پژوهشگر تاریخ در گفتگو با خبرگزاری رضوی:
قتل‌عام‌های اسرائیل در فلسطین با نفرت جهانی روبرو شده است
خبرگزاری رضوی -ملیحه رفیع طلب؛ مقاومت کن "غزه". تو سرزمین شهریاری "قدس". خاک تو را به خار و خس نخواهیم داد "اورشلیم". بردگان استکبار خوب می‌دانند از تهاجم و دست درازی به سرزمین تو در نهایت ذلت حکماشان نصیب‌شان می‌شود. طفلان و جوانک‌ها و موسپیدان سرزمینت، سرافراز و غزل‌خوان خواهند شد از مقاومت و صبوری. و چه گروه گروه مسلمانی که پرچم‌دار مظلومیت و حق ناحق شده تو هستند. که پایان تمام این تهدیدها و نبردها، بغض شکسته در گلوی مردمانت و چین افتاده بر صورت کودکانت، پیروزی تو خواهد بود "انتفاضه".
امسال هم در آخرین جمعه رمضان، در روزها و ماه‌هایی که عقرب اسرائیل به خیال خودش چنگال انداخته به سرزمین پاک فلسطین، یک صدا و محکم شعار قدس زنده، آزادی فلسطین، مرهون اتحاد است، سرخواهیم داد.
و قسمت روشن ماجرا، اینکه موضوع فلسطین بعد از گذشت سال‌ها درمیان آزادی خواهان جهان به فراموشی سپرده نشده و الحق که ایران نقش موثری در کاهش بحران آوارگی فلسطینیان داشته است.
البته بررسی این ابعاد و اینکه آینده انتفاضه چه خواهد شد نیاز به نظرات کارشناسانه و تخصصی دارد که این مسائل را با دکتر سید حسین رئیس السادات؛ استاد تاریخ و پژوهشگر کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی در میان گذاشتیم.
در ادامه سوالات ما و پاسخ‌های وی را می‌خوانید.
چرا موضوع فلسطین بعد از گذشت چند دهه به فراموشی سپرده نشده است؟
شنیده‌ها حاکی از آنست که هم موضوع تاسیس سپاه انقلاب اسلامی و هم موضوع روز قدس توسط دکتر یزدی وزیر امور خارجه مرحوم دکتر بازرگان پیشنهاد شد. آنچه مسلم است این حق مردم فلسطین می‌باشد که برای بازگرداندن اراضی غصب شده، مبارزه کنند و نیز وظیفه ملل مسلمان و آزاد جهان است که از این حق پشتیبانی کنند. اما تاریخ گواهی می‌دهد که بخش اندکی از اراضی فلسطین توسط اعراب ساکن به یهودیان فروخته شده و دلال این خرید و فروش‌ها سید ضیاءالدّین طباطبائی ایرانی بوده است، اما بقیه اراضی را به زور سر نیزه و کشت و کشتار تصرف کرده‌اند.حتی در فقره خرید هم یک بحث حقوقی وجود دارد و آن مالکیت خصوصی و عمومی برای اراضی هر کشور است. یعنی هر فردی حق دارد زمین و ملک خود را به یک هموطن بفروشد و هنگامی که بحث فروش به یک فرد خارجی پیش می‌آید، بحث مالکیت عمومی مطرح می‌شود. یعنی همان اعراب مسلمان یا غیر مسلمان اجازه فروش اراضی فلسطین را به خارجی‌های یهودی که در انگلستان، آمریکا، روسیه و یا کشورهای دیگر زندگی می کرده‌اند ندارند.
بحث دوم بحث فراموشی و غفلت از قضیه است که می‌تواند یکی پیشینه تاریخی قضیه و دیگر تحریک برای عدم تغافل می‌باشد. به هرحال سه نسل است که مردم فلسطین از هر قشر و گروه برای احقاق حق خود شهید داده‌اند و از اینرو قضیه هنوز زنده است و پیگیری می‌شود و خواهد شد. بحث تحریک در عدم تغافل نیز موضوعی جدی می‌باشد. رفتار اسرائیل در این هفتاد و چند سال موجودیت کاذب نشان داده است که هر کشور و مردمی که به هر دلیل سیاسی، اجتماعی و یا اقتصادی دشمن موجودیت اسرائیل هستند نسبت به تحریک در عدم تغافل، کوتاهی نخواهند کرد. بخصوص قتل عام‌های اسرائیلی در سرزمین فلسطین که با نفرت جهانی روبرو شده است. تاریخ، دولت فاشیست اسرائیل را نخواهد بخشید و از اینرو هرکسی هرکاری از دستش برآید برای نابودی این رژیم دد‌منش و کودک کش انجام خواهد داد.
