۰
تاریخ انتشار
جمعه ۷ ارديبهشت ۱۳۹۷ ساعت ۱۴:۵۹
یادداشت سردبیر خبرگزاری رضوی؛

"گفتگو"، گفتمانی پویا و پیشرو برای شهر خلاق

حجت الاسلام و المسلمین دکتر علی الهی خراسانی
"گفتگو"، گفتمانی پویا و پیشرو برای شهر خلاق
"گفتگو" انسانی ترین، عقلانی ترین و اخلاقی ترین شیوه ارتباط است و باید با همه وجود برای کاربست آن در بخش های مختلف زندگی شخصی و بویژه اجتماعی تلاش کرد. بنابر علل تاریخی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی، یکی ازموانع فرآیند‌‌‌‌ توسعه د‌‌‌‌ر ایران را ضعف در بهره مندی از پتانسیل های موجود در فرآیند"گفتگو"می دانند.
جامعه کنونی ایران در سطوح مختلف از  نخبگان گرفته تا مردم عامه، مبانی ومهارت‌های گفت‌وگویی لازم را ندارد و در موقعیت های گوناگون د‌‌‌‌چارضعف د‌‌‌‌ر"گفتگو" است.
برای دستیابی به توسعه فرهنگی و اجتماعی، رفع تنگناهای کنونی جامعه ایران و نیز مدیریت تحولات پرشتاب معاصر در داخل به نظر می رسد "گفتگو" به مثابه گفتمانی پویا و پیشرو می تواند به عنوان موثرترین راهبرد اصلاحی به کار گرفته شود.
در جامعه ایران از مناظر مختلف جامعه شناختی و روان شناختی و نیز معرفتی، "گفتگو" به عنوان یک ارزش یا هنجار معرفی نمی شود. این ضعف در درون  نهادهای اصلی همچون خانواده و گروه های اجتماعی و نیز ساختار حکومتی و در حوزه های مختلف فرهنگی سیاسی و اقتصادی شواهد قابل ملاحظه ای دارد که نشان می دهد در برقراری ارتباط برای "گفتگو"، شکاف عمیقی میان افراد، احزاب و گروها و لایه های اجتماعی مختلف وجود دارد.
انسان موجود اجتماعي است و گفت وگو مهمترين وجه اين مدنیت است. دیالوگ فقط به معناي رد و بدل كردن افكار و احساسات و اطلاعات نیست. بلكه ذهن ها و شعورها را با هم مرتبط مي‌سازد و وسيله ای برای دسترسی به حوزه‌هاي مشترك وجود انسان می شود؛ حوزه‌هاي مشتركي كه بین انسانها وجود دارد و بر رفتار، افكار و اعمال انسان تأثير گذار است.
گفت و گوي واقعي امكان رسيدن به هوش جمعي را ميسر مي‌سازد و می تواند تولید سرمایه اجتماعی را رقم زند. 
 
نقش کلیدی شهر در تحقق راهبرد "گفتگو"
شهر و زندگی شهری و نیز کنش شهروندانه بیش از اینکه مقوله ای فیزیکی باشد یک مقوله اجتماعی، فرهنگی و ارتباطی است. اندیشمندان، حیات شهری را فقط در کالبد فیزیکی آن نمی بینند بلکه همچون تنفس اکسیژن سالم، ضرورت کنش های ارتباطی مثبت و معطوف به هدف را برای شهروندان ضروری می دانند.
بالا رفتن شدت ضعف در احساس تعلق، غریبگی و ناشناختگی ساکنان شهر نشان از آن دارد که در شهر از گفتگو نام و نشانی دیده نمی شود. حضور افراد در عرصه عمومی و شهروندی کاهش یافته است و علت های گوناگونی دارد که نهاینا منجر به کاهش یافتن ملاقات های فردی و جمعی و از میان رفتن فضای عمومی شده است.
فضای عمومی همان مکانی است که شهرندان به صورت آزاد به آن دسترسی دارند. افراد بدون نیاز به کنترل، حق ورود و حضور در این فضا را دارند. در این فضا، مناسبات اجتماعی شکل می گیرد و از این منظر، ارتباطات اهمیت پیدا می کند و کارکرد ارتباطی شهر را روشن می سازد.
 
