آیا کشورهای اسلامی به سمت اینترنت ملی خواهند رفت؟
به گزارش سرویس جهان اسلام خبرگزاری رضوی، آینده اینترنت در جهان اسلام مقوله ای است که تاکنون کمتر به آن اندیشیده شده و در برنامه ریزی های کشورهای اسلامی به آن پرداخته شده است اما با نگاهی گذرا می توان عوامل متعددی را در اهمیت این مسئله ذکر نمود؛ عواملی نظیر: تعداد بسیار زیاد مسلمانان و تنوع قومیت ها و زبان و پراکندگی بلاد اسلامی در چهار قاره جهان و نیاز روزافزون این جامعه بزرگ جهانی به برقراری ارتباطات پایدار و بسترهای مناسب استفاده اقتصادی، اجتماعی، علمی و انتقال تجربیات، دلایل محکمی در اهمیت پرداختن به موضوع استفاده از بستر اینترنت جهت پیشبرد اهداف امت اسلامی و رسیدن به وحدت اسلامی است. از سوی دیگر، مطالعه آینده، امری بسیار دشوار و دارای روش-های علمی و دقیق است و این نکته را که اینترنت در جهان اسلام در 10 سال آینده چگونه خواهد بود، مطالعه ای زمان گیر و سخت می باشد. ازاین رو، موضوع مورد بحث ما این نیست که اینترنت در جهان اسلام در سال های پیش رو چگونه خواهد بود، بلکه به این پرداخته خواهد شد که اینترنت در جهان اسلام در سال های آینده چه مسیرهایی را می تواند طی نماید؛ فرصت هایی که نشناختن و نپرداختن به آن، شاید در آینده تبدیل به تهدیدهای بزرگی برای جهان اسلام گردد.
تذکر این نکته بجاست که مسلماً همگرایی در شکل دادن جامعه اسلامی به اینترنت اسلامی، تنها وابسته به برنامه ریزی مسئولان کشورهای اسلامی نیست و نخبگان مسلمان می توانند نقش بسیار مؤثر و پیش برنده ای را در این زمینه ایفا نمایند.
برای آینده اینترنت در کشورهای اسلامی چه ظرفیت هایی هست؟
1. سازمان همکاری های اسلامی
با توجه به اهداف ذکرشده در تأسیس سازمان همکاری های اسلامی(OIC: Organization of the Islamic Cooperation) یعنی ارتقای همبستگی اسلامی میان کشورهای اسلامی و ایجاد جوی به منظور رشد همکاری و تفاهم میان کشورهای اسلامی، سازمان همکاری های اسلامی مهم ترین سازمان اسلامی است که با دارا بودن 57 کشور عضو، از 4 قاره جهان عضو دارد(همشهری آنلاین، 1386).
اما متأسفانه، عدم درک صحیح سازمان همکاری های اسلامی(کنفرانس سران کشورهای اسلامی)، به عنوان بزرگ ترین اجتماع بین المللی اسلامی از برنامه ریزی در ارتقای همکاری های اینترنتی را می توان جزء نواقص اجلاس برگزارشده توسط این سازمان دانست. گرچه این سازمان تاکنون مصوباتی در خصوص همکاری هایی نظیر تشکیل خبرگزاری مشترک کشورهای اسلامی یا پایه گذاری اتحادیه رادیو و تلویزیون های اسلامی داشته است، اما در خصوص ایجاد سنگ بنای همکاری های مبتنی بر وب، هیچ اقدام ویژه ای صورت نپذیرفته است.
2. اتحادیه اروپایی و اینترنت
در مقابل سازمان همکاری های اسلامی، می توان تلاش های اتحادیه اروپا در به خدمت گیری اینترنت برای پیشبرد اهداف کشورهای عضو این اتحادیه یاد نمود؛ اتحادیه ای که گرچه به ظاهر رویکردی سکولار داشته و همگرایی کشورهای این حوزه برمبنای دین نیست، اما به واقع، عملکرد این سازمان در اعطای عضویت به ترکیه، تشبیه آن را به کلوپ کشورهای مسیحی سبب شده است. (عباسی اشلقی و نقدی نژاد، 1385).