نقش کشورهای عربی در مسائل و بحران آوارگی فلسطینیان چیست؟ و ایران چقدر در کاهش این نقش منفی، موفق بوده است؟
یکی از راهکارهای تخفیف موضع گیری علیه اسرائیل، همراهی دولت‌های عربی همسو با غرب بوده است. از زمان مرگ جمال عبد الناصر که نماد ملی عرب به حساب می‌آمد، حمایت از فلسطین تا اندازه‌ای کم رنگ شد بخصوص اینکه دو کشور بزرگ منطقه یعنی ایران و مصر طرفدار غرب شدند. اگرچه حافظ اسد تلاش کرد که این حمایت را همچنان پویا و زنده نگهدارد،اما تنها سه میلیون نفر از علویان حزب بعث میشل عفلق از وی پشتیبانی می‌کردند، موقعیت مردمی و بین المللی وی چنان مستحکم و قوی نبود و با همه تلاشی که برای اتحاد با عراق کرد تا یک جبهه متحد علیه اسرائیل بوجود آورد، حزب بعث عراق که ادعای سیادت عربی را به سردمداری حسن البکر و صدام حسین داشت، حاضر به همکاری با وی نشد و از اینرو پشتیبانی از فلسطین به دست فراموشی سپرده شد. بخصوص اینکه سوریه خود گرفتار سرزمین‌های از دست رفته خود در بلندی‌ها ی جولان بود. تا اینکه انقلاب اسلامی ایران بوقوع پیوست و حمایت از فلسطین مجدداً زنده شد.
روز قدس که با تایید امام خمینی(ره) شکل گرفت، آئینه تمام نمای طرفداری از آرمان مردم فلسطین در همه جای جهان شد. بزرگداشت این روز چنان عرصه را بر اسرائیل تنگ کرده است که متشبّث به هر کاری می‌شود و این دژخیم از هر تلاشی برای ضربه زدن به ایران فروگذار نیست. چنانکه قصد خود را از همان ابتدای انقلاب اسلامی براندازی نظام اعلام کرده است و نظام هم تنها راه نجات مردم مسلمان و عرب منطقه، سقوط و نابودی اسرائیل می‌داند.
چرا سران کشورهای عربی از اقدامات جوانان فلسطینی در مقابل اسرائیل حمایت نمی‌کنند؟
کشورهای عربی بر دودسته اند، کشورهایی که موجودیت خود را در پشتیبانی غرب و اسرائیل می‌بینند و کشورهایی که پشتیبانی مردمی دارند. بدون شک مراکش، عربستان سعودی، مصر، کشورهای حاشیه خلیج فارس و اردن از دسته اول و یمن، عراق، سوریه، ایران، عمان، لبنان، الجزایر و پاکستان از دسته دوم هستند. بقول یکی از رؤسای جمهور آمریکا، اگر یک هفته حمایت آمریکا نباشد، رژیم آل سعود سقوط خواهد کرد. یکی از مشکلات فلسطین شاید این باشد که برخی رهبران فلسطین موضع ثابتی ندارند، چنانکه یاسر عرفات در ابتدای انقلاب اسلامی، طرفدار ایران بود و سپس از صدام حمایت کرد.
در این پنجاه سال اخیر شاهد بوده‌ایم که فلسطینی‌ها بجای یک استراتژی تدوین شده به صورت تاکتیکی گاهی طرفدار کشورهای هواخواه غرب و گاهی طرفدار ایران بوده‌اند و از هرجا که سلاح یا پول خرید سلاح تامین شود از آن استقبال می‌کنند.
ولی علی القاعده بدنه و توده فلسطینی‌ها، طرفدار ایران و دشمنی آشکار با آمریکا و اسرائیل می‌باشند. و از همین روست که کشورهای طرفدار غرب در این مدت مدید و با همه کمک های مال که نموده‌اند، هنوز نتوانسته اند موجودیت اسرائیل را چه در میان ملت‌های خود و چه در میان ملت فلسطین، مشروعیت بخشند.
