یادداشت اختصاصی؛
نقش موسیقی در ارتباطات خانوادگی
حسین غیاثی نژاد دکترای مددکاری اجتماعی/سرویس هنر، خبرگزاری رضوی
خانواده به عنوان یک سیستم و مجموعه، نقشها و کارکردهای متفاوتی را برعهده دارد و برای انجام این نقشها و کارکردها لازم است از منابع و انرژیهای مورد نظر برخوردار باشد. از مهمترین وظایف یک خانواده برای اعضا، میتوان به ایجاد آرامش و نشاط در روابط روزمره آنان اشاره کرد. این آرامش و نشاط به طور معمول در دو حوزه باید ارایه و توسط دیگران دریافت شود.
الف) در روابط خانوادهها با یکدیگر(شامل زن و شوهر والدین –فرزندان با همخانوادههای سببی و نسبی)
ب) در روابط اعضای خانواده با سایر مردم
اندکی یادآوری و بازگشت به گذشته نشان میدهد که در آن دوران، مردم پس از فراغت از فعالیت روزانه و به ویژه در شبها و ایام تعطیل با فعالیتهایی مانند حافظ و شاهنامهخوانی، گوش کردن به داستانهای بزرگترها، آوازخوانی و سایر سرگرمیهای مفید و ستنی ضمن لذت بردن و پالایش روح و روان خود، از انرژی لازم برای ادامه فعالیتها برخوردار میگشتند و صد البته که همین دورهمیهای کم هزینه و موثر، بسیاری از موضوعات دیگر از جمله رایزنی و خواستگاری، میانجیگری برای حل مشکلات، کسب تجربههای متفاوت و... را به دنبال داشت.
امروزه با گسترش درگیریهای ذهنی وعاطفی و فردیتر شدن زندگی افراد و همچنین حذف بسیاری از فعالیتهای فیزیکی خانواده مثل پخت و پز، نظافت و شست و شوی ظروف و لباسها به صورت دستی و کاهش زمان انجام وظایف شغلی، ممکن است اعضای خانواده حداقل نیمی از روز را فرصت فراغت داشته باشند. یکی از فعالیتهایی که میتواند در این فرصت استفاده شود، پرداختن به موسیقی به عنوان یک سرگرمی مفید و انرژیبخش است. اصولا موسیقی به چندین روش میتواند برای علاقهمندان مورد استفاده قرارگیرد:
الف) از برنامهها و کنسرتهای مراکز موجود در سطح شهر و متناسب با علاقه فرد استفاده شود.
ب)افراد با تهیه و ضبط برنامه در منزل به موسیقی مورد نظر خود گوش بسپارند.
ج) در مسیر منزل تا محیط کار و یا بالعکس از موسیقی استفاده کنند.
آنچه در مورد هر کدام از این روشها لازم است مد نظر افراد قرار گیرد، توجه به این نکته کلیدی است که هر فرد ضمن اینکه حق دارد از امکانات و فرصتهایی مثل موسیقی مورد علاقهاش لذت ببرد، باید کاملا مراقب باشد که تداخل و مزاحمتی برای دیگر اعضای خانواده که ممکن است نیاز به استراحت، مطالعه یا فعالیتی دیگر داشته باشند، ایجاد نکند. علاوه بر این به وظایف متقابل و همکاری در امور مشترک خانواده و انجام امور روزمره، لطمهای وارد نکند. در چنین حالتی، استفاده از موسیقی برای اعضا خانواده به آرامش و نشاط آنان و غنیتر شدن روابط بین فردی، رشد فرصتها و شکوفایی استعدادهای افراد، کمک قابل ملاحظهای خواهد داشت.
خانواده به عنوان یک سیستم و مجموعه، نقشها و کارکردهای متفاوتی را برعهده دارد و برای انجام این نقشها و کارکردها لازم است از منابع و انرژیهای مورد نظر برخوردار باشد. از مهمترین وظایف یک خانواده برای اعضا، میتوان به ایجاد آرامش و نشاط در روابط روزمره آنان اشاره کرد. این آرامش و نشاط به طور معمول در دو حوزه باید ارایه و توسط دیگران دریافت شود.
الف) در روابط خانوادهها با یکدیگر(شامل زن و شوهر والدین –فرزندان با همخانوادههای سببی و نسبی)
ب) در روابط اعضای خانواده با سایر مردم
اندکی یادآوری و بازگشت به گذشته نشان میدهد که در آن دوران، مردم پس از فراغت از فعالیت روزانه و به ویژه در شبها و ایام تعطیل با فعالیتهایی مانند حافظ و شاهنامهخوانی، گوش کردن به داستانهای بزرگترها، آوازخوانی و سایر سرگرمیهای مفید و ستنی ضمن لذت بردن و پالایش روح و روان خود، از انرژی لازم برای ادامه فعالیتها برخوردار میگشتند و صد البته که همین دورهمیهای کم هزینه و موثر، بسیاری از موضوعات دیگر از جمله رایزنی و خواستگاری، میانجیگری برای حل مشکلات، کسب تجربههای متفاوت و... را به دنبال داشت.
امروزه با گسترش درگیریهای ذهنی وعاطفی و فردیتر شدن زندگی افراد و همچنین حذف بسیاری از فعالیتهای فیزیکی خانواده مثل پخت و پز، نظافت و شست و شوی ظروف و لباسها به صورت دستی و کاهش زمان انجام وظایف شغلی، ممکن است اعضای خانواده حداقل نیمی از روز را فرصت فراغت داشته باشند. یکی از فعالیتهایی که میتواند در این فرصت استفاده شود، پرداختن به موسیقی به عنوان یک سرگرمی مفید و انرژیبخش است. اصولا موسیقی به چندین روش میتواند برای علاقهمندان مورد استفاده قرارگیرد:
الف) از برنامهها و کنسرتهای مراکز موجود در سطح شهر و متناسب با علاقه فرد استفاده شود.
ب)افراد با تهیه و ضبط برنامه در منزل به موسیقی مورد نظر خود گوش بسپارند.
ج) در مسیر منزل تا محیط کار و یا بالعکس از موسیقی استفاده کنند.
آنچه در مورد هر کدام از این روشها لازم است مد نظر افراد قرار گیرد، توجه به این نکته کلیدی است که هر فرد ضمن اینکه حق دارد از امکانات و فرصتهایی مثل موسیقی مورد علاقهاش لذت ببرد، باید کاملا مراقب باشد که تداخل و مزاحمتی برای دیگر اعضای خانواده که ممکن است نیاز به استراحت، مطالعه یا فعالیتی دیگر داشته باشند، ایجاد نکند. علاوه بر این به وظایف متقابل و همکاری در امور مشترک خانواده و انجام امور روزمره، لطمهای وارد نکند. در چنین حالتی، استفاده از موسیقی برای اعضا خانواده به آرامش و نشاط آنان و غنیتر شدن روابط بین فردی، رشد فرصتها و شکوفایی استعدادهای افراد، کمک قابل ملاحظهای خواهد داشت.