گفتگو با شاعری که پزشک شد؛
دنیای شعر و طباطت مکمل یکدیگرند
به گزارش سرویس فرهنگ و جامعه/ گرچه شعر هنری است که بیشتر مبتنی بر ذات قریحه و استعداد خدادادی است ولی این دلیل نمی شود که ما نقش آموزش و تلمذ را نادیده بگیریم. شعر انسان را به سوی تعالی روحی، لطافت، غمخواری و انسان‌دوستی سوق می‌دهد، اگر پزشکی شاعر هم باشد از نظر رفتاری بدون شک در طبابتش تاثیر خواهد داشت.
منیژه رضوان یک شاعری است که حرفه پزشکی را هم برگزیده او تقریبا بیش از ۱۵ سال هست که به طور حرفه ای به شعر گرایش پیدا و در جلسات شعر در سطح شهر مشهد شرکت کرده است، سال ۱۳۸۵ در رشته پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد پذیرفته و تقریبا اکثر قاطع اشعارش کلاسیک و در آن بین به قالب رباعی و غزل گرایش بیشتری داشته است.
نخ های نامرئی پزشکی و ادبیات را به یکدیگر متصل می کند
وی در خصوص انگیزه یک پزشک برای شاعری گفت: انگیزه یک شاعر با تشویق اطرافیان و همکاران و همینطور لذت خود فرد از نتیجه کارهایش به دست می آید. دنیای شعر و طبابت مکمل یکدیگرند. یکی جسم را جلا می‌دهد و دیگری روح را اما گاهی با هم سر سازش ندارند و صحنه‌های دلخراش عالم طبابت روح شاعرانه را شکنجه می‌دهد. در اشعار طنز یا احیانا اشعار آموزشی برای رشته پزشکی تسلط به اصطلاحات و اطلاعات میتواند یک سر و گردن شاعر را در زمینه های مشابه سرودن از سایر شاعران بالاتر ببرد و تعداد قابل ملاحظه ای از شاعران خوب و صاحب سبک در دانشگاه علوم پزشکی مشهد تحصیل کردند بنابراین مسلما نخ هایی نامرئی این دو مقوله یعنی پزشکی و ادبیات رو به یکدیگر متصل میکند یا حداقل می توان گفت این دو امر تقابل ومنافاتی با یکدیگر ندارند.
رضوان در پاسخ به این سوال که آیا شعر آیینی سبک و سیاق خود را دارد یا فقط موضوع مذهبی دارد، بیان کرد: مسلما شعرهای آیینی سبک و سیاق خاص خود روا دارند یک شاعر برای سرودن شعر آیینی باید پاره ای مسایل را رعایت کند، خط قرمزها و اغراق ها و آهنگ و وزن و انتخاب واژه ها همه و همه باید در چارچوبی باشد که در شان موضوع مورد نظر باشد.
همیشه بودند و هستند شاعرانی خلاق که خطر میکنند و به دنبال روشها و زاویه نگاههای ناب تر و جدید تر میروند که البته باید با احتیاط بیشتری این اتفاق بیافتد تا به ساحت موضوع بی احترامی صورت نگیرد.
نقد هایم در بیمارستان همراه با شعر طنز بود
این پزشک شاعر در خصوص تلفیق شعرطنز و طباطت به رضوی گفت: در دوران دانشجوی به دلیل اینکه بیشتر با بیماران بستری در بیمارستان سر و کار داشتیم و بالطبع بیمارها مشکلات جدی داشتند شاید فرصت کمی برای برقراری ارتباط عاطفی با بیماران و پرداختن به مقوله ای احساسی و هنری مانند شعر داشتیم.
اما برای اساتید دانشگاه و بیمارستان و بعضی مواقع در نقد(مثبت و منفی) شرایط دانشگاه، بیمارستان یا خود استاد یا دانشجویان شعر میگفتم و به لحاظ پنهان شدن پیام و یا اعتراض در دل زیبایی و طنازی هنر برخورد اونها هم بسیار مثبت بود، در صورتیکه اگر به طور مستقیم نقد صورت میگرفت چنین تاثیری رو نداشت.
بعضا مطالب درسی را به صورت شعر بیان می کردم و آن ها را در اعلانات بخشهای مختلف بیمارستان نصب می کردیم یا کنفرانسهایم را به صورت شعر ارایه میکردم. در دوران تحصیل به کرات از امتیاز شعر سرودن استفاده کردم و حاصلش و برخورد همکاران و اساتید همیشه مثبت بوده است.
تلفیق الهام و آگاهی در سرودن اشعار حائز اهمیت است
رضوان در خصوص اهمیت پزشکی و شاعری اش و تاثیر الهام و آگاهی در شعر، گفت: مسلما شعر برای من اهمیت بیشتری دارد. من در درجه اول شاعر هستم و در درجه دوم پزشک و هیچ زمان پزشکی را فدای شاعری نمی کنم.