راهپیمایی جهانی قدس آیا توانسته صدای مظلومیت این مردم باشد؟
بله راهپیمایی جهانی روز قدس صدای مظلومیت مردم فلسطین است، در صورتیکه کشورهای سازشکار، سبب خیانت نشوند. مرحوم امام فرمودند اگر هر مسلمان یک سطل آب در نابودی اسرائیل بریزد، اکنون اسرائیل را سیل خروشان خشم مردم مسلمان برده بود. بدون شک راهپیمایی به طرفداری از مردم فلسطین در کشورهای مختلف، به دو منظور انجام می‌شود. یکی مشروعیت دادن حق مردم فلسطین و دیگر مشروعیت دادن به نظام‌های حاکم برکشورهای مدافع فلسطین تا بتوانند با ندای لبیک یا فلسطین، دولت مردان این نظام‌ها، در میان مردم کشور خود با عنوان حامی فلسطین، مشروعیت یابند.
راه حل احقاق حقوق مردم فلسطین چیست؟ و آینده انتفاضه را چگونه می‌بینید؟
راه حل احقاق حقوق مردم فلسطین از هر دو راه قهر انقلابی و سازشکاری تجربه شده است. اما تا کنون از هیچکدام نتیجه قاطعی بدست نیامده است. شاید تنها راه این باشد که اولاً با ایجاد سمینارها و کنفرانس‌های بین المللی کشورهای غربی را قانع کرد که راه بکش بکش و بزن در رو دیگر به نتیجه مطلوب نمی‌رسد و اسرائیلی‌ها باید بر سر عقل بیایند که باید در کنار همین فلسطینی‌ها زندگی کنند. دیگر آشکار سازی جنایات اسرائیل از طریق نهادهای بین المللی باشد و سوم کشورهای انقلابی چون ایران تلاش کنند تا موافقت کشورهای مستقل آسیا، آفریقا وآمریکای لاتین را در موضوع فلسطین به صورت جدی جلب کنند و کشورهای صاحب نفوذ را همراه کنند. اگر وضعیت ایران امروز را با قرن اول هجری مقایسه کنیم و از دو امپراتوری ایران و روم در برابر اسلام سخن بگوئیم یک قیاس مع الفارق است. این سخن را کسانی که با تاریخ آشنائی دارند به خوبی درک می‌کنند. اضافه کنم که نویسنده نیز با دیگر تحلیل گرانی که در موضوع اسرائیل و فلسطین هیچ امیدی به غرب نیست همراه و همزبان است. چهارم اینکه ایران و فلسطین باید هرچه بیشتر تلاش کنند تا با هماهنگی با سایر کشورهای مسلمان، چه در آسیا و در آفریقا و چه در میان کشورها عربی، چه طرفدار غرب و چه مخالف غرب، صدای مردم فلسطین را در سازمان ملل مطرح نمایند و روزنامه‌ها و فضای مجازی در همه نقاط گیتی به صورت جدی و فرستادن سلاح و تجهیزات برای مردم فلسطین و لبنان به عنوان خط مقدم جبهه زور و استضعاف، یکپارچه از آرمان فلسطین دفاع کنند و از اینروست که آینده انتفاضه با هر دو حرکت فیزیکی و نرم به سوی موفقیت پیش خواهد رفت.
امسال هم در آخرین جمعه رمضان، در روزها و ماه‌هایی که عقرب اسرائیل به خیال خودش چنگال انداخته به سرزمین پاک فلسطین، یک صدا و محکم شعار قدس زنده، آزادی فلسطین، مرهون اتحاد است، سرخواهیم داد.
و قسمت روشن ماجرا، اینکه موضوع فلسطین بعد از گذشت سال‌ها درمیان آزادی خواهان جهان به فراموشی سپرده نشده و الحق که ایران نقش موثری در کاهش بحران آوارگی فلسطینیان داشته است.
البته بررسی این ابعاد و اینکه آینده انتفاضه چه خواهد شد نیاز به نظرات کارشناسانه و تخصصی دارد که این مسائل را با دکتر سید حسین رئیس السادات؛ استاد تاریخ و پژوهشگر کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی در میان گذاشتیم.
در ادامه سوالات ما و پاسخ‌های وی را می‌خوانید.
