محمود فرخ با شعر نو سخت مخالف بود/ وقتی مهدی اخوان ثالث قانون شکنی کرد!

یاسمین پروانی- سرویس فرهنگ خبرگزاری رضوی؛ دیروز چهارشنبه پنجم اردیبهشت ماه یکی دیگر از سلسله جلسات "چهار سوق هویت مشهد" به همت انجمن توسعه گردشگری چهارباغ در فرهنگسرای بهشت برگزار شد.
چهره فاخر فرهنگی این هفته استاد محمود فرخ بود که زندگی وی مورد بررسی قرار گرفت. علیرضا حیدری، روزنامه نگار و پژوهشگر ادبیات درباره وی گفت: دریک صده اخیر شهرمشهد درحوزه شعر و ادب نام های بزرگی برخودش دیده است، مانند ایرج میرزا، اخوان ثالث، ملک الشعرای بهار، استاد فرخ، دکتر فیاض و بسیاری دیگر که همه دردنیای شعر وادب مطرح هستند.

وی ادامه داد: یکی از این بزرگان استاد محمود فرخ است، اگرچه ممکن است امروزه بعضی از مردم نام این استاد بزرگ را نشنیده باشند اما در زمان حیات خودش نه تنها در مشهد و ایران بلکه دردنیای شعر و ادب و نیز در نزد بزرگان بسیاری ازکشورهای دیگرشناخته شده بود.
حیدری در ادامه به خاندان محمود فرخ اشاره کرد و گفت: پدرایشان احمد جواهری، که به سبب طلا فروش بودن به جواهری شهرت داشت نیز از اهل شعر و ادبیات بودن و خودش شب شعر برگزار می کرد، به همین ترتیب محمود فرخ ازهمان کودکی با بوستان و گلستان و شاهنامه فردوسی آشنا بود که به گفته خود وی به خاطرعلاقه فراوانی که به فردوسی داشت شاهنامه را سه مرتبه خوانده بود.
این روزنامه نگار با توجه به شرایط فعلی شعر وادبیات افزود: نکته ای که وجود دارد این است که درامثال استاد فرخ به شعر وادبیات وفادار و مسلط بودند، همچنین استاد فرخ به واسطه مطالعه و سواد بالایی که در ادبیات داشت با بزرگان زیادی چه از مشهد و تهران نشست و برخواست داشت.
علیرضا حیدری پژوهشگر ادبیات یاد آورشد: در زمان زندگانی استاد فرخ یک انجمن شعر به نام نگارنده درپشت باغ نادری وجود داشت که شاعران به آنجا رفت و آمد می کردند و بعد ها با خواست خود استاد فرخ جلسات شب شعر در منزل وی برگزار می شد که به مروز زمان تبدیل به انجمن شعر فرخ شده که امروزه اگر کسی اسم محمود فرخ را نشنیده باشد اسم انجمن فرخ را حتما شنیده است.
وی ادامه داد: این جلسات از چنان آوازه ای برخوردار شد که بعد ها با وجود اینکه انجمن نگارنده همچنان برپا بود ولی تحت شعاع انجمن فرخ قرار گرفت و مسافرانی که از شهرهای دیگر یا حتی کشور های همسایه مانند هندستان، افغانستان،پاکستان، تاجیکستان و غیره به مشهد به هدف گردشگری می آمدند حتما با ایشان و انجمن فرخ دیدار می کردند.
وی افزود: از جمله کسانی که به انجمن فرخ رفت و آمد داشتند، دکتر فیاض، استاد شفیعی کدکنی، ملک الشعرای بهار و خیلی از بزرگان دیگر بودند. بزرگی نام فرخ به حدی بود که مجله یغما در شماره 72خود یک ویژه نامه برای ایشان چاپ کرد، که این نشان دهنده از آن داشت که جایگاه محمود فرخ از نظر شعر و ادبیات چقدربزرگ بوده است.
این روزنامه نگار اهل ادبیات گفت: استاد محمود فرخ درباره شعر بسیار سختگیر بود، به همین سبب کسانی که به انجمن ایشان رفت و آمد می کردند باید بسیار حرفه ای و اهل مطالعه و می بودند یا به واسطه بزرگان می توانستند از انجمن بهره ببرند.

وی افزود: محمود فرخ با شعر نو سخت مخالف بود تا حدی که کسی اجازه خواندن شعر نو را در حضور ایشان نداشت، و فقط یک بار مهدی اخوان ثالث قانون شکنی کرد و شعری نو در انجمن ایشان خواند که با برخورد تند و عصبانیت وی مواجه شد، برای همین درآن زمان فضای شعر نو برای امثال اخوان، شفیعی کد کنی، قهرمان و دیگر از اهل شعر نو بسیار سخت بود که البته همه این بزرگان از همین جلسات سربرآوردند.
حیدری با اشاره به رشد شعر نو در آن زمان گفت: استاد قهرمان بعد ها جلسات شب شعر سه شنبه ها را برگزار کردند که در آنجا همه می توانستند شعر نو بخوانند اگرچه خود استاد قهرمان طرف دار این نوع شعر نبود ولی خود ایشان نیز تعدادی شعر نو سروده اند که به آن شعر نیم بند می گفتند و بعد از آن شفیعی کدکنی انجمنی به نام پیکار را برپا کردند که جلسات شعر نو در آنجا برگزارمی شد و همان جلسات باعث شد که خیلی از شاعران سبک شعر نو به استادی برسند، با وجود همه این ها در آن زمان فضایی که در ادبیات مشهد وجود داشت فضای حمله به شعر نو بود.
وی با اشاره به شخصیت استاد محمود فرخ افزود: استاد فرخ جدا از این که شاعر بود از دنیای ادبیات اهل سیاست نیز مطلع بود، مدتی در استانداری و در آستان قدس فعالیت داشت و چند باری مورد بد اقبالی نیز قرار گرفت.