راز عاشقی پیرغلامان و رسم 80 ساله مسلمیه

کمی که دقیق می‌شویم روضه خوان را می‌بینیم که به رسم 80 ساله شب‌های مسلمیه روضه خوانی می‌کند اما نه روی چهارپایه که روی ویلچر در میانه جمعیت نشسته است. پاهایش یارای حرکت ندارد، از حاضران می‌پرسیم می گویند مگر می‌شود شب مسلمیه بیاید و حاج «علی حسین زاده» پیرغلام اهل بیت در حرم سیدالکریم چهارپایه خوانی نکند، حتی اگر قرار باشد چهارپایه‌اش ویلچر باشد، حتی اگر بیماری تاب و توانش را گرفته و صبح روز مسلمیه میهمان تخت دیالیز شده باشد. به سختی از لابه لای جمعیت می‌گذریم تا تصویری از سید علی حسین زاده، مداح قدیمی هیات عزاداران بنی زهرا (س) میهمان لنز دوربین کنیم. جوانان هیاتی دور و برش حلقه زدند تا رسم ادب حضور را از او یاد بگیرند.

راز عاشقی پیرغلام دیالیزی   
مترصد فرصت می‌شویم تا چهارپایه خوانی پیرغلام تمام شود و بپرسیم راز این عاشقی چیست؟ بیماری و عذر موجه حجت را بر عدم حضور تمام نکرده؟ یک ربع، نیم ساعت معطلی می‌ارزد به شنیدن این راز و دست آخر پیرغلام اهل بیت نفس نفس زنان می‌گوید: «اهل بیت برات عزاداری برای اباعبدلله را در شب‌های مسلمیه در دست ما می‌گذارند. شب‌های مسلمیه تجدید بیعت است نه فقط یک رسم 100 ساله. این تجدید بیعت آنقدر مهم هست که من سید علی، دیالیز شدن امروز را بهانه جا زدن نکنم، شده از درد به خودم بپیچم اما باید در درگاه حرم حضرت عبدالعظیم روی ویلچر هم که شده بلند بلند بخوانم: کرم کردی مرا ای دوست، با خود آشنا کردی/ به خود بستی و از بیگانه و خویشم جدا کردی/ ندانستم چه گویم تا قبول درگهت افتم/سخن ناگفته بر رویم، در رحمت تو واکردی.. چهارپایه خوانی‌اش تمام شده که با ما مصاحبه می‌کند اما شنیدن سوز صدایش وقت مصاحبه یک بار دیگر مستمعان را بر سر ذوق می‌آورد.»

نقشه هایی که امشب نقش بر آب می شود
این شب‌ها جمع پیرغلامان در شهرری جمع است، همه می‌آیند برای بیعت دوباره با اهل بیت و ری می‌شود کربلای ایران. «سید جمال حسینی» یکی دیگر از پیرغلامان بعد از چهارپایه خوانی گوشه دنجی به تماشای بیعت عزاداران اباعبدلله نشسته که سر صحبت را با او باز می‌کنیم، او تفسیر جالبی از مراسم مسلمیه دارد و می‌گوید: «مسلمیه و چهارپایه خوانی فقط یک رسم دیرین نیست. حرف‌ها دارد برای گفتن، نشانه‌ها در خود دارد، نگاهی بیندازید به دور و برتان؛ در این شب‌ها مرکز ثقل و نقطه اتحاد هزاران نفر با قومیت‌های مختلف از کرد و لر و ترک گرفته تا هیات شیرازی‌ها و اصفهانی‌های مقیم تهران، از هیات شوفرها و پیرعطا تا هیات های جدیدی که سکان دارانش پیرغلامان جوان هستند، می‌شود حرم سیدالکریم. این همه دشمن برای ما نقشه می‌کشد، مسلمیه و محرم که از راه می‌رسد همه این نقشه‌ها با اتحاد مردم و نمایش عشق و ارادتشان به عاشورا و ارزش‌هایی که جان انقلابمان به آن‌ها بند است نقش بر آب می‌شود.»

