رمان باید معرف سرزمینش باشد

ریحانه بناءزاده/ خبرگزاری رضوی سرویس هنر

"اتوبوس شبانه شمال با همه همسفرانش در مهی غلیظ و نمناک فرو رفت و به سرعت گم شد. حالا همراه باران شدید و رعد و برق ، طوفان هم زور آزمایی می‌کرد، چیزی نمانده بود که چتربیرنگ پلاستیکی عطیه به همراه برگها و شاخه‌های سبک درختان به پرواز در آید. زن دو پایش را چون دو ستونی به زمین محکم فشرد و با دو دست ازبالا رفتن چتر جلوگیری کرد."

بخشی از رمان "اتوبس شبانه" که برگرفته از زندگی منیره خدابخش است و در این باره می‌گوید: (( نگارش اتوبوس شبانه شش سال به طول انجامید و من دوباره زندگیم را مرور کردم و از نو متولد شدم.)) برای همین است که نویسندگی را طلبگی و رسیدن به سیر و سلوک می داند.
دیدار درنا آخرین اثر به چاپ رسیده این هنرمند است که به چاپ دوم رسیده است به نظرش کتاب پخته و کاملی است که اشاره به حاشیه شهر مشهد دارد و در این باره توضیح میدهد: (( تجربه زیست ما قطعا کمک بیشتری به ما می‌کند و برای ایده اثر می توان از آن وام گرفت و بعد از آن هنر خلاقه یک نویسنده است که می تواند آن را به اثر هنری تبدیل کند. زندگی معمولی داستان نمی شود. باید خارج از ریل روایت صورت بگیرد.))
بومی نویسی
از علاقه‌اش به بومی نویسی می پرسم و می‌گوید: (( رمان باید معرف سرزمینش باشد همه آثار من مربوط به مشهد و اطراف است و همیشه به علاقه مندان به نویسندگی هم گفته‌ام بهترین نویسندگان جهان هم آثاری بومی نوشته‌اند. از نظر من آثار بومی آثاری است که برای ترجمه خوب است.))
این فعال فرهنگی انتشارات آساره اشاره به چاپ آثار نویسندگان مشهدی دارد و می‌گوید: ((12 اثر از نویسندگان مشهدی را به خاطر ادای دین به نویسندگان شهرم به چاپ رساندم ولی به دلیل عدم حمایت مالی نتوانستم این راه را ادامه دهم. در حال حاضر چاپ متوقف شده است. از طرفی اوضاع چاپ درمشهد افتضاح است اصلا گزینه‌ای با عنوان پخش ندارد و حمایت مالی هم وجود ندارد نویسنده که نمی تواند تمام هزینه‌های چاپ را خودش بپردازد. مشهد کتابخوان کم دارد. متاسفانه رسانه‌ها هم حاضر به معرفی نویسندگان در مشهد نیستند. نویسنده، دارای اندیشه است و  از سمت سیاستمداران حمایت نمی شود.))
تنها، بعضی دیده می شوند
تنها بعضی از نویسندگان در مشهد دیده می شوند. این را خدابخش می‌گوید وادامه میدهد: ((متاسفانه گاهی فکر می‌کنند نویسنده یک اندیشمندی است که قرار است مخاطب را از راه به دربرد در حالی که اینطور نیست. بگذاریم همه نویسندگان با افکار مختلف حضور داشته باشند. نه اینکه فقط تعداد خاصی از نویسندگان کارهایشان در مشهد دیده شود.))
سانسور چی شده‌ام
در مورد سانسور در آثارش می پرسم با خنده می‌گوید: سالها کار در رادیو مرا سانسور چی حرفه‌ای کرد و ادامه می دهد: ((متاسفانه خواسته یا نا خواسته هنگام نوشتن خودم را سانسور می‌کنم و این برایم آزار دهنده است. البته کار ارشاد را آسان می‌کنم. تا به حال هیچ اثرم از طرف ارشاد سانسور نشده است.))
رمان برای نویسنده یک جهان است این را خدابخش می‌گوید و ادامه میدهد: (( به نظرم رمان عامه پسندتر است. حتی در دنیا هم این گونه است. رمان یک جهان است برای یک نویسنده و این به مخاطب هم انتقال داده می شود. خواننده رمان به درون رمان می رود. تغییر تفکر در رمان بیشتر شکل می‌گیرد.))
این عضو فعال انجمن‌های اهل قلم و داستان نویسی درباره رمان‌نویسی در مشهد می‌گوید: (( در مشهد چون استاد در حوزه آموزش رمان نویسی نداشتیم، شاید ضعف وجود داشته باشد.))


