وان دم که ز بدخویی دشنام و جفا گویی/ در نکوهش بدزبانی

هر وقت رانندگی می کرد اگر ماشینی جلویش می پیچید یا به او راه نمی داد یا خیابان شلوغ بود و ماشینی جای نامناسبی توقف کرده بود، سرش را از ماشین بیرون می برد و شروع می کرد به ناسزا گفتن. برایش هم فرقی نداشت کسی که توی ماشین اش نشسته غریبه باشد یا آشنا، خانواده اش باشند یا دوستان اش حرف های زشتی به زبان می آورد و بعد هم می گفت: " با این ها باید با همین زبان حرف زد، زبان آدمیزاد نمی فهمن! " چند باری هم سر این موضوع با دیگران در خیابان کارش به دعوا کشیده بود و زد و خورد... اما فایده ای نداشت... زبان اش به ناسزا عادت کرده بود...
بعضی از افراد به دلیل استمرار در کار ناپسندی که انجام می دهند این امر برایشان تبدیل به عادت می شود و دیگر قبح عمل ناپسندی که انجام می دهند برایشان می ریزد. مثلا افرادی که عادت دارند دوست شان را با لقب ناپسندی صدا بزنند یا کسی که عادت دارد در خانه به افراد خانواده ناسزا بگوید یا حتی فردی که زمان تماشای یک مسابقه هیجان انگیز هر حرف ناپسندی که به ذهنش می رسد را به رقیب می گوید و هیجان خود را با به کار بردن واژه ای ناپسند فرو می نشاند.
گاهی برخی در محیط خانه، یا محل کار یا در فضای دوستان مورد سرزنش قرار می گیرند یا به آن ها تذکر داده می شود که به کار بردن این واژهای ناپسند زیبنده منش و شخصیت آدمی نیست و گاهی نیز دیگران به چشمی که فرد به این رفتار عادت دارد از کنارش بی تفاوت می گذرند و به او چیزی نمی گویند. اگرچه تذکر به چنین افرادی با زبان خوش و با شیوه ای که به درگیری منجر نشود وظیفه هر فردی است اما بیش از همه و حتی کسانی که در معرض این القاب ناپسند قرار می گیرند این خود فرد است که آسیب می بیند و شخصیت و شان اجتماعی خود را از دست می دهد.
انسان دارای مقام و منزلتی است که در آیات قرآنی مورد خطاب قرار داده شده است و خداوند با او سخن می گوید حال آدمی با چنین شان و جایگاهی شایسته است که با به کار بردن الفاظ ناپسند از قدر و ارزش خود بکاهد و خود را در مقابل دیگران کوچک و خوار کند؟

پیامبر اکرم(ص) در این باره فرموده اند:
خداوند بهشت را بر هر فحّاش بد زبان بى شرمى كه باكى ندارد چه گويد و چه شنود، حرام كرده است.¹(كافي(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 323، ح 3)

____________________________________________________________
1.إِنَّ اللَّهَ حَرَّمَ الْجَنَّةَ عَلَى كُلِّ فَحَّاشٍ بَذِي‏ءٍ قَلِيلِ الْحَيَاءِ- لَا يُبَالِي مَا قَالَ وَ لَا مَا قِيلَ لَه‏