جامعه امروز محتاج پندیات در اشعار است/ قوی بودن شعر آیینی امروز از تمام اعصار تاریخ

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رضوی، هفتاد و هفتمین نشست انجمن ادبی- آیینی «ارادت» شب گذشته در سالن جلسات بنیاد بین‌المللی امام رضا علیه السلام برگزار شد. این محفل شعرخوانی، متشکل از شاعران برجستۀ  آیینی مشهد است که هر هفته به قرائت اشعار خویش در زمینه‌های مختلف مذهبی و آیینی می‌پردازند.

این نشست با حضور مدیر فرهنگی بنیاد بین المللی امام رضا(ع)، مهدی آخرتی منتقد ادبی و  جمع دیگری از شاعران آیینی همچون، احمد حیدری، مسعود یوسف پور، عاطفه جعفری و... برگزار شد، چراغ اول جلسه با خوانش شعری توسط یکی از اعضا روشن شد و سپس طبق روال هر جلسه نیمی از وقت این نشست به شعر خوانی و نقد اشعار توسط متخصصان این حوزه اختصاص یافت.
سید حسین سیدی با بیان اینکه صعف شعر خوانی هنوز در شاعران دیده می شود، گفت: خوانش شعر وجه برجسته ای در جذب مخاطب دارد لذا یک شاعر باید شیوه خوانش صحیح شعر را بیاموزد همچنین حسن مطلع یا بیت شروع شعر از دیگر ابیات حائز اهمیت تر است و اگر حسن مطلع شعری پربار باشد می تواند تا آخر مخاطب را میخکوب کند.
وی ضمن نقد اشعار شاعران، نکاتی را به آنان گوشزد کرد و  ادامه داد: در شعرهایی که می خواهید اندیشه ای را طرد کنید باید به گونه ای مطرح شود که متهم به طرد آن اندیشه نشوید و چندپهلو سخن گفته شود. همان طور که می دانید کنایات قدرت بالایی نسبت به تصریح دارد و شاعران باید اصول بلاغت را در سرایش شعر رعایت کنند.
این شاعر مشهدی افزود: قالب شعری که پندیات در آن نمایان است بسیار درخشان تر و اثرگذار تر همچنین سرایش آن نسبت به دیگر قالب ها سخت تر است. چه خوب است در شعرهای امروزی پندیات قدما بازسازی شود یعنی متناسب با زبان روز توسط شاعر مطرح شود به بیان دیگر جامعه امروز محتاج پندیات در اشعار است.
شعری از عاطفه سادات موسوی به مناسبت دهه کرامت:

بساط جشن تو را رو به راه می کردیم
به ماه یکسره هر شب نگاه می کردیم

کنار درب ورودی صحن آزادی
نظر به منظره‌ی دلبخواه می کردیم

هنوزیک‌دو سه‌شب مانده‌بودوما هرشب
به نام شعر تو ‌دفتر سیاه می کردیم

حساب کردن لطف‌ات همیشه شیرین بود
اگرچه در عددش اشتباه می کردیم

میان‌صحن تو روییده‌است پس‌گل‌کرد
حسادتی که به حال گیاه می کردیم

به این سیاهه ی اعمالمان نگاه نکن
به شوق درک شفاعت گناه می کردیم

سبک شدن‌وسط صحن‌کار خود را کرد
وگرنه عمر گران را تباه می کردیم

به شور ابن شبیب و سپاهی از مژگان
 چه گریه ها که بر آن‌بی‌سپاه می کردیم


خروش و جوشش و فریادهای همچو طوفان را
صدای پر طنین واعظان و دین مداران را
دل غمگین گوهرشاد و این منظومه شمسی
قیام چادر و معراج باورهای انسان را
کسی از کنج تاریخ وطن فریاد سر داده
شکوه بانوان با وقار خاک ایران را
کلاه خدعه ی دشمن به سر دارند نامردان
همانها که ندیدند آشکار اسرار ایمان را
گواه صدق گفتارم هزاران قطره خون شد
قیام خون مظلومان هویدا کرد پنهان را
پیام نهضت چادر چه غوغایی به پا کرده
رضا خانی که برده آبروی پادشاهان را
خروش مردم مشهد، حرم، گلدسته و گنبد
حماسه در حماسه می سرود آیات انسان را
ظهور سوره ی نور است در این نهضت و خیزش
خروشی که به قامت می کشد اعجاز قرآن را
نثار روح بهلولان هزاران حمد و اخلاصش
نثار هر که نسپارد به باد آن زلف حیران را

اعظم صباغ خور
مدرس حوزه و جامعه المصطفی العالمیه

کسایی مروزی، اولین عاشورایی سرا
مهدی آخرتی طبق جلسات گذشته به تبیین و بررسی شعر آیینی و تاریخچه آن پرداخت و گفت: امروزه شاعران ما به ادبیات تعلیمی هم نیازمند هستند، نود درصد ادبیات ما آیینی است که ادبیات تعلیمی، نیایشی، توحیدی، عرفانی و مقاومت همه برگرفته از تعالیم دین اسلام هستند اما چیزی که امروز به عنوان ادبیات آیینی رواج پیدا کرده مدح و منقبت ائمه است که با عنوان شعر ولایی یاد می شود.
این منتقد مشهدی با اشاره به اینکه اگر صرفا مدح و منقبت ائمه و اشعار ولایی را جز شعر آیینی بدانیم اشعار تعلیمی(بوستان و گلستان و ...)  و عرفانی و نیایشی را در کدام جیطه موضوعی قرار دهیم؟ موضوع شعری وجه تمایز شعر آیینی نسبت به دیگر اشعار است اما امروزه باید نسبت به فرم اشعار آیینی هم توجه کرد.
این استاد ادبیات مروری به موضوع جلسه گذشته داشت و گفت: شعر آیینی از صدر اسلام در ادبیات وجود داشته و طبق استناد به ادبیات کهن تقریبا تا اواخر قرن چهارم از شعر آیینی تهی هستیم (گرچه در اشعار فردوسی اشاراتی صورت گرفته) که می توانیم بگوییم ادبیات درباری رایج بوده است.
وی با بیان اینکه شعر آیینی امروز از تمام اعصار تاریخ قوی تر است، گفت: در اواخر قرن چهارم شاعری به نام کسایی مروزی اولین شعر عاشورایی را سرود.وی نخستين شاعر شيعی مذهب زبان فارسی و همچنین نخستین کسی است که سوگ نامه کربلا به زبان فارسی سروده است همچنین او در مدح پیامبر اکرم(ص) و حضرت علی (ع) شعر سرود.کسایی مروزی نخستین شاعری است که ادب پارسی را با درون مایه‌ای از واقعه غدیر زینت بخشیده است. او از طلایه داران شعر فارسی به شمار می‌رود. کسایی در ستایش امام علی(ع)  برای نشر ایمان شعر می‌سروده است.
آخرتی گفت: یکی از مولفه های سبک خراسانی زبان ساده و قابل فهم است که در اشعار کسایی مروزی دیده می شود، آرایه های ادبی متنوع در این سبک مشاهده نمی شود.

این شاعر آیینی در ادامه با بیان اینکه تا چندین قرن اشعار در قالب قصیده گفته می شود، اظهارکرد: انتظاری که از قالب غزل داریم را نمی توانیم از قصیده داشته باشیم به عنوان مثال خیال پردازی هایی که در غزل هست در قصیده وجود ندارد به بیان دیگر دنبال زبان بازی باید باشیم در این قالب اما خیال پردازی خیر.
وی گفت: قالب غزل هم از سبقه آیینی خالی نیست و انوری و سنایی در این قالب تبحر داشتند.