استاد دانشگاه علامه عنوان کرد:
انقلاب اسلامی ایران یک انقلاب تمدن‌ساز است
به گزارش سرویس دین و زندگی خبرگزاری رضوی ، محمدباقر خرمشاد ، استاد دانشگاه علامه طباطبایی در گفتگویی درباره ارتباط دانشگاه و تمدن نوین اسلامی اظهار داشت : باید به این سوال پاسخ بدهیم که چه نسبتی میان دانشگاه و تمدن نوین اسلامی برقرار است؟ ذیل این پرسش باید بگوییم چرا نسبتی بین دانشگاه و تمدن برقرار است و چگونه این نسبت برقرار می‌شود ؟ پس صحبت ما در باب چرایی و چگونگی نسبت دانشگاه و تمدن نوین اسلامی است. برای پاسخ گفتن لازم است در بخش‌های مختلف بحث گریزی بزنیم که تمدن چیست ؟ دانشگاه کدام است و کجای تمدن به دانشگاه ختم می‌شود و کجای دانشگاه به تمدن مربوط می‌شود .
معاون سیاسی سابق وزیر کشور دولت سیزدهم ادامه داد : در بحث چرایی نسبت بین دانشگاه و تمدن می‌توان از دو منظر به این چرایی پاسخ داد یکی به لحاظ نظری یکی به لحاظ جامعه‌شناختی که ذیل هر کدام دو بحث را مطرح می‌کنم .
وی گفت : به لحاظ چرایی نظری این عبارت رهبری را مبنا قرار دادم که ایشان آرمان بزرگ انقلاب اسلامی را ایجاد تمدن نوین اسلامی ذکر می‌کنند. اگر انقلاب اسلامی ایجاد تمدن نوین اسلامی را هدف‌گذاری کرده باشد که در فرمایشات رهبری به صورت صریح آن را می‌بینیم ، همین مسئله شالوده نظری نسبت دانشگاه و تمدن اسلامی است .
این استاد دانشگاه صریح کرد : باور به چنین امری لوازمی دارد که می‌توان این لوازم را در دو دسته ساختاری و محتوایی دسته‌بندی کرد . باور به ایجاد تمدن جدید مبتنی بر اسلام از جمله لوازمش این است که ساختار‌های آن نظام جلوه تمدن‌سازی به خودشان بگیرند که یکی از این ساختارها، دانشگاه است .
وی افزود : در لوازم محتوایی چنین راهبردی هم نیاز است هر آنچه به لحاظ محتوا از آن یاد می‌کنیم مثل فلسفه و هنر و ادبیات و علم جهت تمدن‌سازی داشته باشد. این دو جهت ما را به نسبت دانشگاه و تمدن می‌رساند. تمدن‌اندیشی در هر جامعه ای آن جامعه را به لحاظ ساختار و محتوا به دانشگاه می‌رساند .
خرمشاد در ادامه گفت : حالا می‌خواهم چرایی جامعه‌شناختی مسئله را بیان کنم . تمدن مفهومی فراخ با ظرفیت بالا و توان بسیج کنندگی گسترده ای است . این مفهوم برای ایرانیان یک مفهوم تازه وارد تاسیسی نیست بلکه تمدن در نظر و تاریخ و گمان و ذهنیت ایرانیان مفهومی دیر آشنا است. وی ادامه داد : تاریخ نشان می‌دهد دو دوره تمدنی در ایران وجود داشته و در هر دو دوره ایرانیان نقش اساسی داشتند. پس انگیزه ایرانیان برای تجربه سه باره تمدن موجود است. ایرانی‌ها حداقل دو بار این راه را رفتند لذا به لحاظ جامعه شناختی طرح این مسئله عبث نیست و شاید یکی از عللی که غرب انقلاب اسلامی ایران را جدی می‌گیرد به این دلیل است که سخن از یک ملت تمدنی است که اگر تمدن جدید را بسازد رقیب جدی برای تمدن غرب خواهد بود.
