مراسم رونمایی از سکه‌های اهدایی به موزه آستان قدس رضوی

زهرا رهبرنیا. سرویس هنر. خبرگزاری رضوی
برگزاری چهارمین نشست سه‌شنبه‌های فرهنگی
روزسه شنبه، 27 فروردین ماه 1398 همزمان با ولادت حضرت علی اکبر و روز جوان  با حضور جمع کثیری از فرهیختگان، محققان و دوستداران فرهنگ و هنر کشورمان از جمله: مهندس مسعود ناصری پور توسی؛ واقف نفیس‌ترین اسکناس‌های تاریخ ایران به موزۀ آستان قدس رضوی، استاد محمد تقی صفار؛ باستان شناس و محقق در زمینۀ تاریخچۀ ضرب سکه‌های پیش از اسلام در ایران، خزانه دار قدیمی آستان قدس رضوی؛ آقای شال فروشان، آقای اهدایی؛ مشاور محترم امور موزه‌های آستان قدس و حجت الاسلام و المسلمین آقای حسینی، رئیس محترم موزه‌های آستان قدس، این محفل برگزار ‌شد. مجموعه وقفی، گنجینه ای نفیس و ارزشمند شامل 104 سکه مربوط  به دورۀ سلوکیان تا صفاریان می باشد. از نظر هنری نیز سکه درهم نقره مربوط به لیث بن علی صفار از سلسله صفاریان شاخص‌ترین سکه این مجموعه است که در سال 297 تا 298 هجری قمری در استان فارس با خط خوش و زیبای کوفی ضرب شده است. ریزترین سکه این مجموعه مربوط به سکه نقره ابول شاهپور اول از سلسله ساسانی مربوط به سال 241 تا 272 میلادی است که کمتر از یک گرم وزن دارد. سکه بغدات مربوط به سرسلسله شاهان پارس (نیمه نخست سده سوم پیش از میلاد) نیز از قدیمی‌ترین سکه‌های این مجموعه است.



آقای علی اطاعت واقف سکه های سلوکی و صفاری:  مجموعه‌داری است که این سکه‌ها را با ارزشی حدودا معادل 100 میلیون تومان وقف موزۀ آستان قدس کرده‌ است. واقف و اهداکننده شیرازی در این مراسم گفت: این مجموعه سکه از دوره سلوکیان تا صفاریان مشتمل بر 104 سکه تاریخی و ارزشمند است که در مدت حدود 15 سال آن‌ها را جمع‌آوری کرده‌ام. من از کودکی به مطالعه کتاب‌های تاریخ ایران علاقه‌مند بودم و این علاقه، مرا به جست‌وجوی اسناد تاریخی یا همان سکه‌ها سوق داد. من بهترین راه حفظ این مجموعه را وقف آن دانستم و با سفر به مشهد و آشنایی با آقای یزدی نژاد، و چندین مرتبه بازدید از موزه‌های آستان قدس رضوی و ظرفیت‌ها و امکانات این موزه‌ها و مشاهده گنجینه سکه، تمبر و مدال آستان قدس رضوی و ماندگاری حرم مطهر امام رضا(ع) و موزه‌های آن، تصمیم گرفتم این مجموعه 104 سکه‌ای را تقدیم بارگاه مطهر حضرت امام هشتم(ع) کنم.»
استاد محمد تقی صفار، باستان شناس و محقق سکه های تاریخی:
در مجموعه سکه‌های اهدایی آقای علی اطاعت به موزه آستان قدس رضوی 104 سکه تاریخی و ارزشمند از سلسله‌های سلوکی، اشکانی، الیمایی، شاهان پارس، ساسانی، عرب ساسانی، عرب طبری، بنی‌امیه، بنی‌عباس، سلجوقی، آل‌بویه و صفاریان وجود دارد.