به نظر بنده الهام یا اگاهی به نوع شعر و خود شاعر بستگی دارد، بعضی شاعران که احساس در شعرشان موج میزند مانند گیرنده هایی هستند که انرژی شعر را از کاینات جذب میکنند و برخی شاعران دیگر که بعد تفکر در اشعارشون غالب است کمتر به سمت الهام و احساس گرایش دارند. من فکر میکنم شاعری موفق است که ملغمه ای از این دو بعد الهام و اگاهی رو با هم ترکیب کند و به کمک آن شعر را از اعماق قلب و ذهنش استخراج کند.
سرودن شعر طنز و آیینی منافاتی با هم ندارد
این پزشک شاعر در دو زمینه شعر آیینی و طنز قلم می زند و در خصوص موفقیت خود در این عرصه به ما گفت: هنوز برای خطاب کردن شاعر موفق در این دو زمینه باید بیشتر تلاش کنم اما همانطور که یک انسان لحظات شوخ طبعی و تمایلات دینی و عبادیش در زمانهای مختلف نمود بیشتری پیدا میکند شاعر هم به جهت انسان بودن تابع لحظات احساسی خودش هست. اگر طبع طنز به یک شاعر غلبه کند طنز میگوید و اگر حس معنویش فوران کند شعر آیینی می سراید و این دو منافاتی باهم ندارند.
رضوان با اشاره به اینکه مشهد نسبت به گذشته تخصصی تر و منسجم تر به شعر ایینی میپردازد، اظهارکرد: استعدادهای جوان و پرشوری در زمینه ی شعر آیینی پا به عرصه ادبیات آیینی گذاشتند که در صورت مورد حمایت قرار گرفتن رشد قابل توجهی پیدا میکنند و میتوانند جایگاه واقعی مشهد در شعر ایینی را به رخ سایر شهرها بکشند. اما البته خطراتی هم درکمین شعرآیینی مشهد وجود دارد اگر شاعر آیینی خودش را از سایر شعرا و جلسات شهر جدا کند و نقدپذیر نباشد و مورد تایید و تشویق بیش از حد قرار بگیرد باعث میشود شاعران آیینی به یکنواختی تشابه و رکود برسند که شاید از درون مجموعه به چشم نیابد ولی کسانی که از بیرون به این جمع نگاه میکنند بهتر میتوانند احساسش کنند.
سخن پایانی ...
امیدوارم همانطور که تریبون های پایتخت به شعرای مرکز نشین اختصاص دارد تریبونها و رسانه های مشهد اعم از روزنامه ها و صدا و سیما و رادیو الویتشان را به مطرح کردن شعرا و هنرمندان مطرح مشهدی اختصاص بدهند.
منیژه رضوان یک شاعری است که حرفه پزشکی را هم برگزیده او تقریبا بیش از ۱۵ سال هست که به طور حرفه ای به شعر گرایش پیدا و در جلسات شعر در سطح شهر مشهد شرکت کرده است، سال ۱۳۸۵ در رشته پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد پذیرفته و تقریبا اکثر قاطع اشعارش کلاسیک و در آن بین به قالب رباعی و غزل گرایش بیشتری داشته است.
نخ های نامرئی پزشکی و ادبیات را به یکدیگر متصل می کند
وی در خصوص انگیزه یک پزشک برای شاعری گفت: انگیزه یک شاعر با تشویق اطرافیان و همکاران و همینطور لذت خود فرد از نتیجه کارهایش به دست می آید. دنیای شعر و طبابت مکمل یکدیگرند. یکی جسم را جلا می‌دهد و دیگری روح را اما گاهی با هم سر سازش ندارند و صحنه‌های دلخراش عالم طبابت روح شاعرانه را شکنجه می‌دهد. در اشعار طنز یا احیانا اشعار آموزشی برای رشته پزشکی تسلط به اصطلاحات و اطلاعات میتواند یک سر و گردن شاعر را در زمینه های مشابه سرودن از سایر شاعران بالاتر ببرد و تعداد قابل ملاحظه ای از شاعران خوب و صاحب سبک در دانشگاه علوم پزشکی مشهد تحصیل کردند بنابراین مسلما نخ هایی نامرئی این دو مقوله یعنی پزشکی و ادبیات رو به یکدیگر متصل میکند یا حداقل می توان گفت این دو امر تقابل ومنافاتی با یکدیگر ندارند.
رضوان در پاسخ به این سوال که آیا شعر آیینی سبک و سیاق خود را دارد یا فقط موضوع مذهبی دارد، بیان کرد: مسلما شعرهای آیینی سبک و سیاق خاص خود روا دارند یک شاعر برای سرودن شعر آیینی باید پاره ای مسایل را رعایت کند، خط قرمزها و اغراق ها و آهنگ و وزن و انتخاب واژه ها همه و همه باید در چارچوبی باشد که در شان موضوع مورد نظر باشد.
