز فکر ملت‌ها را به بهترین شکل نشان می‌دهد.
در این رابطه سفر وزیر فرهنگ به ترکیه برای شرکت در اجلاس وزرای اطلاع رسانی کشورهای اسلامی و دیدارها و ملاقات ها با مقامات فرهنگی ملل مسلمان در حاشیه آن را می توان جلوه قابل توجهی از دیپلماسی فرهنگی به شمار آورد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در سخنرانی خود در جمع وزیران اطلاع رسانی عضو سازمان همکاری اسلامی در اجلاس استانبول ترکیه، با تاکید بر اینکه اسلام هراسی، معلول روایت های جعلی ارباب قدرت رسانه ای است، گفته است: قرائت های افراطی از اسلام با تکیه بر مقاصد سیاستمداران خلق شده است؛ وگرنه چگونه ممکن است گروه های افراطی چون داعش در فرصت زمانی اندک پدید آیند.
محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در دوازدهمین اجلاس وزرای اطلاع‌رسانی کشورهای اسلامی با بیان اینکه از سال ها پیش، قدرت هر کشوری در جهان با توجه به توانایی های نظامی، اقتصادی و امنیتی آن کشور طبقه بندی می شد، گفت: قدرت فرهنگ و معنا همواره نادیده گرفته شده است از سویی در جهان در حال تغییر کنونی، مفهوم قدرت متحول شده است و قدرت معنا در برابر قدرت مادی افزایش یافته است.
وی با اشاره به اینکه امروز این روایت ها هستند که افکار عمومی را تحت تاثیر قرار می دهند، خاطرنشان کرد: روایت ها در رویارویی با یکدیگر قرار گرفته اند و دوران جنگ روایت ها آغاز شده است همچنین اقناع افکار عمومی در جهان با روایت های تحریف شده و جعلی، دچار بی اخلاقی مفرط شده است و از مسیرهای غیر اخلاقی و روایت های ناصحیح می کوشند تا اسلام هراسی را در افکار عمومی، به باور تبدیل کنند.
در جهت تقویت و توسعه دپلماسی فرهنگی در حاشیه
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این دیدار گفته است: فرهنگ و تاریخ مشترک ما و پاکستان منجر به شکل گیری اهداف مشترک بین دو کشور شده و همکاری های رسانه ای، فرهنگی و هنری می تواند به تعمیق این روابط کمک کند.
اسماعیلی با اشاره به ساخت فیلم سینمایی اقبال لاهوری یادآور شده است: در وزارتخانه فرهنگ و ارشاد اسلامی در کنار بخش های اطلاع رسانی، حوزه های فرهنگی و هنری چون سینما، تئاتر، موسیقی و.. می تواند زمینه های گسترش همکاری های فرهنگی را تقویت کند و ساخت فیلم سینمایی اقبال لاهوری یکی از شاخص ترین این برنامه هاست.
وی افزود: این آمادگی کاملا در ما وجود دارد تا تولیدات مشترک بیشتری را داشته باشیم. همچنین برگزاری جشنواره و هفته فرهنگی از دیگر اقدامات از این دست است. هم اکنون که در حال مذاکره هستیم، جشنواره فیلم کوتاه در تهران با حضور فیلمسازان جوان و بااستعداد ما در حال برگزاری است. در کشور ما سالانه بین ۱۰۰ تا ۱۲۰ فیلم بلند سینمایی و چند برابر آن فیلم کوتاه و مستند ساخته می شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان از وزیر پاکستانی دعوت کرد تا در آیین نوروز سال آتی در کشورمان حضور یابد.
از دیگر ملاقات های قابل توجه وزیر فرهنگ ایران، دیدار با سخنگوی دولت ترکیه بود. وزیر ارشاد در دیدار با سخنگوی دولت ترکیه و رئیس دوازدهمین اجلاس وزرای اطلاع‌رسانی کشورهای اسلامی گفت: سیاست دولت سیزدهم، توسعه و گسترش روابط با همسایگان به ویژه ترکیه است و نقاط مشترک فرهنگی دو کشورما را به هم نزدیک‌تر می‌کند.
وی گفت: با توجه به مشترکات فرهنگی دو کشور، ضرورت دارد برای همگرایی در جهان اسلام در کنار هم باشیم و موفقیت هر یک، موفقیت دو کشور دوست و همسایه در منطقه قلمداد می‌شود.
