در آیین "زندگی با جامعه شناسی" عنوان شد؛
نکوداشت "دکتر قانعی راد" نشان دهنده احترام به مسئولیتپذیری است
به گزارش خبرگزاری رضوی، عصر دیروز آیین نکوداشت دکتر محمد امین قانعی راد، جامعه شناس برجسته ایرانی با حضور اساتید، دانشجویان و علاقه مندان به علوم اجتماعی در دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد برگزار گردید. در این مراسم که به همتدفتر خراسان انجمن جامعه شناسی ایران برگزار شد، حسین اکبری عضو هیات علمی گروه جامعهشناسی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: دکتر محمدامین قانعیراد، جامعهشناسی بود که مسائل جامعه را با تحلیلهای جامعهشناختی و با زبانی تا حدی غیرحرفهای برای مخاطبان عامتر از فارغالتحصیلان این رشته ارائه کرد.
اکبری با بیان اینکه نقش جامعهشناسی در جامعه با درگذشت دکتر قانعی راد رنگ و بوی پررنگتری به خود گرفته است، اظهار کرد: جامعهشناسی با عنوان علم جامعه با رسالت اصلاحگرایانه از سوی پیشگامان آن پایهریزی شد، اما خیلی زود با موضعی محافظهکارانه و سپس ساختارشکنانه نسبت خود را با جامعه به چالش کشید.
وی افزود: پس از آن به عنوان رشتهای دانشگاهی خود را اسیر سیستم آموزشی و ساختار مدرکگرایانه کرد. هر چند این سیستم موجب رشد جامعهشناسی به عنوان یک دانش بود، اما موجب اسیر شدن جامعهشناسی در سیستم آموزشی و چارچوبمند شدن آن در قواعد آمیخته با ساختار قدرت شد. علیرغم این فراز و فرود پرسش نقش جامعهشناسی و زندگی اجتماعی همواره در میان کنشگران این رشته و کنشگران خارج از این رشته وجود داشته است.
اکبری ادامه داد: این پرسش به شکلگیری یکی از پیشفرضهای اساسی در نظریههای جامعهشناسی از دانشگرایی صرف تا فعالگرایی اجتماعی منجر شده است. تقیسمبندی جامعهشناسان به حرفهای، سیاستگذار و مردممدار شاید برونرفتی برای این پرسش بود با تعریف نقشهایی چندگانه و پیرو آن روابط گوناگون میان جامعهشناسی و جامعه.
عضو هیات علمی گروه جامعهشناسی دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه "در ایران پرسش نقش جامعهشناسی در جامعه در طی روزهای اخیر با درگذشت قانعیراد رنگ و بوی متفاوتی به خود گرفته است" خاطرنشان کرد: وجه مشخصه او به عنوان جامعهشناسی مردممدار درگیری مستمر با جامعه و جریانات اجتماعی بوده است. طی چند روز اخیر مطالب بسیاری در رابطه با او در فضای علمی و اجتماعی نوشته شده و در بیشتر آنها او به عنوان جامعهشناسی انتقادی مورد تمجید قرار گرفته است.
وی تصریح کرد: رویکرد انتقادی او نسبت به مسائل و جریانات جامعه او را نه تنها به عنوان جامعهشناسی انتقادی بلکه به عنوان جامعهشناسی مردممدار و سنتی نشان میدهد.
اکبری با توضیح در مورد مردممداری قانعیراد ادامه داد: مقصود از جامعهشناسی مردممدار سنتی کسی است که در گفتوگوی دو جانبه با مردم و گروههای مردمی قرار دارد. این جامعهشناسی مخاطبان عامتر از اهالی دانشگاهی دارد و موتور محرک بحثهایی است که در جامعه و میان مردم شکل میگیرد. جامعهشناسان مردممدار در روزنامههای سراسری مینویسند و در مورد مسائلی که اهمیت دارند نظر میدهند.
وی بیان کرد: با این تعریف قانعیراد بیشتر جامعهشناس مردممدار است تا جامعهشناسی انتقادی. قانعیراد در گفتوگوی دو جانبه با مردم و گروههای مردمی قرار داشت و مخاطبان عامتر از اهالی دانشگاهی داشت.
عضو هیات علمی گروه جامعهشناسی دانشگاه فردوسی مشهد اضافه کرد: حضور پررنگ قانعی راد در این عرصه و تاکید وی بر ایجاد اجتماعی علمی و قوی که دارای صدای بلندتر در جریانات اجتماعی باشد، باعث شد تا در دوران ریاست او بر انجمن جامعهشناسی ایران این انجمن به فعالترین انجمن ایران تبدیل گردد.
اکبری خاطرنشان کرد: بیشک نقش قانعی راد در بیرون آوردن جامعهشناسی از ساختار رسمی دانشگاهی میتواند سرمشقی برای بسیاری از کنشگران این رشته باشد. بهویژه با وجود بحرانهایی که هماینک جامعه ایران با آن مواجه است.
وی یادآور شد: قطعا جامعه امروز ایران بیشتر از گذشته نیازمند نگاه جامعهشناسی به جامعه فراتر از کتاب و جزوهها است.
دکتر احمدرضا اصغرپور از دیگر اساتید گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد در این مراسم گفت: بسیاری معتقدند که زبان انتقاد قانعیراد بسیار تند بوده و جامعهشناس مسئولیتپذیری بوده است.
وی اظهار کرد: دکتر قانعیراد در مدت زمان کوتاه زندگیخود، جامعهشناس واقعی درون خود را شکوفا کرده است. فقدان قانعیراد نشانگر این است که جامعه برای جامعهشناسان احترام قائل میشود و فعالیتهای اجتماعی ما از طرف قشرهایی از جامعه دیده شده و به یاد سپرده میشود.
اصغرپور جامعه شناسی افزود: جلوه دیگر فقدان این جامعهشناس بزرگ نشان دهنده احترام به مسئولیتپذیری است. قانعیراد جامعهشناس منتقدی بود و اگر کژی و ناراستی میدید به دیده انتقاد بیان میکرد.
عضو هیات علمی گروه جامعهشناسی دانشگاه فردوسی مشهد خاطرنشان کرد: برگزاری این نکوداشت نشانگر احترام به خرد به معنای عام کلمه است. در واقع احترام به خرد به معنای احترام به وجهی از زندگی انسانها فارغ از روزمرگیهاست یعنی اندیشیدن و عمل کردن.