معاون آموزش انجمن سواد رسانه ای ایران در گفت و گو با رضوی عنوان کرد؛
قدرت رسانه ها در انگاره سازی و تغییر سبک زندگی
خبرگزاری رضوی- الهام اسماعیلی؛ رسانه ها داراي قدرت قابل ملاحظه اي براي شكل دادن به عقايد و باورها، دگرگون كردن عادات زندگي و ترويج رفتارهايي كمابيش مطابق ميل كنترل كنندگان رسانه ها و محتواي آن ها هستند؛ بنابراين امروزه هر چه رسانه ها قدرتمندتر مي شوند تاثير مستقيم تري بر روي زندگي افراد مي گذارند به طوری که امروزه رسانه ها موقعيت يك نهاد اجتماعي مهم را كسب كرده اند و روز به روز بيش تر مسائل زندگي عموم در عرصه رسانه ها متجلي مي شود حال چه در سطح ملي و چه در سطح بين المللي.
لیلا وصالی؛ معاون آموزش انجمن سواد رسانه ای ایران در گفت وگو با خبرگزاری رضوی در خصوص ظرفیت رسانه ها در تغییر باورها و سبک زندگی اظهار کرد: رسانه ها توانایی انگاره سازی دارند که این انگاره مجموعه تصاویری از موضوعات پیرامون ماست که در ذهنمان شکل می گیرد و این مجموعه سازه ای در ذهن ما ایجاد می کند که تاثیر و باور نسبت به موضوعی را در ذهن ما ایجاد می کند به طوری که اگر یک تصویر از فردی در نظر ما تغییر کند، نه تنها نظر ما نسبت به آن فرد عوض می شود بلکه به گروهی که به آن تعلق دارد نیز تغییر پیدا می کند.
رسانه و تغییر اولویت های زندگی
وی افزود: دیگر اینکه رسانه ها قادر هستند اولویت های ذهنی ما را تغییر دهند. به عنوان مثال زمانی که وارد فضای مجازی می شوید ممکن است قبل از آن گرسنه باشید اما در آن زمان با تغییر ذهن شما، آن اولویت به فراموشی سپرده می شود. همچنین ایجاد باورهای جدید نیز از دیگر قدرت های رسانه هاست.
شناخت اهداف رسانه از طریق منابع حمایتی آن
معاون آموزش انجمن سواد رسانه ای ایران با بیان اینکه هر رسانه ای از منبع اقتصادی تغذیه می کند، توجه به منابع مالی رسانه ها را راهی برای شناخت اهداف آن رسانه ذکر کرد و گفت: همچنین نوع رابطه دوستانه و یا خصمانه رسانه چه در گذشته و چه در حال اهداف آنان را برای ما مشخص می کند؛ به عنوان مثال رسانه اینترنشنال درست است که فارسی زبان هستند اما منابع مالی آنان از طریق عربستان تامین می شود همینطور بی بی سی فارسی از طریق انگلیس منابعش تامین می شود که اگر به صبغه این دو کشور و سیاست های آنان نسبت به کشور خود توجه کنیم خواهیم دید آنان هیچ وقت رفتار دوستانه و خیرخواهانه با مردم ما نداشتند.
وی در ادامه سخنان خود ابراز کرد: در جنگ جهانی دوم، انگلیس در ایجاد مرگ و میر گسترده، نقش اساسی در کشور ما داشته است تا جایی که مردم کشورمان مجبور بودند اسب و قاطر خود را برای سیر کردن شکم خود ذبح کنند. همچنین شیوع بیماری طاعون و وبا بر میزان مرگ و میر افزود به طوری که در آن دوران نیمی از مردم کشورمان از بین رفتند و امروز انگلیس به حساب خود نقش دایه مهربان تر از مادر را می خواهد ایفا کند و به دنبال ایجاد یکسری تصویرسازی هایی از طریق رسانه های خود و نیز فارسی زبان است تا مردم را نسبت به نظام و کشور بدبین کند.
وصالی تصریح کرد: رسانه های بیگانه به دنبال ایجاد وضعیت مطلوب در جامعه ما نیستند بلکه به دنبال مسیری هستند که منافع خود را تامین کنند؛ از طرفی تاثیرگذاری رسانه به یک زمان خاص منوط نمی شود یعنی به این شکل نیست که با ایجاد منافع کوتاه مدت بخواهد در بستر زمانی کوتاه در ذهن مردم اثرگذاری کند بلکه در یک سیاست گسترده و خاصی اهداف خود را پیش می برد و زمانی به بحران دامن می زند که احساس کند زمان نتیجه گیری از کاشته های خود است.
نقش سلبریتی ها در تغییر افکار عمومی
این کارشناس سواد رسانه سلبریتی ها که افراد شناخته شده برای مردم هستند را افرادی موثر در تغییر افکار عمومی دانست و بیان کرد: چنانچه سلبریتی ها از عقاید محکم برخوردار نباشند با دریافت مبالغی هرگونه اظهار نظری می کنند تا در ذهن افراد تشویش ایجاد کنند.