فعالیت اتحادیه اروپا در زمینه اینترنت، دارای شش محور اصلی می باشد که عبارت اند از: تجارت الکترونیک و ایجاد مشاغل اینترنتی، سلامت الکترونیک و سالمندی، زندگی هوشمند، خدمات عمومی، امنیت و حفظ حریم خصوصی، و محتوا و رسانه (European commission, 2015).
برخی از اقدامات این اتحادیه در این زمینه، شامل موارد ذیل است:
- قانون گذاری جامع اتحادیه اروپایی برای حفاظت از داده های کاربران؛
- قانون گذاری و گسترش استفاده از اینترنت ماهواره ای؛
- ارائه و پیگیری طرح هایی نظیر مرزکشی اینترنتی اروپا (تعریف دروازه های ورود مشخص و سانسورینگ دولتی)؛
- سرمایه گذاری در زمینه افزایش کیفیت ارائه خدمات هاستینگ و پردازش ابری در اروپا؛
- سرمایه گذاری کلان در پروژه اینترنت 2 (Future Internet)؛
- تقویت پهنای باند اروپایی؛
- قانون گذاری و هدایت اپراتورهای مخابراتی و ارتباطی؛
- طرح های کلان پژوهشی، نظیر Open Internet و Open science.
3. سند راهبرد دیجیتال اتحادیه اروپا
در سند «دستور کار راهبرد دیجیتال اروپا در افق 2020» آمده است که این دستورالعمل، به عنوان یکی از هفت پایه اصلی سند راهبردی اتحادیه اروپا در افق 2020 جهت به کارگیری فناوی اطلاعات و ارتباطات در راستای پرورش رشد، نوآوری و پیشرفت در مجموعه کشورهای اتحادیه اروپا ارائه می گردد(Digital Agenda for Europe, 2015).
عناوین اصلی این سند، عبارت اند از:
ـ دستیابی به بازارهای دیجیتال جهانی؛
ـ افزایش قابلیت های همکاری و استاندارسازی همکاری بین اعضا؛
ـ تقویت اعتماد آنلاین و امنیت؛
ـ ترویج دسترسی سریع و قوی برای همه؛
ـ سرمایه گذاری در تحقیق و نوآوری؛
ـ ترویج سواد دیجیتال و افزایش مهارت ها.
شکی نیست که توانایی های موجود در جهان اسلام، بسیار گسترده تر از آن چیزی است که اتحادیه اروپا دیروز برای آن برنامه ریزی کرده و امروز درصدد پررنگ کردن نقش آفرینی خود و گرفتن سهم هرچه بیشتر از این عرصه است. بنابراین، بجاست که نخبگان کشورهای اسلامی و مسئولان این کشورها، هرچه سریع تر به خود آمده و در این زمینه اقدامات مشترکی را انجام دهند.
آینده اینترنت ملی در کشورهای اسلامی چگونه خواهد بود؟
1. افزایش دسترسی تعداد مخاطبان مسلمان به اینترنت
طبق یکی از پژوهش ها که در سال ۲۰۱۰م انجام پذیرفت، ۱٫۶۲ میلیارد نفر مسلمان در جهان وجود دارند که ۲۳٪ از جمعیت جهان را تشکیل می دهند (Pew Research Center, 2011). برمبنای آمارهای به دست آمده در این سال، 31 درصد از مسلمانان (بیش از 500 میلیون نفر)، به اینترنت دسترسی داشته اند (حسینی، 1391)، و این در حالی است که در سال 2000م رقم دسترسی به اینترنت مسلمانان، 15.6 درصد بوده (محسنیان راد، 1382)؛ یعنی در طی این 10 سال، رشد بیش از دو برابری را تجربه کرده است.
طبق آمارهای مؤسسه پیو، مسلمانان بیشترین رشد را از نظر تعداد در بین معتقدان به ادیان خواهند داشت. گفته می شود تا سال 2025م تعداد مسلمانان جهان، به رقم 1.9 میلیارد نفر نزدیک می شود.
با توجه به سرعت بالای گسترش فناوری های ارتباطی، هیچ بعید نیست که درصد دسترسی به اینترنت مسلمانان تا این سال، به بالای 50 درصد و تعداد 1 میلیارد کاربر مسلمان اینترنتی برسد.