چرا موضوع فلسطین بعد از گذشت چند دهه به فراموشی سپرده نشده است؟
شنیده‌ها حاکی از آنست که هم موضوع تاسیس سپاه انقلاب اسلامی و هم موضوع روز قدس توسط دکتر یزدی وزیر امور خارجه مرحوم دکتر بازرگان پیشنهاد شد. آنچه مسلم است این حق مردم فلسطین می‌باشد که برای بازگرداندن اراضی غصب شده، مبارزه کنند و نیز وظیفه ملل مسلمان و آزاد جهان است که از این حق پشتیبانی کنند. اما تاریخ گواهی می‌دهد که بخش اندکی از اراضی فلسطین توسط اعراب ساکن به یهودیان فروخته شده و دلال این خرید و فروش‌ها سید ضیاءالدّین طباطبائی ایرانی بوده است، اما بقیه اراضی را به زور سر نیزه و کشت و کشتار تصرف کرده‌اند.حتی در فقره خرید هم یک بحث حقوقی وجود دارد و آن مالکیت خصوصی و عمومی برای اراضی هر کشور است. یعنی هر فردی حق دارد زمین و ملک خود را به یک هموطن بفروشد و هنگامی که بحث فروش به یک فرد خارجی پیش می‌آید، بحث مالکیت عمومی مطرح می‌شود. یعنی همان اعراب مسلمان یا غیر مسلمان اجازه فروش اراضی فلسطین را به خارجی‌های یهودی که در انگلستان، آمریکا، روسیه و یا کشورهای دیگر زندگی می کرده‌اند ندارند.
بحث دوم بحث فراموشی و غفلت از قضیه است که می‌تواند یکی پیشینه تاریخی قضیه و دیگر تحریک برای عدم تغافل می‌باشد. به هرحال سه نسل است که مردم فلسطین از هر قشر و گروه برای احقاق حق خود شهید داده‌اند و از اینرو قضیه هنوز زنده است و پیگیری می‌شود و خواهد شد. بحث تحریک در عدم تغافل نیز موضوعی جدی می‌باشد. رفتار اسرائیل در این هفتاد و چند سال
نقش کشورهای عربی در مسائل و بحران آوارگی فلسطینیان چیست؟ و ایران چقدر در کاهش این نقش منفی، موفق بوده است؟
یکی از راهکارهای تخفیف موضع گیری علیه اسرائیل، همراهی دولت‌های عربی همسو با غرب بوده است. از زمان مرگ جمال عبد الناصر که نماد ملی عرب به حساب می‌آمد، حمایت از فلسطین تا اندازه‌ای کم رنگ شد بخصوص اینکه دو کشور بزرگ منطقه یعنی ایران و مصر طرفدار غرب شدند. اگرچه حافظ اسد تلاش کرد که این حمایت را همچنان پویا و زنده نگهدارد،اما تنها سه میلیون نفر از علویان حزب بعث میشل عفلق از وی پشتیبانی می‌کردند، موقعیت مردمی و بین المللی وی چنان مستحکم و قوی نبود و با همه تلاشی که برای اتحاد با عراق کرد تا یک جبهه متحد علیه اسرائیل بوجود آورد، حزب بعث عراق که ادعای سیادت عربی را به سردمداری حسن البکر و صدام حسین داشت، حاضر به همکاری با وی نشد و از اینرو پشتیبانی از فلسطین به دست فراموشی سپرده شد. بخصوص اینکه سوریه خود گرفتار سرزمین‌های از دست رفته خود در بلندی‌ها ی جولان بود. تا اینکه انقلاب اسلامی ایران بوقوع پیوست و حمایت از فلسطین مجدداً زنده شد.
روز قدس که با تایید امام خمینی(ره) شکل گرفت، آئینه تمام نمای طرفداری از آرمان مردم فلسطین در همه جای جهان شد. بزرگداشت این روز چنان عرصه را بر اسرائیل تنگ کرده است که متشبّث به هر کاری می‌شود و این دژخیم از هر تلاشی برای ضربه زدن به ایران فروگذار نیست. چنانکه قصد خود را از همان ابتدای انقلاب اسلامی براندازی نظام اعلام کرده است و نظام هم تنها راه نجات مردم مسلمان و عرب منطقه، سقوط و نابودی اسرائیل می‌داند.
