مساجد؛ محور فرهنگسازی برای آموزش مهارتهای فرزندپروری/ درس «فرزندپروری» به مدارس وارد شود
خبرگزاری فرهنگ رضوی در ادامه گزارشها و گقتوگوهایی با متخصصین در زمینه مقوله فرزندپروری، در گزارشی به بررسی ضرورت فرهنگسازی برای این موضوع در میان جوانان پرداخته است. یک متخصص روانشناسی اجتماعی در این گزارش - گفتوگو تاکید میکند که «مهارتهای فرزندپروری» در قالب یک درس وارد سرفصل دروس دانشآموزان دبیرستانی شود.
* خودشناسی والدین گام اول فرزندپروری/ واحد «شکوه زندگی» دانشگاهها برای آموزش مهارتهای فرزندپروری کافی نیست
* چهل حديث درباره فرزندپروری در کتابخانه اینترنتی احادیث شیعه
* ویژگیهای تربیت دینی / طراحی دورههای آموزشی برای زوجهای جوان درباره تربیت کودک
بانو شادمانه پلههای آزمایشگاه را دو تا یکی پایین میآید، برگه آزمایش به دست دارد و لبخندی به لب، روی نیمکت مینشید و با سرعت شماره همسرش را میگیرد و به او مژده پدر شدنش را میدهد؛ آقا کلی ذوق میکند و عصر زودتر از همیشه با دسته گل، شیرینی، یک ماشین و یک عروسک به خانه میآید و دو نفره پدر و مادر شدنشان را جشن میگیرند.
با شروع زنگهای تلفن، مادر بزرگها، پدر بزرگها، عمهها، خالهها و ... در جریان این خبر مبارک قرار میگیرند و هر کدام توصیهای و معرفی دکتر و ... اینگونه است که دکتر رفتنها و عمل به سفارش بزرگترهای باتجربه و خرید ملزومات ضروری و صدالبته غیر ضروری آغاز میشود و ... میشود؛ تا میوه دلشان میرسد و نوزاد دلبندشان را با شعفی وصفنشدنی در آغوش میگیرند.
کودک رشد میکند و میبالد و در حین رشد و نمو با پیش آمدن هر مسئلهای، پدر و مادر جویای راه حل میشوند اما به راستی همین کافی است...؟ آیا برای پرورش و تربیت این هدیه آسمانی نیاز به برنامهریزی و کسب مهارتهای لازم پیش از بارداری و تولّد نداریم؟
وقتی برای هر وسیلهای دفترچه راهنمایی وجود دارد و برای هر مقطع تحصیلی، آموزش و آزمون؛ و برای ورود به هر شغل و پیشهای کسب مهارت و آزمون تأیید قابلیت و مهارت لازم است، چه میشود ما را که از کنار چنین موضوع مهم و سرنوشتسازی به سادگی گذر میکنیم و بدون کسب مهارت فرزندپروری، فرزند میآوریم.
اولین قدم ؛ انتخاب همسر
قدم اول در انتخاب همسر مناسب، تناسب فرهنگي بين خانوادههاست. بايدها و نبايدهاي فرهنگي و همچنين سلسله مراتب ارزشهاي يك فرهنگ رفتارهاي ما را هدايت ميكنند. بايد توجه داشت دو فردي كه قرار است با هم زندگي كنند، از نظر طبقه اجتماعي فاصله زيادي با يكديگر نداشته باشند؛ زيرا فاصله غيرقابل قبول باعث بروز مشكلات ميشود. طبقه اجتماعي هر فرد، منش، شخصيت و نگاه خاص او را در زندگي شكل ميدهد. گاه در خانوادهاي نظام مردسالاري و در خانواده ديگري نظام زنسالاري حاكم است و وصلت اين دو گروه با هم مشكلآفرين خواهد بود.
دکتر بهروز بیرشک، روانشناس و عضو پیوسته فرهنگستان علوم پزشکی درباره آموزش مهارتهای فرزندپروری، میگوید: مسئله به زمان انتخاب همسر باز میگردد. فرد اگر زمان ازدواج آیندهنگر باشد، همسری انتخاب میکند که تعارضات کمتری با او داشته باشد چرا که پایه و اساس شخصیت انسان که از همان دوران نوزادی و کودکی شکل میگیرد در خانواده و با نوع تربیت خانواده است. اگر محیط خانواده سالم، آرام، بدون تنش و متعادل باشد قطعاً فرزندانی متعادل و سازگار پرورش خواهد داد و این امر در گرو هماهنگی و همراهی پدر و مادر است.