2. اجرایی شدن شبکه های ملی اطلاعات در کشورهای اسلامی
یکی از عناصر مهم در کنترل و نظارت دولت ها در استفاده از اینترنت را می توان در اجرایی نمودن شبکه ملی اطلاعات در سطح کشورها دانست. در حال حاضر، کشورهای پیشرو در جهان با هدف حفظ فرهنگ بومی و ملی خود و تأمین امنیت اطلاعات و افزایش امکان کنترل پذیری اینترنت در کشورهایشان، اقدام به راه اندازی شبکه های ملی اطلاعات نموده اند.
- ایران:
جمهوری اسلامی ایران، یکی از کشورهای پیشرو در جهان اسلام در این زمینه بوده است و با فرمان مقام معظم رهبری در سال 1390ش، شورای عالی فضای مجازی تشکیل گردیده که یکی از مهم ترین وظایف آن، طراحی و اجرایی سازی شبکه ملی اطلاعات بوده است.
به نظر می رسد که طی ده سال آینده، طرح های این مرکز به ثمر خواهد نشست و شاهد اجرایی شدن شبکه ملی اطلاعات در داخل کشور خواهیم بود.
- مالزی:
کشور مالزی، به عنوان یک کشور در حال توسعه توانسته با تکیه بر سند چشم انداز 30 ساله خود، در حیطه زیرساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات، به موقعیت مناسبی در سطح جهان دست یابد که یکی از دلایل این امر را می توان در سیاست های دولت پیرامون واگذاری بخشی از این زیرساخت ها به بخش خصوصی جست وجو کرد.
مالزی تلاش کرده تا مجموع بهای بازار فناوری اطلاعات در سطح داخلی خود را از 3/3 میلیارد دلار در سال 2006م به سقف 5/5 میلیارد دلار در سال 2011 م برساند. جنبش فناوری اطلاعات و ارتباطات مالزی از سال 1991 در دستور کار دولت این کشور قرار گرفت و بر اساس آن، مقرر شد که تا سال 2020 م موقعیت مالزی تا سطح کشورهای توسعه یافته ارتقا پیدا کند (مرکز پژوهش های مجلس، 1386). مسئولان مالزی در مورد امنیت فناوری اطلاعات بسیار حساس بوده و همواره از مشاوران درجه یک در سطح جهان بهره می گیرند. با توجه به فراهم بودن امکانات مناسب زیرساختی، برنامه شبکه ملی اطلاعات این کشور، بسیار زودتر از سایر کشورهای اسلامی به نتیجه خواهد رسید.
- ترکیه:
ترکیه، جزء کشورهای پیشرو در زمینه تعداد مشترکان اینترنت است. تعداد کاربران اینترنت در ترکیه در سال 2009م به بیش از 24.5 میلیون نفر رسیده است. هم اکنون 250 شرکت در زمینه ارایه اینترنت پرسرعت در این کشور فعالیت می کنند. میزان نفوذ تلفن همراه با 65.8 میلیون خط در سال 2010 م، به بیش از 84 درصد رسیده است.
این کشور برای حضور مؤثر در بازارهای تجارت الکترونیک، برنامه ریزی های وسیعی را انجام داده است. انتظار می رود ترکیه نیز به زودی به سوی ایجاد شبکه ملی اطلاعات در این کشور گام بردارد.
با در نظر گرفتن وضعیت مناسب کشورهای پیشرو اسلامی در عرصه فناوری اطلاعات، نظیر: ایران، مالزی، ترکیه، اندونزی، مصر، الجزایر، و برخی کشورهای حوزه خلیج فارس، هیچ بعید نیست در آینده نزدیک شاهد حرکت سریعی در حوزه ایجاد شبکه ملی اطلاعات در سطح این کشورها باشیم.
