به گزارش سرویس فرهنگ
خبرگزاری رضوی، چهل و هشتمین نشست انجمن ادبی- آیینی «ارادت» شب گذشته مصادف با آغازین روز از دهه محرم و با حال و هوای این ماه در محل ساختمان بنیاد بینالمللی امام رضا(ع) برگزار شد. این محفل شعرخوانی، متشکل از شاعران برجستۀ آیینی مشهد است که هر هفته به قرائت اشعار خویش در زمینههای مختلف مذهبی و آیینی میپردازند.
این جلسه با حضور احمد حیدری(مسئول کانون شعر بسیج مداحان استان)، مهدی آخرتی(شاعر و منتقد مشهدی) و دیگر شاعران برجستهٔ آیینی همچنین استاد عباس ساعی برگزار شد.
در این جلسه شاعران اشعار محرمی را قرائت کردند که در ادامه یکی از آن ها را می خوانیم:
یادت آرامش قلبست و روان مخصوصا
باعث خلقت جانی و جهان مخصوصا
بین ذرات وجود منی و حس کردم
حرکت عشق تورا در شریان مخصوصا
تا به آتش بکشانم همه ی دلها را
میبرم نام تورا با هیجان مخصوصا
دیدن آب مرا یاد تو می اندازد
درعطشهای شدید رمضان مخصوصا
خوردن چای عراقی ورطب میچسبد
وسط صحن تو هنگام اذان مخصوصا
کاش در کرببلای تو به درمان برسد
درد جاماندگیِ نوکرتان مخصوصا
#عالیه_رجبی
عباس ساعی در این جلسه گفت: شعری که در جلسات شعر نقد میشود از ارزش بالایی برخوردار است همچنین به شاعران توصیه میکنم در حوزههایی که تخصص دارند شعر بسرایند.
وی افزود: برخی از شاعران «روایت» را در شعر به قدری به کار میبرند که شعر به نوعی داستان تبدیل میشود و از حس شعرگونه خارج میشود.
ایشان در خصوص شعر سپید یکی از شاعران حاضر درجلسه گفت: شاعر در این نوع شعر سرودن در انتخاب واژگان و طرز بیان جملات حساسیت دارد و معتقد است جزئیترین موارد در شعر براحساس مخاطب تأثیرگذار است.
در ادامه مهدی آخرتی _شاعر و منتقد و مدرس ادبیات_ اشاره کرد: سرودن اشعار آیینی در وصف امام حسن مجتبی(ع) سخت است اما با توجه به کرامات اسطورهای این حضرت شعر کم در وصف ایشان سروده شده است، در صورتی که ویژگیهای این حضرت میتواند دستمایۀ شعرهای عالی بسیاری شود و یکی از این دلایل میتواند ریزبین نبودن شاعر در صفات خاص ائمه اطهار(ع) باشد و اینکه شاعران معمولاً صفات بارزۀ ائمه را در شعرهایشان نمیآورند و برای همۀ ائمه یک سری صفات مشخص در نظر میگیرند که در همۀ ایشان ثابت است.
در ادامه عباس ساعی با تأکید براینکه زبان جوان در برخی اشعار هنوز هم مشاهده می شود، بیان کرد: شاعران باید دقت کنند زبان کوچه و بازار وارد شعر آنان نشود و این زبان جوان را ابتدا پخته و سپس وارد فضای شعر کنند که این مورد جز با شرکت در جلسات شعر و همنشینی در محضر متخصصان شعر ممکن نیست.
این استاد ادبیات خاطرنشان کرد: ژانر اجتماعی در اشعار حذابیت خاص خود را برای مخاطب دارد اما شاعر باید دقت کند که این اشعار دارای تاریخ انقضا است و پس از گذشت مدتی که تب و تاب موضوعی از بین رفت شعر هم ارزشی نخواهد داشت لذا شاعر باید به گونه ای شعر بسراید که برای همیشه مانا باشد.
ساعی در خصوص تفاوت سلیقه در شعر سپید و شعر کلاسیک گفت: یک شاعر یا مخاطب از یک کلام زیبا لذت میبرد، برخی ذهنها با وزن و قافیه انس گرفتند و از آن بیشتر لذت میبرند و در شعر کلاسیک موارد دیگری به غیر از وزن و قافیه وجود دارد که سبب زیبایی شعر میشود و به نظر بنده میان شعر سپید و کلاسیک تفاوت چشمگیری از لحاظ زیباییشناسی وجود ندارد.
