ایران باید برای توازن بخشی به قدرت در افغانستان تلاش کند

خبرگزاری رضوی-ساحل عباسی؛ این روزها افغانستان صحنه تحولات مختلفی است. از بین رفتن دولت آقای اشرف غنی به نظر می آید برای مردم افغانستان مساله سختی نباشد چرا که وی را وطن فروش و خائن به مردم و یک رئیس جمهور فاسد می خوانند اما مردم افغانستان بعد از چند دهه جنگ و آوارگی، خواستار تشکیل یک حکومت مردمی و رسیدن به آرامش برای کسب حقوق طبیعی خود هستند. از این مساله بگذریم امنیت کشورهای همسایه و منطقه نیز با حضور طالبان موضوع مهمی است که این روزها کارشناسان وتحلیلگران سیاسی بر آن تاکید دارند. پیرمحمد ملازهی کارشناس سیاسی و امور بین الملل در گفتگو با خبرگزاری رضوی به طرح چند نکته مهم پیرامون حفظ امنیت کشورهای همسایه با افغانستان و منطقه در بحث پیش رو پرداخته است.
 
مردم افغانستان خسته شده اند
پیرمحمد ملازهی کارشناس سیاست خارجی و روابط بین المللی در خصوص تصرف افغانستان به دست نیروهای طالبان وآنچه دراین کشور در روزهای گذشته به وقوع پیوسته گفت: علی رغم اینکه مردم باور نمی کردند که طالبان درکمتر از چند هفته و طی چند روز بسیاری از شهرهای بزرگ افغانستان منجمله کابل را تصرف کند اما به دلیل فرار اشرف غنی و عدم مقاومت نیروهای نظامی و ارتش از هم گسیخته این کشور شاهد تصرف افغانستان به دست طالبان بودیم. ضمن اینکه به نظر می رسد مردم افغانستان نیز از ادامه مقاومت و رویارویی با طالبان خسته شده لذا در حال حاضر طالبان رسما حاکمیت خود را بر این کشور آغاز و اعلام کرده است.
کارشناس مسائل منطقه در خصوص نقش جمهوری اسلامی ایران در موضوعات افغانستان گفت: واقعیت این است که ایران از فرصت هایی که می توانست در عدم روی کار آمدن طالبان استفاده کند به هر دلیلی، به خوبی استفاده نکرد و فرصت های خوبی را از دست داد. مثلا ایران  می توانست از اسماعیل خان در هرات یا سایر نیروهای مقاومت که در برابر طالبان ایستادگی کرده بودند حمایت کند.
وی در این باره خاطر نشان کرد: قطعا اگر حمایت های مختلفی به نیروهای مقاومت افغانستان می رسید می توانستند نیروهای خود را در برابر پیشروی های افغان ها سازماندهی کنند، اما متاسفانه به دلیل عدم حمایت کشورهای همسایه و ایران که از جمله این کشورها به شمار می رود نتوانستند در برابر طالبان دوام بیاورند و مقاومت کنند، لذا نیروهای مردمی راهی به غیر از تسلیم طالبان شدن برای خود نیافتند.

عدم حمایت از مقاومت
پیرمحمد ملازهی دراین باره توضیح داد: نیروهای مقاومت مردمی در شمال این کشور نیز سرنوشتی مشابه دارند. به دلیل عدم حمایت کشورهای همسایه از آنها مجبور شدند پادگان را خالی و سلاح های خود را در  اختیار طالبان قرار دهند تا از این مهلکه جان به سلامت ببرند. مقاومت شمال افغانستان مسیر نامعلومی را در پیش گرفته در وهله اول به سمت آسیای مرکزی برای خارج شدن از مرز یا پناه گرفتن در جای نامشخصی عزیمت کرده اند، به هر حال تکلیف آنها هنوز نامشخص است.
کارشناس مسائل منطقه درباره نوع نگاه کشورهای همسایه از جمله ایران به قدرت گیری طالبان خاطر نشان کرد: هر چند طالبان بر افغانستان مسلط شده اما موضوع مهمی که کشورهای همسایه برای جلوگیری از هر گونه خطر و تهدیدی برای منطقه از سوی طالبان باید به آن توجه کنند عدم یکه تاز شدن طالبان در عرصه قدرت افغانستان است.
وی دراین باره تصریح کردک به عبارت بهتر، اگر طالبان بر قدرت سوار شود کار از کار می گذرد، لذا انتظار می رود ایران و سایر کشورهای همسایه که در حال حاضر ناچار به همکاری به عنوان حاکم بر افغانستان با طالبان هستند به این موضوع مهم توجه کنند که باید با احتیاز با طالبان برخورد کنند و با طالبان به گونه ای تعامل نداشته باشند که حکومت انحصاری برای طالبان ایجاد نشود که حق و حقوق بقیه گروه های قومی و مذهبی  به رسمیت شناخته نشود.
وی دراین باره تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران و دیگر کشورهای همسایه باید تلاش کنند تا در افغانستان  قدرت متوازنی ایجاد شود که تمامی حکومت و قدرت به صورت انحصاری در دست طالبان باقی نماند. اگر طالبان حاکم مطلق بر افغانستان شود قطعا دیری نمی پاید که برای کشورهای همسایه مشسکلاتی ایجاد می کنند، این در حالی است که اگر در افغانستان یک قدرت متوازن به وجود بیاید و همه گروه های قومی و مذهبی در شکل دهی ساختار حاکمیتی شرکت داشته باشند، درآن صورت می توان افغانستان را به صلح و ثبات رساند و جنبه های منفی قضیه را به شدت کم کرد.