ایران رُکن هویت بخش سازمان آیسسکو/ فرصت های تازه در مناسبات فرهنگی با جهان اسلام

به گزارش سرویس بین الملل و جهان اسلام خبرگزاری رضوی، سازمان جهانی اسلامی برای آموزش و پرورش، علوم و فرهنگ (آیسسکو، ICESCO) سازمانی تخصصی است که تحت حمایت سازمان همکاری اسلامی (OIC) فعالیت می کند و در زمینه های آموزش، علوم، فرهنگ و ارتباطات در کشورهای اسلامی و به منظور حمایت و تقویت روابط بین کشورهای عضو به فعالیت مشغول است. این سازمان که کارکردی مشابه یونسکو وابسته به سازمان ملل متحد دارد در منشور خود به دنبال آرمان همکاری و همگرایی میان کشورها و جوامع اسلامی با تقویت و گسترش فرهنگ غنی اسلام است.
در این راستا وزیر فرهنگ جمهوری اسلامی ایران برای شرکت در دوازدهمین اجلاس وزرای فرهنگ کشورهای اسلامی روز یکشنبه وارد دوحه پایتخت قطر شد.
محمدمهدی اسماعیلی در بدو ورود مورد استقبال شیخ احمدبن‌سعود آل‌ثانی مشاور وزیر فرهنگ قطر قرار گرفت.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار است در این اجلاس ضمن سخنرانی، با مسوولان قطری و همتایان اش از کشورهای اسلامی دیدار کند.
دوازدهمین اجلاس وزرای فرهنگ کشورهای اسلامی با شعار «به سوی نوسازی فعالیت فرهنگی در جهان اسلام» از امروز دوشنبه آغاز به کار کرده است.
از برنامه ها و دیدار های مهم وزیر فرهنگ در حاشیه اجلاس آیسسکو ملاقات با سالم‌بن محمدالمالک دبیرکل سازمان جهانی اسلامی برای آموزش و پرورش، علوم و فرهنگ بود.
محمدمهدی اسماعیلی در این دیدار با اشاره به اهمیت جایگاه آیسسکو بر علاقه‌مندی کشورمان برای همکاری بیشتر با این سازمان تاکید کرد.
وی گفت: حوزه دغدغه‌های فرهنگی در جهان اسلام متنوع است و نیاز به رایزنی و گفت و گوی بیشتر بین مقامات کشورهای اسلامی در این زمینه ها وجود دارد و آیسسکو می‌تواند در این زمینه نقش مهمی را ایفا کند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تقدیر از نگاه شامل آیسسکو به همه مسلمانان در جهان افزود: همکاری با جهان اسلام و جوامعی که در حوزه فرهنگی دارای دغدغه های مشترکی هستند برای جمهوری اسلامی ایران اولویت بوده است.

اسماعیلی با اشاره به سابقه تمدنی و فرهنگی چند هزار ساله کشورمان و نقش ایران در نشر و گسترش فرهنگ اسلامی، بر همکاری مشترک با آیسسکو تاکید و از مدیر کل این سازمان برای سفر به تهران دعوت کرد.
در این دیدار سالم بن محمد المالک دبیرکل عربستانی سازمان آیسسکو نیز با اعلام آمادگی برای سفر به تهران، گفت: ایران در حوزه های فرهنگی کشوری غنی است.
وی افزود: از ابتدای تاسیس آیسسکو، کشور ایران از کشورهای فعال بوده و کشوری است دارای فرهنگ غنی و در حوزه های علمی و فرهنگی و آموزشی قدرتمند است و در توسعه برنامه های آیسسکو می تواند نقش مهمی را ایفا کند.
مدیرکل آیسسکو گفت: ما کارهای زیادی را می توانیم با همکاری ایران انجام دهیم.
گفتنی است در مراسم افتتاحیه این اجلاس دبیر کل آیسسکو گزارشی از فعالیت این سازمان و برنامه‌های پیش رو ارائه کرد.

کشورهای ایران و عربستان دو عضو محوری سازمان همکاری اسلامی و نیز بازوی علمی و فرهنگی آن یعنی آیسسکو هستند اما به دلیل قطع روابط و مناسبات دو کشور در چند سال اخیر، بخش قابل توجهی از کارکرد و هویت این سازمان با چالش مواجه بود و با وجود آنکه ریاست این دو سازمان در طول سالهای قبل تا امروز در اختیار عربستان سعودی بوده است اما  عدم حضور جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از ارکان هویت در جهان اسلام در برنامه ها و تصمیمات این سازمان، حرکت این مجموعه فرهنگی جهان اسلام را با اختلال مواجه ساخته بود که نشان از تأثیر ایران اسلامی در سپهر هویت و فرهنگ مسلمانان دارد.
اکنون به نظر می رسد فصل تازه ای برای نقش آفرینی جمهوری اسلامی به عنوان دولت و ملت مسلمان برخودار از گفتمان مؤثر و متمایز در جهان اسلام فرارسیده است. واقعیت آن است تا پیش از سر گیری روابط تهران و ریاض، دولت سعودی از نقش آفرینی ایران در مجامع رسمی جهان اسلام ممانعت به عمل می آورد و حتی از ظرفیت این سازمان ها برای محکومیت دوستان و متحدان ایران و محور مقامت سود می جست. محکومیت مکرر حملات انصارالله توسط ایسسکو و در مقابل سکوت در برابر بمباران های مستمر هواپیماهای ائتلاف سعودی بر سر مردم بی پناه یمن یک نمونه از این رفتارها است.
همانطور که در منشور و اساسنامه و متون مصوب سازمان همکاری اسلامی و نیز آیسسکو آمده است ظرفیت های متنوعی در این مجموعه های برجسته جهان اسلام برای رشد همکاری و تفاهم موجود است که شایسته است چند برابر گذشته مورد بهره برداری قرار گیرد.
تا به امروز بخش قابل توجهی از صاجبنظران و کارشناسان مسلمان در کشورهای مختلف بلکه تحلیلگران غربی، نبود روابط میان ایران و عربستان را از عوامل اصلی عدم تحرک جهان اسلام ارزیابی می کردند اما در حال حاضر یکی از اصلی ترین موانع برداشته شده است. گرچه نمی توان انتظار تحولات سریع و عمیق را در این زمینه داشت اما فرصت های بسیار ارزنده ای که تا پیش از این دور از دسترس می نمود اکنون در اختیار طرفین قرار دارد و امید می رود با اهتمام فراوان تبدیل به دستاوردهای خوب برای جوامع مسلمان و مردم ایران گردد.
دعوت از دبیرکل آیسسکو که یکی از چهره های علمی و فرهنگی سعودی به شمار می رود برای سفر به ایران خود گام مثبتی برای توسعه مناسبات به شمار می رود.
بررسی نشان می دهد عرصه گسترش روابط با کشورهای عربی و اسلامی بیش از آنکه در زمینه های سیاسی یا اقتصادی مهیا باشد؛ برای همکاری و تبادل فرهنگی برقرار و در دسترس قرار دارد.