چرا سران کشورهای عربی از اقدامات جوانان فلسطینی در مقابل اسرائیل حمایت نمی‌کنند؟
کشورهای عربی بر دودسته اند، کشورهایی که موجودیت خود را در پشتیبانی غرب و اسرائیل می‌بینند و کشورهایی که پشتیبانی مردمی دارند. بدون شک مراکش، عربستان سعودی، مصر، کشورهای حاشیه خلیج فارس و اردن از دسته اول و یمن، عراق، سوریه، ایران، عمان، لبنان، الجزایر و پاکستان از دسته دوم هستند. بقول یکی از رؤسای جمهور آمریکا، اگر یک هفته حمایت آمریکا نباشد، رژیم آل سعود سقوط خواهد کرد. یکی از مشکلات فلسطین شاید این باشد که برخی رهبران فلسطین موضع ثابتی ندارند، چنانکه یاسر عرفات در ابتدای انقلاب اسلامی، طرفدار ایران بود و سپس از صدام حمایت کرد.
در این پنجاه سال اخیر شاهد بوده‌ایم که فلسطینی‌ها بجای یک استراتژی تدوین شده به صورت تاکتیکی گاهی طرفدار کشورهای
ولی علی القاعده بدنه و توده فلسطینی‌ها، طرفدار ایران و دشمنی آشکار با آمریکا و اسرائیل می‌باشند. و از همین روست که کشورهای طرفدار غرب در این مدت مدید و با همه کمک های مال که نموده‌اند، هنوز نتوانسته اند موجودیت اسرائیل را چه در میان ملت‌های خود و چه در میان ملت فلسطین، مشروعیت بخشند.
راهپیمایی جهانی قدس آیا توانسته صدای مظلومیت این مردم باشد؟
بله راهپیمایی جهانی روز قدس صدای مظلومیت مردم فلسطین است، در صورتیکه کشورهای سازشکار، سبب خیانت نشوند. مرحوم امام فرمودند اگر هر مسلمان یک سطل آب در نابودی اسرائیل بریزد، اکنون اسرائیل را سیل خروشان خشم مردم مسلمان برده بود. بدون شک راهپیمایی به طرفداری از مردم فلسطین در کشورهای مختلف، به دو منظور انجام می‌شود. یکی مشروعیت دادن حق مردم فلسطین و دیگر مشروعیت دادن به نظام‌های حاکم برکشورهای مدافع فلسطین تا بتوانند با ندای لبیک یا فلسطین، دولت مردان این نظام‌ها، در میان مردم کشور خود با عنوان حامی فلسطین، مشروعیت یابند.
راه حل احقاق حقوق مردم فلسطین چیست؟ و آینده انتفاضه را چگونه می‌بینید؟
راه حل احقاق حقوق مردم فلسطین از هر دو راه قهر انقلابی و سازشکاری تجربه شده است. اما تا کنون از هیچکدام نتیجه قاطعی بدست نیامده است. شاید تنها راه این باشد که اولاً با ایجاد سمینارها و کنفرانس‌های بین المللی کشورهای غربی را قانع کرد که راه بکش بکش و بزن در رو دیگر به نتیجه مطلوب نمی‌رسد و اسرائیلی‌ها باید بر سر عقل بیایند که باید در کنار همین فلسطینی‌ها زندگی کنند. دیگر آشکار سازی جنایات اسرائیل از طریق نهادهای بین المللی باشد و سوم کشورهای انقلابی چون ایران تلاش کنند تا موافقت کشورهای مستقل آسیا، آفریقا وآمریکای لاتین را در موضوع فلسطین به صورت جدی جلب کنند و کشورهای صاحب نفوذ را همراه کنند. اگر وضعیت ایران امروز را با قرن اول هجری مقایسه کنیم و از دو امپراتوری ایران و روم در برابر اسلام سخن بگوئیم یک قیاس مع الفارق است. این سخن را کسانی که با تاریخ آشنائی دارند به خوبی درک می‌کنند. اضافه کنم که نویسنده نیز با دیگر تحلیل گرانی که در موضوع اسرائیل و فلسطین هیچ امیدی به غرب نیست همراه و همزبان است. چهارم اینکه ایران و فلسطین باید هرچه بیشتر تلاش کنند تا با هماهنگی با سایر کشورهای مسلمان، چه در آسیا و در آفریقا و چه در میان کشورها عربی، چه طرفدار غرب و چه مخالف غرب، صدای مردم فلسطین را در سازمان ملل مطرح نمایند و روزنامه‌ها و فضای مجازی در همه نقاط گیتی به صورت جدی و فرستادن سلاح و تجهیزات برای مردم فلسطین و لبنان به عنوان خط مقدم جبهه زور و استضعاف، یکپارچه از آرمان فلسطین دفاع کنند و از اینروست که آینده انتفاضه با هر دو حرکت فیزیکی و نرم به سوی موفقیت پیش خواهد رفت.