در ادامه شعری از سید ابوافضل مبارز را می خوانیم:
برای نوکرت چیزی شبیه غم نخواهد شد
بناینوکری جز با غمت محکم نخواهد شد
حسین بینمقتل روی کاغذ روی پرچم را
بههرلحنی بخوانی چیزی از غم کم نخواهد شد
بهشوق برکت دستان مادر هست مینوشیم
وإلا،چای٬ بعد از روضه هایت دم نخواهد شد
من و چایی تعارفکردن؟ این را خوب میدانی
سرم پیش کسی جز گریهکنها خم نخواهد شد
دعا کنعاقبت تیغ شهادت چاره بردارد
که جز این نوکر نالایق ات آدم نخواهد شد
در ادامۀ برنامه مهدی آخرتی برخی از اشعار شاعران را مورد نقد و بررسی قرار داد و گفت: در زبان آرگو(همان محاوره) و بافت زبانی که به زبان روز مردم نزدیک است، «را» مفعولی را در شعر میتوان حذف کرد چرا که گاهی در محاوره این اتفاق میافتد و گوش مردم به این نوع دستور زبان محاوره عادت کرده است.
وی در خصوص شعر آزاد یکی از حضار جلسه نکاتی را مطرح کرد و افزود: در شعر آزاد، «موسیقی بین کلمات» بسیار حائز اهمیت است به بیان دیگر همآوایی بین کلمات در تأثیرگذاری شعر بر روی مخاطب نقش پررنگی ایفا میکند.
این منتقد ادبی ادامه داد: یک شاعر موفق ضمن داشتن قلم قوی باید مطالعۀ مستمر در حوزۀ شعر و آیین داشته باشد در غیر این صورت اشعار بیکیفیت می سراید.
این استاد ادبیات ادامه داد:شاعر آیینی، کسی است که خالق و آفرینندۀ شعر آیینی است؛ او باید به چند عنصر مسلح باشد، اول این که شعر را بشناسد و با همۀ ویژگیهای شعری اعم از ویژگیهای ساختار و درونمایه و مضمون آشنایی داشته باشد. دوم این که به تاریخ شعر فارسی اشراف داشته باشد و بداند که میراثدار کدام فرهنگ است. شاعری که گسسته و بریده از گذشته بخواهد شعر بگوید، قطعاً شعر او تأثیرگذار نخواهد بود.
این شاعر آیینی بیان کرد: آشنایی با فرهنگ و درونمایۀ دینی به خصوص در قلمرو شیعی یکی دیگر از عناصری است که یک شاعر باید به آن مسلط باشد. اگر شاعری بخواهد در خصوص واقعۀ عاشورا شعر بگوید، باید با تاریخ کربلا و تحریفهای ادبی که در آن وارد شده، آشنا باشد. بهترین اشعار در این زمینه، اشعاری از محتشم کاشانی، عمان سامانی و . . . است.
وی گفت: اشعار عاشورایی به عنوان یک هنر ناب دینی بسیار برجسته است.
در ادامه شعری محرمی از شاعر آیینی احمد حیدری می خوانیم که در شب شعر آیینی ارادت قرائت شد.
پدرم را گرفته ام به بغل دختری باز مادری کرده
نیست در باورم که یک خنجر پدرم را فقط سری کرده
زخم های لب تو را دیدم یاد آن حرف عمه افتادم
که چه زیبا لبان قاری تو از دل چوب دلبری کرده
راستی معجرم که یادت هست سوخت وقتی که خیمه ها میسوخت
بعد از آن روی موی سوخته ام آستین کار روسری کرده
رفتی و بعد رفتنت خیلی دخترت درد میکشد بابا
زجر هجری کشیده ام که مپرس هجر تو زجر را جری کرده
تاجران شهر را قرق کردند وصف بازار میکنم مثلا
داد و فریاد مرد برده فروش شام را غرق مشتری کرده
تو که رفتی عمو که رفت ولی عمه ام جای تان برای همه
با همه بغض های سنگینش پدری و برادی کرده
من که در خواب هم نمی دیدم مثل زهرا شوم ولی انگار
بغلم آمدی و دنیا گفت دختری باز مادری کرده
#احمد حیدری