تعریف گفتگو:
"گفتگو" : تکنیکی برای جویایی اشتراکات و دست یافتن به ریشه های سوء تفاهمات و نیز پیش داوری هایی است که مانع فهم درست بین انسانها می شود. گفت و گو در پي اجماع نيست بلكه در روند آن ديدگاه‌های مختلف افراد گفت و گو کننده برای یکدیگر قابل فهم می شود و موانع همفکری برطرف می شود. گفتگو در نگاهی جامع، دربردارنده فرهنگی است که کرامت انسانی، اخلاق، امید و نشاط را بسط و گسترش می دهد.
 
اهداف توسعه "فرهنگ  گفتگو":
1-     رفع بحران های اخلاقی و درونی سازی  مهارت های ارتباطی
بحران های اخلاقي ناشی از بی اطلاعی همواره در سراسر دنیا وجود دارد. مي‌توان به وسيله "گفتگو" كه مهمترين ابزار ارتباط بين انسانها است،  به تنظيم و تدوين الزامات اخلاقي پرداخت و با همفكري راهكارهایی پيدا كرد كه هم الزامات اخلاقي متناسب با مقتضیات زمان تدوين شود و هم تجربه کارگاهی به دروني كردن آن نداهای اخلاقی بصورت "مهارت" یاری رساند. 
2-   هويت يابي نوین در عرصه جهانی شدن
تغییرات و تحولات در دورهای اخیر رشد و فراگیری فزاینده ای داشته است. در نتیجه فرآیند جهانی شدن  نیز مقوله مهم هویت به چالش کشیده شده است. اگر زمينة هويت يابي جمعي و ملي و در عين جهاني فراهم نشود، مشكلات زيادي ايجاد مي‌شود كه اكنون نیز در جوامع مشاهده می شود . گفتگوي افراد با یکدیگر و حتي با محيط پيرامون مانع بروز بسیاری از مشکلات می شود. بحران هويت زمينه بسياري از مشكلات اجتماعي است. در روند گفت و گوي واقعي زمينه دست‌يابي به هويت فردي و هم جمعي فراهم مي‌گردد.
3-  از میان برداشتن شکاف های میان سنت گرایی و نواندیشی 
شرایط نوین موجود اقتضا مي‌كند تا تلاش گسترده‌اي براي بازانديشي در تفكرات قديم و پرورش آنها در صورت بندی جديدی صورت گيرد. تجارب منفی اثبات می کنند که بايد براي يافتن ارزشها و الزامات مشترك تلاش كرد. تحقق اين امر نيازمند درك و فهم دو جانبه بين سنت گرايان و نواندیشان است.
4- شکل گیری مدنیت حقیقی
ازخصوصيات فطري و طبيعي انسان تعادل بين منافع فردي او و سهيم بودن او در جمع است. مشاركت مردم در تصميم‌گيريهاي مربوط به جامعه و سرنوشت پیش زمينه ايجاد جامعه مدني است. تا مردم با يكديگر و با توجه به محيط پيرامون خود همفكري و گفتگو نكنند، جامعه مدني شكل نمي‌گيرد.
 
ظرفیت تمدنی مشهد؛ شهر گفتگو
مشهد کلان شهری است که تاریخ آن با بارگاه شریف امامی پیوند خورده است که به حق می توان "امام گفتگو" نامید. مرقد پاک عالم آل محمد(ع) نباید تنها در چارچوب رفتار فردی زیارت تعریف شود بلکه امام رضا(ع) نماد و الهام بخش امر گفتگو است. نماد امام گفتگو می تواند الگوی ارتباطات میان فرهنگی در مقیاس شهری و ملی و نیز بین المللی باشد.
از سویی دیگر هویت سرزمینی مشهد به تاریخ و اندیشه ایرانشهری و "خراسان بزرگ" گره خورده است. خراسانی که شاهراه ارتباطاتی و گفتگو بوده است و امروزه می توان به احیای آن در هویت شهری مشهد اندیشید.
 
 منبع: ویژه نامه نوروزی شهرآرا
 
https://www.razavi.news/vdcf0xd0.w6dcjagiiw.html
razavi.news/vdcf0xd0.w6dcjagiiw.html
کد مطلب ۲۸۰۴۲
ارسال نظر
نام شما

آدرس ايميل شما