3. طراحی و اجرایی سازی پروتکل اتصال شبکه های ملی کشورهای اسلامی
هم افزایی در کشورهای اسلامی، در صورت کنار گذاشتن اختلافات طایفه ای و مذهبی، خواهد توانست که زمینه اتصال شبکه های اینترنت داخلی کشورهای اسلامی را در قالب یک پروتکل مشترک فراهم سازد. چنین قراردادی، زمینه هاب شدن کشورهای پیشرو اسلامی و ارائه خدمات به سایر کشورها را فراهم می آورد.
این پروتکل می تواند در زمینه های زیر نقش آفرین بوده و مشکلات بسیاری را از جهان اسلام حل نماید؛ از جمله:
- بانکداری الکترونیک و تبادلات دیجیتال بانکی؛
- توسعه تجارت الکترونیک و رفع موانع تجارت؛
- شبکه علمی دانشگاه های اسلامی؛
- کاهش هزینه پهنای باند تبادلی بین کشورها؛
- ارائه خدمات هاستینگ و پشتیبانی بانک های اطلاعاتی؛
- اتصال بنگاه های خبر در کشورهای اسلامی؛
- آی پی مدیا و آی پی تی وی؛
- ارائه خدمات عمومی، نظیر: خدمات کنسولی، گردشگری و گمرکی؛
- شبکه بهداشت و سلامت عمومی؛
- ایجاد بانک مشترک اطلاعات شهروندان مسلمان؛
- توسعه خدمات حمایت تأمین اجتماعی کشورهای اسلامی.
البته این نکته را باید در نظر داشت که شکل گیری چنین پروتکلی با توجه به وابستگی بخش قابل توجهی از کشورهای اسلامی به جهان غرب و کارشکنی کشورهای سلطه طلب در تحقق چنین هدفی، بسیار سخت خواهد بود؛ اما می توان انتظار داشت کشورهای پیشروی اسلامی با حرکت به سوی همگرایی در این حوزه، گام های اولیه در این زمینه را بردارند.
4. اتصال بانک های اطلاعاتی دانشگاه ها و حوزه های اسلامی
در سال های آتی، با آسان سازی برقراری ارتباط بین دانشگاه ها و حوزه های اسلامی، انتظار می رود تعاملات تحت وب نیز بین این مراکز علمی افزایش یافته، کم کم زمینه اتصال و سرویس دهی بانک-های اطلاعاتی منابع علمی جهان اسلام به یکدیگر فراهم شود.
در حوزه علوم اسلامی، مراکز علمی نظیر: جامعة المصطفی، دانشگاه ادیان، دانشگاه قرآن و معارف اسلامی و حوزه های علمیه، به صورت تخصصی در این زمینه نقش آفرین خواهند بود و خواهند توانست با مراکز مهمی مثل دانشگاه الازهر و دانشگاه ام القری ارتباط برقرار نمایند.
در حوزه فنی نیز دانشگاه هایی مثل دانشگاه تهران و صنعتی شریف می توانند با مراکز علمی مالزی و ترکیه و سایر کشورها ارتباط و همکاری داشته باشند.
دانشگاه های آنلاین، نقش بسیار مؤثری در این زمینه خواهند داشت.
تذکر این نکته بجاست که مسلماً همگرایی در شکل دادن جامعه اسلامی به اینترنت اسلامی، تنها وابسته به برنامه ریزی مسئولان کشورهای اسلامی نیست و نخبگان مسلمان می توانند نقش بسیار مؤثر و پیش برنده ای را در این زمینه ایفا نمایند.
برای آینده اینترنت در کشورهای اسلامی چه ظرفیت هایی هست؟
1. سازمان همکاری های اسلامی
با توجه به اهداف ذکرشده در تأسیس سازمان همکاری های اسلامی(OIC: Organization of the Islamic Cooperation) یعنی ارتقای همبستگی اسلامی میان کشورهای اسلامی و ایجاد جوی به منظور رشد همکاری و تفاهم میان کشورهای اسلامی، سازمان همکاری های اسلامی مهم ترین سازمان اسلامی است که با دارا بودن 57 کشور عضو، از 4 قاره جهان عضو دارد(همشهری آنلاین، 1386).
