در پیش‌نشست کنگره جهانی حضرت رضا(ع) مطرح شد؛
احادیث امام رضا(ع) درباره زکات، نگاه حضرت به عدالت را آشکار می‌کند
به گزارش خبرگزاری رضوی، سی و سومین پیش نشست ملی پنجمین کنگره جهانی حضرت رضا علیه السلام با موضوع اندیشه های تمدنی امام رضا علیه‌السلام؛ و شعار «عدالت برای همه، ظلم به هیچ کس» با حضور دکتر وحید ارشدی به عنوان دبیر علمی هفتاد و پنجمین كرسی علمی ترویجی دانشگاه علوم اسلامی رضوی برگزار شد.
در این برنامه، دبیر کرسی‌های علمی مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خراسان با بیان اینکه استغنا با عدم فقر هم متفاوت است گفت: اگر از فقر احیانا مباحث مادی باشد اما بی نیازی و استغنا آنچه که متبادر به ذهن می‌شود این است که فرد از بی نیازی به نیازهای اولیه و حتی حد متوسط نیز عبور کرده باشد لذا اینکه بخواهیم نبود فقر را با استغنا و بی نیازی یکی بگیریم، درست نیست.
دکتر علی‌اکبر کریمی افزود: استغنا مرتبه بالاتری از کیفیت زندگی را در برمی‌گیرد که به این نکته باید توجه شود.
وی گفت: در این مقاله اشاره شده که احکام اسلام مساوات در مصرف را هدف گرفتند که این مورد هم بنظرم درست نیست چرا که یکی از مولفه‌های مهم در الگوی مصرف انسان مسلمان، رعایت شأن اجتماعی خود و خانواده اوست و این لزوما با مساوات در مصرف سازگاری ندارد و چیزی غیر از آن را بیان می‌کند و در مواردی حتی باید بر اساس عادات زندگی و خانوادگی، عدم مساوات در مصرف داشت.
به تاکید دکتر کریمی احکام اسلام لزوما مساوات در مصرف را هدف قرار نداده است.
وی با انتقاد از اینکه چرا می‌گویید فقر ضد کرامت است؟ نیز تصریح کرد: ممکن است افراد از لحاظ مادی هم فقیر باشند اما کرامت انسانی خود را حفظ کنند پس بدین معنی نیست که هر کس فقیر بود کرامت انسانی ندارد و یا اینکه خدشه دار بشود و آنجا که حضرت می فرماید:" الفقرُ فَخری" شاید به نحوی این را می‌رساند که فخر و کرامت من در فقر است که این دقیقا خلاف استنتاج این مورد است و یا ممکن ست شخصی غنی و ثروتمند باشد اما کرامت انسانی نداشته باشد.
دبیر کرسی‌های علمی مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خراسان متذکر شد: اینکه با چه استناد و یا استدلالی ما تأکید می‌کنیم که تمرکز اصلی اسلام بر کرامت انسانی به عنوان محور تمامی تعالیم اقتصادی اسلام است را من ندیدم استدلال خیلی محکم یا استناد قوی ای در مقاله برای آن اقامه شده باشد .
وی با بیان اینکه برخی عبارات تکراری در متن وجود داشت که باید اصلاح شود، گفت: دلالت حدیث اشاره شده درمقاله برای بحث کرامت انسانی بنظرم کافی نیست و برای من جا نیفتاده که این حدیث چطور می‌تواند بر کرامت انسانی دلالت کند؟ بنظرم نمی‌شود براحتی از آن استفاده کرد.
دکتر کریمی اظهار داشت: کیفیت استنباط و دلالت گیری از احادیث به ویژه احادیث رضوی با اجمال و عجله و بدون تفسیر لازم انجام شده است.
وی ابراز کرد: به نظر می‌رسد که خوب بود برای بحث عدالت توزیعی اگر بخواهیم به سیره حضرت رضا علیه السلام استناد کنیم؛ آن احادیثی که مرتبط با باب زکات و .. بود را چرا استفاده نکردید؟ اتفاقا این موارد ظهور در بحث عدالت دارد بهتر بود استفاده می‌کردید و بدان استناد می‌دادید اما عملا هیچ اشاره‌ای بدان نکردید.
دبیر کرسی‌های علمی مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خراسان با تاکید بر اینکه زکات مستقیما به عدالت توزیعی مربوط است، گفت: این مهم باید در مقاله مورد توجه قرار می‌گرفت.
وی خاطرنشان کرد: در جایی اشاره شده بود که آیا عدالت دارای مفهوم شرعی هست یا خیر؟ که در حد یک پاراگراف نتیجه گرفتید که نیست و نتیجه گرفتید مستند شرعی ندارد و کنارش گذاشته اید اما بنظرم این نحوه اشاره اجمالی و گذرا به یک بحث به این مهمی که محل چالش نیز هست درست نیست در حالی که برخی بشدت معتقدند عدالت در فقه ما اصل است.
دکتر کریمی در پایان سخنانش یادآور شد: چه بسا برای این بحث می‌توانستیم از آثار شهید صدر و شهید بهشتی در مقاله استفاده کنیم و از اندیشه شهید صدر نیز برای آن بهره بگیریم.