بعد از سخنان واقف گرانقدر آقای طاعتی، باستان شناس و محقق مشهدی؛ جناب آقای محمدتقی صفار در مورد ضرب سکه‌های قدیمی و ارزشمند سخنانی ایراد کردند:
«می‌گویند خوارج در منطقه سیستان بوده اند. ولی ما غالب سکه هایی که توسط خوارج در سیستان ضرب شده باشد ندیده‌ام. غالب این سکه‌ها یزد و کرمان و مابقی در فارس ضرب شده‌اند و این مسئله نشانگر این است که خوارج در این منطقه حاکم بوده اند. معاویه ابن ابوسفیان در سال 41و 43 سکه‌های نقره را به نام خودش تحت عنوان معاویه امیرالمؤمنین در دارابگرد ضرب کرده است. 
در دوران گذشته، اغلب حاکمان برای دفاع از خود یا جلب توجه و یا دلایل دیگری در پشت برخی از سکه‌ها نوشته هایی را ضرب میکردند. مثل «تئو پاترز»، یعنی دوستدار پدر. چون در آن زمان شایعه شده بوده که فرهاد پدر خودش را به قتل رسانده است، در پشت سکه‌ها به این مطلب اشاره می‌کردند که او دوستدار پدر است و پدرش را به قتل نرسانده است. خصوصا در دورۀ اشکانی‌ها که برادرکشی و پدرکشی زیاد بوده، این مطالب در سکه ها به چشم می‌خورد.  گفته شده که در تیلا تپه افغانساتان سکه طلای اشکانی ضبط شده که چنین نیست و درحقیقت آن سکه‌ای است که توسط سکاها به سبک و سیاق اشکانی‌ها ضرب شده است و در این زمان، سکه‌های نقره در ایران رایج بوده است. در دورۀ ساسانی، ضرب سکه طلا مجددا آغاز می‌شود. در دوره اشکانی‌ها تحولی که صورت می‌گیرد این است که سکه ها دارای خط می‌شوند که خط آنها ابتدا آرامی هست و  بعد خط یونانی رایج می‌شود و... .»سخنان رئیس محترم سازمان موزه های آستان قدس: حجت الاسلام حسینی، ضمن ابراز قدردانی و تشکر از حضور یافتگان در این جلسه گفتند: «من از شکل گیری جلساتی تحت عنوان سه شنبه‌های فرهنگی در پوست خود نمی‌گنجم. هر سه شنبه فرهنگی، سازمان کتابخانه‌ها از یک اثر رونمایی می‌کنند و این قصه سر دراز دارد. شاید هم عمر ما کفاف نکند و این جلسات ادامه یابند.  این گنجینۀ دل‌ها و فکرها مملو از عشق و ارادت به آثار است و من احساس خسران بزرگ می‌کنم اگر در این دوره مدیریتی‌ام قدمی برای معرفی این آثار برندارم و این آثار محبوس و مخفی بمانند. امیدوارم مردم ببینند و دنیا ببیند که چه فرهنگ و تمدن و چه پیشینه‌ای داشته‌ایم. ما از قرآنی مربوط به400 سال پیش رونمایی کردیم که 430 صنعت هنری درآن به کار رفته بود. اینها میراث و شناسنامه ماست. ما بر اساس این مهد فرهنگ احساس عزت و غرور داریم. جوانان ما باید در چنین جلساتی حضور یابند و پیامهای فرهنگی را دریافت کنند تا انگیزهای برای کار و درس خواندن داشته باشند و احساس غرور کنند که چنین فرهنگی  و پیشینه‌ای داشته‌اند و این از اهداف ما برای نشست های فرهنگی روزهای سه شنبه است.»
 وی در ادامه سخنان خود خطاب به واقف و اهدا کننده این گنجینه هنری و تاریخی گفتند: این ایام می‌گذرد، ولی اسم شما در طومار واقفان می‌ماند و اسمتان مانا می‌شود. 
در پایان این مراسم نیز به رسم یادبود هدیه‌ای ارزشمند به واقف و اهداکننده این مجموعه تقدیم شد.