اما متأسفانه، عدم درک صحیح سازمان همکاری های اسلامی(کنفرانس سران کشورهای اسلامی)، به عنوان بزرگ ترین اجتماع بین المللی اسلامی از برنامه ریزی در ارتقای همکاری های اینترنتی را می توان جزء نواقص اجلاس برگزارشده توسط این سازمان دانست. گرچه این سازمان تاکنون مصوباتی در خصوص همکاری هایی نظیر تشکیل خبرگزاری مشترک کشورهای اسلامی یا پایه گذاری اتحادیه رادیو و تلویزیون های اسلامی داشته است، اما در خصوص ایجاد سنگ بنای همکاری های مبتنی بر وب، هیچ اقدام ویژه ای صورت نپذیرفته است.
2. اتحادیه اروپایی و اینترنت
در مقابل سازمان همکاری های اسلامی، می توان تلاش های اتحادیه اروپا در به خدمت گیری اینترنت برای پیشبرد اهداف کشورهای عضو این اتحادیه یاد نمود؛ اتحادیه ای که گرچه به ظاهر رویکردی سکولار داشته و همگرایی کشورهای این حوزه برمبنای دین نیست، اما به واقع، عملکرد این سازمان در اعطای عضویت به ترکیه، تشبیه آن را به کلوپ کشورهای مسیحی سبب شده است. (عباسی اشلقی و نقدی نژاد، 1385).
فعالیت اتحادیه اروپا در زمینه اینترنت، دارای شش محور اصلی می باشد که عبارت اند از: تجارت الکترونیک و ایجاد مشاغل اینترنتی، سلامت الکترونیک و سالمندی، زندگی هوشمند، خدمات عمومی، امنیت و حفظ حریم خصوصی، و محتوا و رسانه (European commission, 2015).
برخی از اقدامات این اتحادیه در این زمینه، شامل موارد ذیل است:
- قانون گذاری جامع اتحادیه اروپایی برای حفاظت از داده های کاربران؛
- قانون گذاری و گسترش استفاده از اینترنت ماهواره ای؛
- ارائه و پیگیری طرح هایی نظیر مرزکشی اینترنتی اروپا (تعریف دروازه های ورود مشخص و سانسورینگ دولتی)؛
- سرمایه گذاری در زمینه افزایش کیفیت ارائه خدمات هاستینگ و پردازش ابری در اروپا؛
- سرمایه گذاری کلان در پروژه اینترنت 2 (Future Internet)؛
- تقویت پهنای باند اروپایی؛
- قانون گذاری و هدایت اپراتورهای مخابراتی و ارتباطی؛
- طرح های کلان پژوهشی، نظیر Open Internet و Open science.
3. سند راهبرد دیجیتال اتحادیه اروپا
در سند «دستور کار راهبرد دیجیتال اروپا در افق 2020» آمده است که این دستورالعمل، به عنوان یکی از هفت پایه اصلی سند راهبردی اتحادیه اروپا در افق 2020 جهت به کارگیری فناوی اطلاعات و ارتباطات در راستای پرورش رشد، نوآوری و پیشرفت در مجموعه کشورهای اتحادیه اروپا ارائه می گردد(Digital Agenda for Europe, 2015).
عناوین اصلی این سند، عبارت اند از:
ـ دستیابی به بازارهای دیجیتال جهانی؛
ـ افزایش قابلیت های همکاری و استاندارسازی همکاری بین اعضا؛
ـ تقویت اعتماد آنلاین و امنیت؛
ـ ترویج دسترسی سریع و قوی برای همه؛
ـ سرمایه گذاری در تحقیق و نوآوری؛
ـ ترویج سواد دیجیتال و افزایش مهارت ها.
شکی نیست که توانایی های موجود در جهان اسلام، بسیار گسترده تر از آن چیزی است که اتحادیه اروپا دیروز برای آن برنامه ریزی کرده و امروز درصدد پررنگ کردن نقش آفرینی خود و گرفتن سهم هرچه بیشتر از این عرصه است. بنابراین، بجاست که نخبگان کشورهای اسلامی و مسئولان این کشورها، هرچه سریع تر به خود آمده و در این زمینه اقدامات مشترکی را انجام دهند.