نفوذ دشمن از طریق رسانه های انگاره سازتر
وی خاطرنشان کرد: معمولا دشمن از طریق رسانه هایی که انگاره سازه تر هستند از جمله فیلم، سریال و گیم نت اهداف خود را خیلی نرم پیش می برند چرا که این رسانه ها قادرند از راه های مختلف تاثیرگذاری کوتاه مدت و بلند مدت بر افراد داشته باشند. به عنوان نمونه در سال 2011 بازی فارسی زبان ویژه نوجوانان توسط دشمن طراحی شد که در آن مخاطب در موقعیت هایی از شهرهای کشورمان قرار می گیرد و با کمک نیروهای امریکایی به پلیس ایران جمله می کند و در فضای این بازی شاهد المان های مذهبی و همچنین صندوق صدقات و اتومبیل های ایرانی هستیم.
وصالی اذعان کرد: گاهی ممکن است خودمان مخاطب مستقیم یک بازی و یا موسیقی نباشیم اما به واسطه دوستان و اطرافیان تحت تاثیر قرار بگیریم.
لزوم اعتمادسازی رسانه های داخلی
وی نسبت به اعتمادسازی رسانه های داخلی به منظور جذب مخاطبین خود تاکید کرد و افزود: متاسفانه عملکرد نامناسب برخی رسانه های داخلی و از طرفی دامن زدن عامدانه رسانه های خارجی برای حذف این اعتماد سبب تاثیرگذاری منفی در مخاطب می شود و این باعث می شود نتوانیم تاثیرگذاری هدفمند و بر اساس واقعیت را داشته باشیم.
معاون آموزش انجمن سواد رسانه ای ایران اظهار کرد: رسانه های خارجی فارسی زبان و سایر رسانه های خارجی به زیبایی ضعف های خود را پوشش و خود را قدرتمند جلوه می دهند و در عین حال در حال اعتمادزدایی از رسانه های داخلی ما هستند تا از این طریق قدرت انگاره سازی خود در مردم را بیشتر کنند که بایستی نسبت به این قضیه توجه ویزه داشت تا اعتماد عمومی جلب شود.
وی با اشاره به اینکه شبکه های اجتماعی تبدیل به رسانه شده و قدرت تصویرسازی توسط افراد مختلف در این فضا وجود دارد، گفت: هر کسی ضمن اعتمادسازی عمومی به نوبه خود می تواند با انتشار تصاویر و پیام هایی برای روشنگری و آگاه سازی عمومی کمک کند و این روزها شاهد برنامه های موثق و پژوهش هایی از صداو سیما هستیم؛ برنامه هایی که ریشه علمی دارند و بسیاری از مباحث مهم را مطرح می کنند بنابراین رسانه های مخاطب ملی می توانند اینگونه برنامه ها را ضبط و در شبکه های فضای مجازی منتشر کنند تا به دست عموم مردم برسانند.
لیلا وصالی؛ معاون آموزش انجمن سواد رسانه ای ایران در گفت وگو با خبرگزاری رضوی در خصوص ظرفیت رسانه ها در تغییر باورها و سبک زندگی اظهار کرد: رسانه ها توانایی انگاره سازی دارند که این انگاره مجموعه تصاویری از موضوعات پیرامون ماست که در ذهنمان شکل می گیرد و این مجموعه سازه ای در ذهن ما ایجاد می کند که تاثیر و باور نسبت به موضوعی را در ذهن ما ایجاد می کند به طوری که اگر یک تصویر از فردی در نظر ما تغییر کند، نه تنها نظر ما نسبت به آن فرد عوض می شود بلکه به گروهی که به آن تعلق دارد نیز تغییر پیدا می کند.
رسانه و تغییر اولویت های زندگی
وی افزود: دیگر اینکه رسانه ها قادر هستند اولویت های ذهنی ما را تغییر دهند. به عنوان مثال زمانی که وارد فضای مجازی می شوید ممکن است قبل از آن گرسنه باشید اما در آن زمان با تغییر ذهن شما، آن اولویت به فراموشی سپرده می شود. همچنین ایجاد باورهای جدید نیز از دیگر قدرت های رسانه هاست.
شناخت اهداف رسانه از طریق منابع حمایتی آن
معاون آموزش انجمن سواد رسانه ای ایران با بیان اینکه هر رسانه ای از منبع اقتصادی تغذیه می کند، توجه به منابع مالی رسانه ها را راهی برای شناخت اهداف آن رسانه ذکر کرد و گفت: همچنین نوع رابطه دوستانه و یا خصمانه رسانه چه در گذشته و چه در حال اهداف آنان را برای ما مشخص می کند؛ به عنوان مثال رسانه اینترنشنال درست است که فارسی زبان هستند اما منابع مالی آنان از طریق عربستان تامین می شود همینطور بی بی سی فارسی از طریق انگلیس منابعش تامین می شود که اگر به صبغه این دو کشور و سیاست های آنان نسبت به کشور خود توجه کنیم خواهیم دید آنان هیچ وقت رفتار دوستانه و خیرخواهانه با مردم ما نداشتند.