همیشه بودند و هستند شاعرانی خلاق که خطر میکنند و به دنبال روشها و زاویه نگاههای ناب تر و جدید تر میروند که البته باید با احتیاط بیشتری این اتفاق بیافتد تا به ساحت موضوع بی احترامی صورت نگیرد.
نقد هایم در بیمارستان همراه با شعر طنز بود
این پزشک شاعر در خصوص تلفیق شعرطنز و طباطت به رضوی گفت: در دوران دانشجوی به دلیل اینکه بیشتر با بیماران بستری در بیمارستان سر و کار داشتیم و بالطبع بیمارها مشکلات جدی داشتند شاید فرصت کمی برای برقراری ارتباط عاطفی با بیماران و پرداختن به مقوله ای احساسی و هنری مانند شعر داشتیم.
اما برای اساتید دانشگاه و بیمارستان و بعضی مواقع در نقد(مثبت و منفی) شرایط دانشگاه، بیمارستان یا خود استاد یا دانشجویان شعر میگفتم و به لحاظ پنهان شدن پیام و یا اعتراض در دل زیبایی و طنازی هنر برخورد اونها هم بسیار مثبت بود، در صورتیکه اگر به طور مستقیم نقد صورت میگرفت چنین تاثیری رو نداشت.
بعضا مطالب درسی را به صورت شعر بیان می کردم و آن ها را در اعلانات بخشهای مختلف بیمارستان نصب می کردیم یا کنفرانسهایم را به صورت شعر ارایه میکردم. در دوران تحصیل به کرات از امتیاز شعر سرودن استفاده کردم و حاصلش و برخورد همکاران و اساتید همیشه مثبت بوده است.
تلفیق الهام و آگاهی در سرودن اشعار حائز اهمیت است
رضوان در خصوص اهمیت پزشکی و شاعری اش و تاثیر الهام و آگاهی در شعر، گفت: مسلما شعر برای من اهمیت بیشتری دارد. من در درجه اول شاعر هستم و در درجه دوم پزشک و هیچ زمان پزشکی را فدای شاعری نمی کنم.
به نظر بنده الهام یا اگاهی به نوع شعر و خود شاعر بستگی دارد، بعضی شاعران که احساس در شعرشان موج میزند مانند گیرنده هایی هستند که انرژی شعر را از کاینات جذب میکنند و برخی شاعران دیگر که بعد تفکر در اشعارشون غالب است کمتر به سمت الهام و احساس گرایش دارند. من فکر میکنم شاعری موفق است که ملغمه ای از این دو بعد الهام و اگاهی رو با هم ترکیب کند و به کمک آن شعر را از اعماق قلب و ذهنش استخراج کند.
سرودن شعر طنز و آیینی منافاتی با هم ندارد
این پزشک شاعر در دو زمینه شعر آیینی و طنز قلم می زند و در خصوص موفقیت خود در این عرصه به ما گفت: هنوز برای خطاب کردن شاعر موفق در این دو زمینه باید بیشتر تلاش کنم اما همانطور که یک انسان لحظات شوخ طبعی و تمایلات دینی و عبادیش در زمانهای مختلف نمود بیشتری پیدا میکند شاعر هم به جهت انسان بودن تابع لحظات احساسی خودش هست. اگر طبع طنز به یک شاعر غلبه کند طنز میگوید و اگر حس معنویش فوران کند شعر آیینی می سراید و این دو منافاتی باهم ندارند.
رضوان با اشاره به اینکه مشهد نسبت به گذشته تخصصی تر و منسجم تر به شعر ایینی میپردازد، اظهارکرد: استعدادهای جوان و پرشوری در زمینه ی شعر آیینی پا به عرصه ادبیات آیینی گذاشتند که در صورت مورد حمایت قرار گرفتن رشد قابل توجهی پیدا میکنند و میتوانند جایگاه واقعی مشهد در شعر ایینی را به رخ سایر شهرها بکشند. اما البته خطراتی هم درکمین شعرآیینی مشهد وجود دارد اگر شاعر آیینی خودش را از سایر شعرا و جلسات شهر جدا کند و نقدپذیر نباشد و مورد تایید و تشویق بیش از حد قرار بگیرد باعث میشود شاعران آیینی به یکنواختی تشابه و رکود برسند که شاید از درون مجموعه به چشم نیابد ولی کسانی که از بیرون به این جمع نگاه میکنند بهتر میتوانند احساسش کنند.
سخن پایانی ...
امیدوارم همانطور که تریبون های پایتخت به شعرای مرکز نشین اختصاص دارد تریبونها و رسانه های مشهد اعم از روزنامه ها و صدا و سیما و رادیو الویتشان را به مطرح کردن شعرا و هنرمندان مطرح مشهدی اختصاص بدهند.