آینده اینترنت ملی در کشورهای اسلامی چگونه خواهد بود؟
1. افزایش دسترسی تعداد مخاطبان مسلمان به اینترنت
طبق یکی از پژوهش ها که در سال ۲۰۱۰م انجام پذیرفت، ۱٫۶۲ میلیارد نفر مسلمان در جهان وجود دارند که ۲۳٪ از جمعیت جهان را تشکیل می دهند (Pew Research Center, 2011). برمبنای آمارهای به دست آمده در این سال، 31 درصد از مسلمانان (بیش از 500 میلیون نفر)، به اینترنت دسترسی داشته اند (حسینی، 1391)، و این در حالی است که در سال 2000م رقم دسترسی به اینترنت مسلمانان، 15.6 درصد بوده (محسنیان راد، 1382)؛ یعنی در طی این 10 سال، رشد بیش از دو برابری را تجربه کرده است.
طبق آمارهای مؤسسه پیو، مسلمانان بیشترین رشد را از نظر تعداد در بین معتقدان به ادیان خواهند داشت. گفته می شود تا سال 2025م تعداد مسلمانان جهان، به رقم 1.9 میلیارد نفر نزدیک می شود.
با توجه به سرعت بالای گسترش فناوری های ارتباطی، هیچ بعید نیست که درصد دسترسی به اینترنت مسلمانان تا این سال، به بالای 50 درصد و تعداد 1 میلیارد کاربر مسلمان اینترنتی برسد.
2. اجرایی شدن شبکه های ملی اطلاعات در کشورهای اسلامی
یکی از عناصر مهم در کنترل و نظارت دولت ها در استفاده از اینترنت را می توان در اجرایی نمودن شبکه ملی اطلاعات در سطح کشورها دانست. در حال حاضر، کشورهای پیشرو در جهان با هدف حفظ فرهنگ بومی و ملی خود و تأمین امنیت اطلاعات و افزایش امکان کنترل پذیری اینترنت در کشورهایشان، اقدام به راه اندازی شبکه های ملی اطلاعات نموده اند.
- ایران:
جمهوری اسلامی ایران، یکی از کشورهای پیشرو در جهان اسلام در این زمینه بوده است و با فرمان مقام معظم رهبری در سال 1390ش، شورای عالی فضای مجازی تشکیل گردیده که یکی از مهم ترین وظایف آن، طراحی و اجرایی سازی شبکه ملی اطلاعات بوده است.
به نظر می رسد که طی ده سال آینده، طرح های این مرکز به ثمر خواهد نشست و شاهد اجرایی شدن شبکه ملی اطلاعات در داخل کشور خواهیم بود.
- مالزی:
کشور مالزی، به عنوان یک کشور در حال توسعه توانسته با تکیه بر سند چشم انداز 30 ساله خود، در حیطه زیرساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات، به موقعیت مناسبی در سطح جهان دست یابد که یکی از دلایل این امر را می توان در سیاست های دولت پیرامون واگذاری بخشی از این زیرساخت ها به بخش خصوصی جست وجو کرد.
مالزی تلاش کرده تا مجموع بهای بازار فناوری اطلاعات در سطح داخلی خود را از 3/3 میلیارد دلار در سال 2006م به سقف 5/5 میلیارد دلار در سال 2011 م برساند. جنبش فناوری اطلاعات و ارتباطات مالزی از سال 1991 در دستور کار دولت این کشور قرار گرفت و بر اساس آن، مقرر شد که تا سال 2020 م موقعیت مالزی تا سطح کشورهای توسعه یافته ارتقا پیدا کند (مرکز پژوهش های مجلس، 1386). مسئولان مالزی در مورد امنیت فناوری اطلاعات بسیار حساس بوده و همواره از مشاوران درجه یک در سطح جهان بهره می گیرند. با توجه به فراهم بودن امکانات مناسب زیرساختی، برنامه شبکه ملی اطلاعات این کشور، بسیار زودتر از سایر کشورهای اسلامی به نتیجه خواهد رسید.
- ترکیه:
ترکیه، جزء کشورهای پیشرو در زمینه تعداد مشترکان اینترنت است. تعداد کاربران اینترنت در ترکیه در سال 2009م به بیش از 24.5 میلیون نفر رسیده است. هم اکنون 250 شرکت در زمینه ارایه اینترنت پرسرعت در این کشور فعالیت می کنند. میزان نفوذ تلفن همراه با 65.8 میلیون خط در سال 2010 م، به بیش از 84 درصد رسیده است.