در این نشست مقاله‌ی "کرامت ذاتی انسان مبنای عدالت در اندیشه رضوی" توسط دکتر مرتضی مرتضوی کاخکی عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی ارائه شد.
ناقدین این مقاله دکتر بهزاد بابازاده خراسانی عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی و دکتر علی اکبر کریمی دبیر کرسی های علمی مرکز مدیریت حوزه های علمیه خراسان بودند.
در این برنامه، دبیر کرسی‌های علمی مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خراسان با بیان اینکه استغنا با عدم فقر هم متفاوت است گفت: اگر از فقر احیانا مباحث مادی باشد اما بی نیازی و استغنا آنچه که متبادر به ذهن می‌شود این است که فرد از بی نیازی به نیازهای اولیه و حتی حد متوسط نیز عبور کرده باشد لذا اینکه بخواهیم نبود فقر را با استغنا و بی نیازی یکی بگیریم، درست نیست.
دکتر علی‌اکبر کریمی افزود: استغنا مرتبه بالاتری از کیفیت زندگی را در برمی‌گیرد که به این نکته باید توجه شود.
وی گفت: در این مقاله اشاره شده که احکام اسلام مساوات در مصرف را هدف گرفتند که این مورد هم بنظرم درست نیست چرا که یکی از مولفه‌های مهم در الگوی مصرف انسان مسلمان، رعایت شأن اجتماعی خود و خانواده اوست و این لزوما با مساوات در مصرف سازگاری ندارد و چیزی غیر از آن را بیان می‌کند و در مواردی حتی باید بر اساس عادات زندگی و خانوادگی، عدم مساوات در مصرف داشت.
به تاکید دکتر کریمی احکام اسلام لزوما مساوات در مصرف را هدف قرار نداده است.
وی با انتقاد از اینکه چرا می‌گویید فقر ضد کرامت است؟ نیز تصریح کرد: ممکن است افراد از لحاظ مادی هم فقیر باشند اما کرامت انسانی خود را حفظ کنند پس بدین معنی نیست که هر کس فقیر بود کرامت انسانی ندارد و یا اینکه خدشه دار بشود و آنجا که حضرت می فرماید:" الفقرُ فَخری" شاید به نحوی این را می‌رساند که فخر و کرامت من در فقر است که این دقیقا خلاف استنتاج این مورد است و یا ممکن ست شخصی غنی و ثروتمند باشد اما کرامت انسانی نداشته باشد.
دبیر کرسی‌های علمی مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خراسان متذکر شد: اینکه با چه استناد و یا استدلالی ما تأکید می‌کنیم که تمرکز اصلی اسلام بر کرامت انسانی به عنوان محور تمامی تعالیم اقتصادی اسلام است را من ندیدم استدلال خیلی محکم یا استناد قوی ای در مقاله برای آن اقامه شده باشد .
وی با بیان اینکه برخی عبارات تکراری در متن وجود داشت که باید اصلاح شود، گفت: دلالت حدیث اشاره شده درمقاله برای بحث کرامت انسانی بنظرم کافی نیست و برای من جا نیفتاده که این حدیث چطور می‌تواند بر کرامت انسانی دلالت کند؟ بنظرم نمی‌شود براحتی از آن استفاده کرد.
دکتر کریمی اظهار داشت: کیفیت استنباط و دلالت گیری از احادیث به ویژه احادیث رضوی با اجمال و عجله و بدون تفسیر لازم انجام شده است.
وی ابراز کرد: به نظر می‌رسد که خوب بود برای بحث عدالت توزیعی اگر بخواهیم به سیره حضرت رضا علیه السلام استناد کنیم؛ آن احادیثی که مرتبط با باب زکات و .. بود را چرا استفاده نکردید؟ اتفاقا این موارد ظهور در بحث عدالت دارد بهتر بود استفاده می‌کردید و بدان استناد می‌دادید اما عملا هیچ اشاره‌ای بدان نکردید.
دبیر کرسی‌های علمی مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خراسان با تاکید بر اینکه زکات مستقیما به عدالت توزیعی مربوط است، گفت: این مهم باید در مقاله مورد توجه قرار می‌گرفت.
وی خاطرنشان کرد: در جایی اشاره شده بود که آیا عدالت دارای مفهوم شرعی هست یا خیر؟ که در حد یک پاراگراف نتیجه گرفتید که نیست و نتیجه گرفتید مستند شرعی ندارد و کنارش گذاشته اید اما بنظرم این نحوه اشاره اجمالی و گذرا به یک بحث به این مهمی که محل چالش نیز هست درست نیست در حالی که برخی بشدت معتقدند عدالت در فقه ما اصل است.
دکتر کریمی در پایان سخنانش یادآور شد: چه بسا برای این بحث می‌توانستیم از آثار شهید صدر و شهید بهشتی در مقاله استفاده کنیم و از اندیشه شهید صدر نیز برای آن بهره بگیریم.
در این نشست مقاله‌ی "کرامت ذاتی انسان مبنای عدالت در اندیشه رضوی" توسط دکتر مرتضی مرتضوی کاخکی عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی ارائه شد.
ناقدین این مقاله دکتر بهزاد بابازاده خراسانی عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی و دکتر علی اکبر کریمی دبیر کرسی های علمی مرکز مدیریت حوزه های علمیه خراسان بودند.