انقلاب اسلامی ایران یک انقلاب تمدن‌ساز است
استاد دانشگاه علامه طباطبایی اظهار داشت : نکته دوم این است که انقلاب اسلامی ایران یک انقلاب تمدن ساز است . علتش این است در میان انقلاب های بزرگ دنیا تنها انقلابی که خلاف مسیر انقلاب‌های بزرگ حرکت کرده است انقلاب ایران است ، چون آن‌ها بخشی از دنیای مدرن هستند، ولی انقلاب اسلامی دین زُدا یا از دین‌جدا نبود بلکه مبتنی بر دین بود به همین جهت در برنامه عملی خودش با تمدن غربی زاویه پیدا می‌کند.
خرمشاد گفت : پس در انقلاب اسلامی گریزی از تمدن سازی نیست و وقتی این طور است پاسخی به پرسش از نسبت دانشگاه و تمدن داده می‌شود چرا که ایجاد تمدن بدون دانشگاه امکان‌پذیر نیست . این به لحاظ چرایی ، ولی به لحاظ چگونگی تمدن در کجا به دانشگاه می‌رسد ؟
خرمشاد تصریح کرد : تمدن مساوی با پیشرفت و توسعه و ترقی و رفاه و آسایش است ؛ لذا می‌توانیم بگوییم جوهره تمدن هر آن چیزی است که انسان را به سمت زندگی پیشرفته و توسعه یافته در همه ابعاد سوق می‌دهد .
استاد دانشگاه علامه در ادامه توضیح داد : با این تعریف تمدن یک چند ضلعی منسجمی است که اجزای آن را قانون و معرفت و فن و هنر و دین و اخلاق و علم شکل می‌دهد. به عبارت دیگر در تمدن با انباشت علم و دانش مواجهیم . به عبارتی یکی از اضلاع جدی تمدن علم است .
خرمشاد همچنین گفت : در تعریف دانشگاه هم باید عرض کنیم دانشگاه از کانون‌های اصلی علم و دانش است که وظیفه آن بسط علم و دانش است . دانشگاه به صورت طبیعی به علم می‌رسد و از این جهت تمدن و دانشگاه به هم می‌رسند ، چون علم یکی از اضلاع تمدن است و دانشگاه هم محل دانش است . فلسفه و هنر و اخلاق و ... هم رشته‌های مختلفی هستند که در دانشگاه به آن می‌پردازد که از این زاویه هم تمدن و دانشگاه به هم می‌رسند .
معاون سیاسی سابق وزیر کشور دولت سیزدهم ادامه داد : در بحث چرایی نسبت بین دانشگاه و تمدن می‌توان از دو منظر به این چرایی پاسخ داد یکی به لحاظ نظری یکی به لحاظ جامعه‌شناختی که ذیل هر کدام دو بحث را مطرح می‌کنم .
وی گفت : به لحاظ چرایی نظری این عبارت رهبری را مبنا قرار دادم که ایشان آرمان بزرگ انقلاب اسلامی را ایجاد تمدن نوین اسلامی ذکر می‌کنند. اگر انقلاب اسلامی ایجاد تمدن نوین اسلامی را هدف‌گذاری کرده باشد که در فرمایشات رهبری به صورت صریح آن را می‌بینیم ، همین مسئله شالوده نظری نسبت دانشگاه و تمدن اسلامی است .
این استاد دانشگاه صریح کرد : باور به چنین امری لوازمی دارد که می‌توان این لوازم را در دو دسته ساختاری و محتوایی دسته‌بندی کرد . باور به ایجاد تمدن جدید مبتنی بر اسلام از جمله لوازمش این است که ساختار‌های آن نظام جلوه تمدن‌سازی به خودشان بگیرند که یکی از این ساختارها، دانشگاه است .