وی در ادامه سخنان خود ابراز کرد: در جنگ جهانی دوم، انگلیس در ایجاد مرگ و میر گسترده، نقش اساسی در کشور ما داشته است تا جایی که مردم کشورمان مجبور بودند اسب و قاطر خود را برای سیر کردن شکم خود ذبح کنند. همچنین شیوع بیماری طاعون و وبا بر میزان مرگ و میر افزود به طوری که در آن دوران نیمی از مردم کشورمان از بین رفتند و امروز انگلیس به حساب خود نقش دایه مهربان تر از مادر را می خواهد ایفا کند و به دنبال ایجاد یکسری تصویرسازی هایی از طریق رسانه های خود و نیز فارسی زبان است تا مردم را نسبت به نظام و کشور بدبین کند.
وصالی تصریح کرد: رسانه های بیگانه به دنبال ایجاد وضعیت مطلوب در جامعه ما نیستند بلکه به دنبال مسیری هستند که منافع خود را تامین کنند؛ از طرفی تاثیرگذاری رسانه به یک زمان خاص منوط نمی شود یعنی به این شکل نیست که با ایجاد منافع کوتاه مدت بخواهد در بستر زمانی کوتاه در ذهن مردم اثرگذاری کند بلکه در یک سیاست گسترده و خاصی اهداف خود را پیش می برد و زمانی به بحران دامن می زند که احساس کند زمان نتیجه گیری از کاشته های خود است.
نقش سلبریتی ها در تغییر افکار عمومی
این کارشناس سواد رسانه سلبریتی ها که افراد شناخته شده برای مردم هستند را افرادی موثر در تغییر افکار عمومی دانست و بیان کرد: چنانچه سلبریتی ها از عقاید محکم برخوردار نباشند با دریافت مبالغی هرگونه اظهار نظری می کنند تا در ذهن افراد تشویش ایجاد کنند.
نفوذ دشمن از طریق رسانه های انگاره سازتر
وی خاطرنشان کرد: معمولا دشمن از طریق رسانه هایی که انگاره سازه تر هستند از جمله فیلم، سریال و گیم نت اهداف خود را خیلی نرم پیش می برند چرا که این رسانه ها قادرند از راه های مختلف تاثیرگذاری کوتاه مدت و بلند مدت بر افراد داشته باشند. به عنوان نمونه در سال 2011 بازی فارسی زبان ویژه نوجوانان توسط دشمن طراحی شد که در آن مخاطب در موقعیت هایی از شهرهای کشورمان قرار می گیرد و با کمک نیروهای امریکایی به پلیس ایران جمله می کند و در فضای این بازی شاهد المان های مذهبی و همچنین صندوق صدقات و اتومبیل های ایرانی هستیم.
وصالی اذعان کرد: گاهی ممکن است خودمان مخاطب مستقیم یک بازی و یا موسیقی نباشیم اما به واسطه دوستان و اطرافیان تحت تاثیر قرار بگیریم.
لزوم اعتمادسازی رسانه های داخلی
وی نسبت به اعتمادسازی رسانه های داخلی به منظور جذب مخاطبین خود تاکید کرد و افزود: متاسفانه عملکرد نامناسب برخی رسانه های داخلی و از طرفی دامن زدن عامدانه رسانه های خارجی برای حذف این اعتماد سبب تاثیرگذاری منفی در مخاطب می شود و این باعث می شود نتوانیم تاثیرگذاری هدفمند و بر اساس واقعیت را داشته باشیم.
معاون آموزش انجمن سواد رسانه ای ایران اظهار کرد: رسانه های خارجی فارسی زبان و سایر رسانه های خارجی به زیبایی ضعف های خود را پوشش و خود را قدرتمند جلوه می دهند و در عین حال در حال اعتمادزدایی از رسانه های داخلی ما هستند تا از این طریق قدرت انگاره سازی خود در مردم را بیشتر کنند که بایستی نسبت به این قضیه توجه ویزه داشت تا اعتماد عمومی جلب شود.
وی با اشاره به اینکه شبکه های اجتماعی تبدیل به رسانه شده و قدرت تصویرسازی توسط افراد مختلف در این فضا وجود دارد، گفت: هر کسی ضمن اعتمادسازی عمومی به نوبه خود می تواند با انتشار تصاویر و پیام هایی برای روشنگری و آگاه سازی عمومی کمک کند و این روزها شاهد برنامه های موثق و پژوهش هایی از صداو سیما هستیم؛ برنامه هایی که ریشه علمی دارند و بسیاری از مباحث مهم را مطرح می کنند بنابراین رسانه های مخاطب ملی می توانند اینگونه برنامه ها را ضبط و در شبکه های فضای مجازی منتشر کنند تا به دست عموم مردم برسانند.