حکایت دودمه و فشن های دهه هشتادی
پیرغلام اهل بیت نفسی تازه می‌کند، گروهی از جوانان دهه هشتادی را با اشاره نشان می‌دهد و حرف‌هایش را از سر می‌گیرد؛ «به دور و برتان نگاه کنید، جوان‌هایی در مراسم مسلمیه اشک ریزان اهل بیت‌اند که شاید کسی تصور نکند دلشان بند به اهل بیت باشد. این یکی از برکات مراسمی مثل مسلمیه است. تا چشم کار می‌کند در میان شرکت کنندگان در مراسم مسلمیه جوانان را می‌بینیم، می‌بینید اشک‌ها و مویه کردن‌هایشان را، این حجم از استقبال جوانان از مسلمیه نشان می‌دهد که فقط شور هیات های عزاداری نیست که جوانان را جذب می‌کند، بلکه دو دمه، شعرهای قرص و محکم و روضه هم بچه‌های امروزی و به قول شما فشن را با سر و شکل متفاوت جذب هیات می‌کند.»

خودت را خرج امام حسین(ع) کن نه امام حسین را خرج خودت
گرم صحبت با پیرغلام اهل بیت می‌شویم که حزن صوت جوان چهارپایه خوان نه فقط ما که سید جمال را هم میخکوب می‌کند، جوانی 28، 29 ساله است و چنان در رسای اهل بیت رباعی می‌خواند و چهارپایه خوانی می‌کند که چشم همه رهگذران خیس اشک می‌شود. هیات عزاداران دوبانوی دمشق در خیابان حرم به سمت بازار قدیمی در حرکت‌اند و همگی جوان. سید جمال حسینی هیات دار قدیمی با تماشای این جوانان می‌گوید: «شاهد از غیب رسید. می‌بینید این جوانان عاقبت بخیر می‌شوند. در مداحی دوچیز مهم است، دانایی و توانایی. شاید ما پیرها، دانایی داشته باشیم اما دیگر آن توانایی را نمی‌توانیم بدست آوریم اما جوان‌ها می‌توانند طوری فعالیت کنند تا در کنار توانایی، دانایی لازم را هم به دست آورند و با بهره مندی از هردوی این‌ها در راه امام حسین (ع) قدم بردارند. به قول میرزا اسماعیل دولابی، باید خودت را خرج امام حسین (ع) کنی و امام حسین (ع) را خرج خودت نکنی.»

روایت حاج مرزوق از کربلا تا ری و سنت چهارپایه خوانی
حاج مرزوق واله و شیدای امام حسین(ع) بود و حتم دارم که شب های مسلمیه  روحش اینجاست. مداحی که مسلمیه را در حرم حضرت عبدالعظیم به راه انداخت و سنت زیبای چهارپایه خوانی را به نام خودش در تاریخ عزاداری های آیینی ثبت کرد. اینها را یکی از پیرغلامان اهل بیت به نام «علی اکبر قوام» می گوید و از سال هایی می گوید که حرم حضرت عبدالعظیم میزبان مراسم مسلمیه شد؛« در سال 1270 هیات اصناف بازار تهران از حاج مرزوق (که از طلاب اهل کربلا بود) دعوت کردند تا به ایران بیاید ،حاج مرزوق حائری بعد از در خواست های مکرر و اصرار آن ها به ایران آمد و سبک جدیدی را در روضه خوانی و مداحی راه انداخت. تأثیر نوحه ها و مرثیه ها و روضه های او در تهران و در میان مردم ارادتمند به سیدالشهداء به قدری بود که او را پدر نوحه خوانی معاصر می نامند؛ و بسیاری از آداب و سبک های عزاداری و نوحه خوانی در هیئات تهران منسوب به ایشان است. اما  اوج اثر گذاری حاج مرزوق  در برپایی و بنیان گذاری شب های مسلمیه در حرم حضرت عبدالعظیم و سنت چهارپایه  خوانی است. سینه زنی تهرانی های قدیم تا قبل از عزیمت مرحوم حاج مرزوق حائری از کربلا به تهران، سه ضرب و بی وقفه بود، « دم سرپا » و « زمینه خوانی»، در تهران رایج نبود که حاج مرزوق آن را در مسلمیه پایه گذاری کرد و اوج تکامل این سبک، توسط مرحوم شاه حسین و مرحوم ناظم شکل گرفت. برای همین است که در شب های مسلمیه همه پیرغلامان تهران برای چهارپایه  خوانی به شهرری می آیند.»