این کشور برای حضور مؤثر در بازارهای تجارت الکترونیک، برنامه ریزی های وسیعی را انجام داده است. انتظار می رود ترکیه نیز به زودی به سوی ایجاد شبکه ملی اطلاعات در این کشور گام بردارد.
با در نظر گرفتن وضعیت مناسب کشورهای پیشرو اسلامی در عرصه فناوری اطلاعات، نظیر: ایران، مالزی، ترکیه، اندونزی، مصر، الجزایر، و برخی کشورهای حوزه خلیج فارس، هیچ بعید نیست در آینده نزدیک شاهد حرکت سریعی در حوزه ایجاد شبکه ملی اطلاعات در سطح این کشورها باشیم.
3. طراحی و اجرایی سازی پروتکل اتصال شبکه های ملی کشورهای اسلامی
هم افزایی در کشورهای اسلامی، در صورت کنار گذاشتن اختلافات طایفه ای و مذهبی، خواهد توانست که زمینه اتصال شبکه های اینترنت داخلی کشورهای اسلامی را در قالب یک پروتکل مشترک فراهم سازد. چنین قراردادی، زمینه هاب شدن کشورهای پیشرو اسلامی و ارائه خدمات به سایر کشورها را فراهم می آورد.
این پروتکل می تواند در زمینه های زیر نقش آفرین بوده و مشکلات بسیاری را از جهان اسلام حل نماید؛ از جمله:
- بانکداری الکترونیک و تبادلات دیجیتال بانکی؛
- توسعه تجارت الکترونیک و رفع موانع تجارت؛
- شبکه علمی دانشگاه های اسلامی؛
- کاهش هزینه پهنای باند تبادلی بین کشورها؛
- ارائه خدمات هاستینگ و پشتیبانی بانک های اطلاعاتی؛
- اتصال بنگاه های خبر در کشورهای اسلامی؛
- آی پی مدیا و آی پی تی وی؛
- ارائه خدمات عمومی، نظیر: خدمات کنسولی، گردشگری و گمرکی؛
- شبکه بهداشت و سلامت عمومی؛
- ایجاد بانک مشترک اطلاعات شهروندان مسلمان؛
- توسعه خدمات حمایت تأمین اجتماعی کشورهای اسلامی.
البته این نکته را باید در نظر داشت که شکل گیری چنین پروتکلی با توجه به وابستگی بخش قابل توجهی از کشورهای اسلامی به جهان غرب و کارشکنی کشورهای سلطه طلب در تحقق چنین هدفی، بسیار سخت خواهد بود؛ اما می توان انتظار داشت کشورهای پیشروی اسلامی با حرکت به سوی همگرایی در این حوزه، گام های اولیه در این زمینه را بردارند.
4. اتصال بانک های اطلاعاتی دانشگاه ها و حوزه های اسلامی
در سال های آتی، با آسان سازی برقراری ارتباط بین دانشگاه ها و حوزه های اسلامی، انتظار می رود تعاملات تحت وب نیز بین این مراکز علمی افزایش یافته، کم کم زمینه اتصال و سرویس دهی بانک-های اطلاعاتی منابع علمی جهان اسلام به یکدیگر فراهم شود.
در حوزه علوم اسلامی، مراکز علمی نظیر: جامعة المصطفی، دانشگاه ادیان، دانشگاه قرآن و معارف اسلامی و حوزه های علمیه، به صورت تخصصی در این زمینه نقش آفرین خواهند بود و خواهند توانست با مراکز مهمی مثل دانشگاه الازهر و دانشگاه ام القری ارتباط برقرار نمایند.
در حوزه فنی نیز دانشگاه هایی مثل دانشگاه تهران و صنعتی شریف می توانند با مراکز علمی مالزی و ترکیه و سایر کشورها ارتباط و همکاری داشته باشند.
دانشگاه های آنلاین، نقش بسیار مؤثری در این زمینه خواهند داشت.