مهارتهای فرزندپروری را دریابید
دکتر بیرشک معتقد است بعد از ازدواج بهتر است همسران به واسطه مطالعه و گرفتن مشاوره از متخصصین روانشناسی و مشاوران به کسب هر چه بیشتر مهارتهای فرزندپروری بپردازند.
فرزند پروری بالغانه و خردمندانه
دکتر مجید صفارینیا، روانشناس اجتماعی و عضو هیئت علمی دانشگاه پیامنور نیز گفت: با وجود تبلیغات و اطلاعرسانی در مورد تربیت فرزند به نظر میآید والدین در عرصه عمل، فرزندپروری بالغانه و خردمندانه را تدارک نمیبینند و بیشتر بر اساس یادگیری قبلی، فرزندپروری میکنند. پدر و مادر طبق تعاملی که با والدین خودشان داشتهاند و تربیتی که از آنها آموختهاند عمل میکنند که در مواردی آسیبزننده است.
وی خاطرنشان کرد: آگاهی سنگ بنای تربیت درست است؛ همسران باید ابتدا مهارتها را از طریق مطالعه و کلاسها و کارگاههای فرزندپروری که توسط فرهنگسراها، خانههای سلامت و مراکز مشاوره برگزار میشود بالا ببرند و بعد اقدام به فرزندآوری کنند؛ بسیاری از مراکز مشاوره هستتند که با هزینهای مناسب اقدام به برگزاری این کارگاهها میکنند. همسران میتوانند در این کارگاهها از روند دوره نه ماهه بارداری تا عناوین مختلف تربیتی مثل تربیت جنسی کودک، پرورش هوش و خلاقیت کودک و ... آشنا شوند.
دکتر صفارینیا افزود: مطالعات نشان داده است والدینی که در این کلاسها شرکت میکنند احساس بهتری دارند و زنان اضطراب و تشویش کمتری دارند و اعتماد به نفس بالایی پیدا میکنند. به طور مثال مادری که بعد از زایمان دچار افسردگی پس از آن میشود در تعاملات با فرزند، همسر و اطرافیانش دچار مشکل میشود و زندگی و روابط خانوادگی به چالش کشیده میشود و کودکی که تحت تربیت مادری افسرده و ناآگاه قرار میگیرد، کودکی رواننژند خواهد شد که خود او هم والدی رواننژند میشود و این سیر معیوب همچنان ادامه پیدا خواهد کرد.
اجبار یا اشتیاق؟
دکتر صفارینیا معتقد به کلاسهای اجباری فرزندپروری نیست و معتقد است باید فرهنگسازی از دبیرستان آغاز شود و درسی تحت عنوان «مهارتهای فرزندپروری» در برنامه درسی دانشآموزان گنجانده شده و ادامه آن در دانشگاه به صورت جامعتر به دانشجویان تمام رشتهها ارائه شود.
دکتر بهروز بیرشک هم اعتقاد به کلاسهای اجباری فرزندپروری ندارد و میگوید باید فرهنگسازی شود. او میگوید هرزمان که پای اجبار در میان میآید اشتیاق از میان میرود.
جدی گرفته نمیشود!
دکتر بیرشک میگوید: موضوع مهارتهای فرزندپروری متاسفانه جدی گرفته نمیشود و در نتیجه با افرادی با انواع اختلالات رفتاری در سطح جامعه مواجه میشویم.
در حالی که مساجد و کانونهای فرهنگی و مذهبی به عنوان هسته مرکزی امور فرهنگی و تربیتی محلات و مناطق در شهرها هستند و علمای دین و روحانیون و حتی کارشناسان و متخصصان حوزههای مختلف از جمله روانشناسی با این مراکز مرتبط هستند اما کمتر به برگزاری کلاسها و کارگاههایی ویژه تربیت فرزندان توجه شده است و اگر هم این برنامهها در دستور کار آنها بوده است، از سوی شهروندان استقبال چندانی صورت نپرفته است.
بنری روی دیوار زده شده ... آموزش مهارتهای فرزندپروری، روانشناس سرکار خانم دکتر ... مکان:مسجد محل. دست فرزندم را میگیرم به سمت مسجد محل میرویم، بچهها در شبستان مسجد در حال بازی کردن هستند. خانم دکتر در حال سخنرانی، زنان میانسال در حال تسبیح چرخاندن و عدهای مادران جوان پچپچکنان و لبخندزنان در حال چک کردن شبکههای مجازی هستند، عدهای هم در خلوت خودشان در عالم مجازی به سر میبرند. جمعیت هر دم کمتر و کمتر میشود؛ فقط معدود مادرانی گوش و دل به سخنان سپردهاند تا بتوانند آیندهای روشن برای کودکانشان رقم زنند.