باید متوجه سیاست پنهان اردوغان باشیم/ تقویت حضور ایران در اقتصاد آذربایجان ضروری است

خبرگزاری رضوی-ساحل عباسی؛  رئیس جمهور ترکیه در مراسم رژه ای در باکو پایتخت آذربایجان بعد از پایان جنگ قره باغ شعری خواند که موجب رنجش خاطر مردم ایران زمین شد و ایرانیان از سراسر دنیا به این موضع گیری آقای اردوغان واکنش نشان دادند. خبرگزاری رضوی در گفتگو با محسن پاک آیین سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران در جمهوری آذربایجان اظهارات رئیس جمهور ترکیه در خصوص مناطقی از خاک کشور ایران را بررسی کرده است که در ادامه می خوانیم.

علت اصلی و انگیزه ای که باعث شد آقای اردوغان شعری که اعتراض جامعه ایران را در تهدید تمامیت ارضی کشورمان را ایجاد کند چه می دانید؟
 
آقای اردوغان به عنوان رئیس جمهور ترکیه در باکو میهمان همتای خود آقای علییف بود. شاید مهمترین انگیزه آقای اردوغان در مراسم رژه ای که در باکو و در میان حضور جمعیتی از مردم جمهوری آذربایجان برگزار شد و قرائت آن شعر زیر سوال بردن تمامیت ارضی ایران است. آنچه آقای اردوغان در شعر خود خواندند در فرهنگ فولکلور آذری زبان ها زمانی قرائت می شود که عزیزی از دست رفته باشد که در سوگ و نبود وی بعد از فقدانش چنین اشعاری سروده می شود لذا گرچه به نظر می رسد این شعر برای از دست رفتن ارس خوانده شده است و منظور از آن بیان از دست دادن ارس به اجبار بوده است و رئیس جمهور ترکیه خود و مردمش را مثل مقصر این موضوع قلمداد کرده و براین موضوع تاکید دارد که ما از دست رفتن این سرزمین رنجیده خاطریم اما در واقع این اظهارات زیر سوال بردن تمامیت ارضی ایران است.
خواندن چینین شعری و بیان چنین موضوعی از سوی رئیس جمهور کشور ترکیه اقدامی نسنجیده بود که از یک مقام در تراز رئیس جمهور انتظار نمی رود وارد چنین مباحثی شود و کاری کند که برداشت ها و سوءتفاهم های بزرگی کند و واکنش های بعد از آن ایجاد شود.

واکنش مسئولان و مردم جمهوری اسلامی ایران به این شعر و اظهار نظر رئیس جمهور ترکیه را چطور ارزیابی می کنید؟
به اعتقاد بنده آنچه تا کنون از سوی مسئولین صورت داده شده واکنش های خوب و قانع کننده ای بوده است. واکنش سریع وزیر امور خارجه و برخی از مقامات ارشد نظام و نمایندگان مجلس و هماهنگی و واکنش صریح رسانه ها به  این سخنان به عنوان تیترهای اول واکنش خوب و مناسبی بود و موجب بازدارندگی می شود.

از نظر جنابعالی برای اقدامات بعدی در مقابل توسعه طلبی همسایگان به چه موضوعاتی باید توجه کرد و چه مباحثی را می توان در دستور کار قرار داد؟
به هر حال نباید این نکته را فراموش کنیم که جمهوری اسلامی ایران با کشور ترکیه همسایه است و مراودات خوبی بین دو کشور برقرار است، از این جهت نباید به دنبال تخریب روابط باشیم یا کاری کنیم که به تخریب روابط بین دو کشور منتهی شود. بنده معتقدم مواضع قاطع اتخاذ شده از سوی مسئولین پاسخ های در خور تأملی برای آقای اردوغان و متنبه شدن وی در بر داشته تا متوجه این موضوع شود که نباید با دم شیر بازی کند و تمامیت ارضی کشور بزرگی مثل ایران را تهدید و یا زیر سوال ببرد. به هر حال باید تا جای ممکن  سعی کنیم حاشیه ها را کنار بگذاریم.

چگونه می توانیم اقتدار منطقه ای ایران در این حوزه را افزایش و تهدیدات ژئوپولتیک را کاهش دهیم؟
 به نظر می رسد مسئولین جمهوری اسلامی ایران باید به دنبال تقویت ارتباط با جمهوری آذربایجان باشند، برای بازسازی این کشور و تعاملات تجاری و اقتصادی با آذربایجان اقدام کنند. بی تردید یکی از مهمترین اهدافی که آقای اردوغان در چنین شعر خوانی دنبال می کند ایجاد اختلاف بین ایران و آذربایجان است.
به نظر می رسد اردوغان تلاش می کند تا کشور خود نقش محوری را با آذربایجان در تعاملات تجاری داشته باشد و در بازسازی این کشور مشارکت کند لذا به هر میزان که روابط ایران و آذربایجان  تخریب شود این موضوع به نفع ترکیه است لذا باید متوجه این سیاست پنهان آقای اردوغان باشیم و سعی کنیم جمهوری اذربایجان و ایران در جهت تقویت روابط فی مابین به سمت جلو حرکت کنند.
بنده بر این باور نیستم که اردوغان به دنبال تهدید جدی یا علنی ما باشد. به هر حال وی یک اظهار نظر نسنجیده داشته است که خوشبختانه همه مقامات و صاحبنظران ما به سرعت به وی پاسخ دادند تا همه بدانند که هیچ کسی نمی تواند تمامیت ارضی ما را زیر سؤال ببرد و ما تمام قد برای دفاع از وجب به وجب خاک خود آماده هستیم.

دبیر: بهمن دهستانی