وی افزود : در لوازم محتوایی چنین راهبردی هم نیاز است هر آنچه به لحاظ محتوا از آن یاد می‌کنیم مثل فلسفه و هنر و ادبیات و علم جهت تمدن‌سازی داشته باشد. این دو جهت ما را به نسبت دانشگاه و تمدن می‌رساند. تمدن‌اندیشی در هر جامعه ای آن جامعه را به لحاظ ساختار و محتوا به دانشگاه می‌رساند .
خرمشاد در ادامه گفت : حالا می‌خواهم چرایی جامعه‌شناختی مسئله را بیان کنم . تمدن مفهومی فراخ با ظرفیت بالا و توان بسیج کنندگی گسترده ای است . این مفهوم برای ایرانیان یک مفهوم تازه وارد تاسیسی نیست بلکه تمدن در نظر و تاریخ و گمان و ذهنیت ایرانیان مفهومی دیر آشنا است. وی ادامه داد : تاریخ نشان می‌دهد دو دوره تمدنی در ایران وجود داشته و در هر دو دوره ایرانیان نقش اساسی داشتند. پس انگیزه ایرانیان برای تجربه سه باره تمدن موجود است. ایرانی‌ها حداقل دو بار این راه را رفتند لذا به لحاظ جامعه شناختی طرح این مسئله عبث نیست و شاید یکی از عللی که غرب انقلاب اسلامی ایران را جدی می‌گیرد به این دلیل است که سخن از یک ملت تمدنی است که اگر تمدن جدید را بسازد رقیب جدی برای تمدن غرب خواهد بود.
انقلاب اسلامی ایران یک انقلاب تمدن‌ساز است
استاد دانشگاه علامه طباطبایی اظهار داشت : نکته دوم این است که انقلاب اسلامی ایران یک انقلاب تمدن ساز است . علتش این است در میان انقلاب های بزرگ دنیا تنها انقلابی که خلاف مسیر انقلاب‌های بزرگ حرکت کرده است انقلاب ایران است ، چون آن‌ها بخشی از دنیای مدرن هستند، ولی انقلاب اسلامی دین زُدا یا از دین‌جدا نبود بلکه مبتنی بر دین بود به همین جهت در برنامه عملی خودش با تمدن غربی زاویه پیدا می‌کند.
خرمشاد گفت : پس در انقلاب اسلامی گریزی از تمدن سازی نیست و وقتی این طور است پاسخی به پرسش از نسبت دانشگاه و تمدن داده می‌شود چرا که ایجاد تمدن بدون دانشگاه امکان‌پذیر نیست . این به لحاظ چرایی ، ولی به لحاظ چگونگی تمدن در کجا به دانشگاه می‌رسد ؟
خرمشاد تصریح کرد : تمدن مساوی با پیشرفت و توسعه و ترقی و رفاه و آسایش است ؛ لذا می‌توانیم بگوییم جوهره تمدن هر آن چیزی است که انسان را به سمت زندگی پیشرفته و توسعه یافته در همه ابعاد سوق می‌دهد .
استاد دانشگاه علامه در ادامه توضیح داد : با این تعریف تمدن یک چند ضلعی منسجمی است که اجزای آن را قانون و معرفت و فن و هنر و دین و اخلاق و علم شکل می‌دهد. به عبارت دیگر در تمدن با انباشت علم و دانش مواجهیم . به عبارتی یکی از اضلاع جدی تمدن علم است .
خرمشاد همچنین گفت : در تعریف دانشگاه هم باید عرض کنیم دانشگاه از کانون‌های اصلی علم و دانش است که وظیفه آن بسط علم و دانش است . دانشگاه به صورت طبیعی به علم می‌رسد و از این جهت تمدن و دانشگاه به هم می‌رسند ، چون علم یکی از اضلاع تمدن است و دانشگاه هم محل دانش است . فلسفه و هنر و اخلاق و ... هم رشته‌های مختلفی هستند که در دانشگاه به آن می‌پردازد که از این زاویه هم تمدن و دانشگاه به هم می‌رسند .
