بخور و نمیری به نام خط فقر/ زندگی با هیچ

خبرگزاری رضوی_ رضا پیری؛ خط فقر هر ایرانی  یک‌‌میلیون و ۲۵۴هزار تومان است. نخستین گزارش رسمی «خط فقر» در ایران، از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی منتشر شد، مطابق بررسی این گزارش، خط فقر سرانه سال ۱۳۹۹ معادل یک‌‌میلیون و ۲۵۴هزار تومان است. همچنین خط فقر در این سال، برای خانوارهای سه نفره، ۲‌میلیون و ۷۵۸ هزار تومان و برای خانواده‌های چهارنفره این رقم برابر ۳میلیون و ۳۸۵ هزار تومان برآورد شده است.
این آمار در حالی اعلام شد که هفته گذشته رئیس کمیته امداد خط فقر در سال گذشته را  ۱۰ میلیون تومان اعلام کرده بود.
این البته آمار خط فقر در سال ۹۹ است. سالی که میانگین نرخ تورم در آن ۳۶.۴ درصد گزارش شده است. اما نکته قابل توجه این است که احتمالا این آمار در سال ۱۴۰۰ رشد قابل توجهی داشته باشد. چراکه نرخ تورم تیرماه از مرز ۴۴ درصد گذشته است.
بر اساس این گزارش، چند درصد مردم در ایران زیر خط فقر زندگی می‌کنند؟ براساس این گزارش، نرخ فقر در سال ۹۸ حدود ۳۲ درصد بوده. این یعنی در سال ۹۸ از هر سه ایرانی یک نفر زیر خط فقر زندگی می‌کند. بر این اساس از جمعیت ۸۴ میلیونی ایران بیش از ۲۶ میلیون نفر زیر خط فقر زندگی می‌کنند.

پدیده ای چند بعدی
به واقع فقر يك پديده‌ي چند بعدي است كه با توجه به شرايط اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي و موقعيت زماني و مكاني هر كشور شامل ناكامي در رضايت‌مندي بر مبناي نياز و كمبود دست‌يابي به منابع، تحصيلات، مهارت، سلامتي، تغذيه، پناهگاه و امكانات بهداشتي است كه آسيب پذيري اجتماعي، خشونت و كمبود آزادي را در پي دارد.
خط فقر یا آستانه فقر حداقل درآمدی است که برای زندگی در یک کشور خاص در نظر گرفته می‌شود.

معیار اندازه گیری
اما در پاسخ به این که چه معیاری برای اندازه‌گیری خط فقر وجود دارد؟ باید گفت اختلافاتی وجود دارد که در سبد مصرفی چه مواردی دیده شود، ممکن است برای تأمین نیازمندی‌های پروتئینی گوشت دیده نشود و یا حتی تأمین کربوهیدرات‌ها نیز از طریق مواد خوراکی خاص و ارزان‌تری انجام شود. در شرایط کنونی بهترین سبد مصرفی که درآمد و هزینه‌های خانوار را محاسبه کرده و در دسترس است همان میزانی است که توسط مرکز آمار اعلام می‌شود.

عدد ریالی خط فقر اکنون چقدر است؟
همچنین عدد ریالی خط فقری که در ۱۴۰۰ اعلام شده بین ۷ تا ۱۰ میلیون تومان است، خط فقر رسمی حدود ۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است که طوری که فرد بتواند مسکن مناسبی را برای یک خانواده متوسط معمولی تأمین کند. این عدد در شهرهای مختلف متفاوت است. محاسبات خط فقر اکنون تا حدودی سیاسی شده است و کمتر به شیوه‌های تخصصی انجام می‌شود. آنچه در علم اقتصاد برای خط فقر تعریف می‌شود میزانی است که شأن فرد حفظ شود. برای جوامع مختلف پیشرفته در سال ۲۰۱۸ خط فقر در ماه بین دو تا سه هزار دلار برآورد شده است.

انواع خط فقر
خط فقر خشن یا گرسنگی پایین‌ترین رده‌های درآمدی یک جامعه را شامل می‌شود؛ این نوع فقر هنگامی کاربرد دارد که معیارهای خط فقر نسبی و حتی فقر مطلق پاسخ‌گو نباشد.
خط فقر مطلق و شدید عبارت است از مقدار درآمدی که برای تامین حداقل نیازهای فردی در یک جامعه لازم است و عدم تامین آن موجب می‌شود فرد مورد بررسی به عنوان فقیر در نظر گرفته شود. افرادی که زیر خط فقر مطلق قرار دارند توانایی تامین حداقل نیازهای اساسی خود را ندارند و به طور مطلق فقیر محسوب می‌شوند.
خط فقر نسبی عموماً به صورت در صد معینی از میانه (آمار) توزیع درآمد (یا هزینه) جامعه در نظر گرفته می‌شود و افرادی که درآمد (یا هزینه) آن‌ها پایین‌تر از این آستانه قرار می‌گیرد، فقیر محسوب می‌شوند. افرادی که زیر این خط فقر قرار می‌گیرند فقیر مطلق نیستند؛ بلکه در مقایسه با دیگران فقیر محسوب می‌شوند.