ژانر اجتماعی
آثار این نویسنده در ژانر اجتماعی است که در مورد شیوه نوشتن در رمانهایش می‌گوید: (( اول آن چیزی را که شنیدم و دیدم را تحقیق می کنم. بعد از آن یک طرح می‌نویسم تا در رمان گم نشوم. طرح من یک اسکلتِ ماهی است که سر آن ابتدا و دم آن انتهای داستان است. در ادامه داستانک‌هایی که داستان اصلی را تقویت می کند را می نویسم تا خط اصلی را تقویت کند. تقریبا شش صفحه از کلیت می‌نویسم شخصیتها را اصل، فرعی می‌کنم و اطلاعاتش را می نویسم حتی اگر در طول رمان استفاده نکنم. آستانه را خیلی می نویسم تابه نتیجه مطلوب برسم. با خنده می‌گوید،اولش عرق ریزی دارد.)) مناظر طبیعت و به خصوص حصار گلستان که دوران کودکیش را در آنجا گذرانده است تاثیر گذارترین بخش در داستانهایش است.
انقلاب و تاخیر در نوشتن
فعالیتهای انقلابی و شرایط کاری ،داستان نویسی را برای این علاقه مند به ادبیات داستان به تاخیر می‌اندازد و در این باره می‌گوید: (( همین که باری از تجارب را به ارمغان آورد در واقع کمک بزرگی در نوشتنم بود.)) در حال حاضر اثری را با عنوان روی خط مرز در حال نگارش دارد و به نظر او افراد باید بنویسند حتی اگر آثارشان چاپ نشود و اطمینان دارد روزی این اتفاق خواهد افتاد.
امروز نویسندگی به نقطه ای رسیده است که می توان گفت، در همه وجود دارد. این را خدابخش می‌گوید و ادامه میدهد:(( فقط نیاز به شکوفایی دارد که با آموزش با خلاقیت صورت می گیرد. استعداد با پرورش صورت می‌‌گیرد.))
تاسیس موسسه
از دیگر فعالیتهای فرهنگی این هنرمند مردمی، برپایی موسسه فرهنگی پژوهش گستران پندار با هدف اندیشه نو،خلاقیتی پویا وکارا و ماندگار برای بنیان انسانی نو است که فعالیت خود را از سال 1396 آغاز کرده است. این مدیر مسئول در مورد فعالیتهای فرهنگی این موسسه توضیحاتی می دهد: (( برگزاری نشست‌های فرهنگی و ادبی، شعر و داستان.برگزاری جلسات در خصوص معرفی بررسی و نقد کتاب. چاپ و نشر و.... است و در کنار آن دوره‌های آموزشی خلاق برای کودکان و نوجوانان گرفته شده است.)) برگزاری کارگاه تخصصی رمان نویسی با همکاری بهترین بانوان داستان نویس مشهدی به صورت منظم، باهدف تولید بهترین رمان‌های بومی تا مرحله چاپ و نشر انجام می شود.
از برپایی کارگاه داستان نویسی درموسسه پندار می‌گوید: (( یک سال است دوره‌های داستان نویسی برگزار می شود. برپایی خانه رمان هم در همین دوره اتفاق افتاده است. گرایش ما به بومی نویسی است حتی قرار است در اینجا واحد ترجمه بگذاریم و به سمت جهانی شدن برویم.))
محله‌های قدیمی
یک طرح، به صورت جدی داریم. این را منیره خدابخش می‌گوید: (( بررسی محله های قدیمی و در آوردن قصه‌ها و مکانهای تاریخی است تا در قالب رمان بگنجانیم.)) از دیگر کارهای فرهنگی این مرکز آماده سازی و برپایی کتابخانه تخصصی رمان در این مرکز است که بزودی در اختیار علاقه مندان گذاشته می شود.
کلام آخر:(( اگر در پخش کتاب ازسمت مسئولین، مورد حمایت قرار بگیریم، قطعا اتفاق خوبی است.))