به گزارش خبرگزاری رضوی، آیتالله شیخ محسن اراکی در « همایش مطالعات اجتماعی-فرهنگی سادات»که در بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی برگزار ش اظهار کرد: این اسلام ابراهیمی و اسلامِ تسلیم است و تنها اسلامِ تصدیق نیست، بسیاری از افراد که با پیامبر گرامی اسلام (ص) ارتباط داشتند ایشان را قبول داشتند و تصدیق میکردند. تصدیق یک امر غیر اختیاری است و اما مشکل ما در تسلیم است.
وی با بیان اینکه اهلبیت (ع) و خاندان ایشان محور وحدت جامعه هستند؛ افزود: هویت جامعه اسلامی باید منتسب به اهلبیت (ع) باشد و انتساب به این بیت و انتساب نسبی طبیعی مقدمهای برای انتساب هویتی است که این انتساب هنوز برای ما تبیین نشده است.
دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی گفت: اکنون در سراسر جهان 300 میلیون سادات وجود دارند.
توجه به ریشه تاریخی و پراهمیت سادات از عوامل رشد تمدن اسلامی است
حجتالاسلام علی جلائیان معاون پژوهشی بنیاد پژوهشها در ابتدای این همایش بیان کرد: از گذشته تاکنون مطالعات در زمینه سادات گاهی از نظر فقهی، نسبشناسی، تاریخی، اجتماعی، فرهنگی و ... صورت گرفته است اما زمانی همه این مطالعات به بلوغ میرسد که هدف غایی آن در راستای تمدن اسلامی مورد توجه قرار گیرد.
معاون پژوهشی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی اظهار داشت: گسترش اخلاق، فضیلتها و تهذیب نفس، ایجاد اتحاد و جریان سازی، مبارزه با ظلم و ظلمستیزی که در وجود اهلبیت (ع) بوده است همه در راستای تمدن سازی مورد توجه هستند.
وی توجه به ریشه تاریخی و پراهمیت سادات را از عوامل رشد تمدن سازی اسلامی دانست و گفت: عاملی که امروزه افراد زیادی را پیرامون اهلبیت (ع) گرد میآورد توجه به ریشهها است و در واقع این توجه به ریشهها موجب گسترش اسلام میشود.
حجتالاسلام جلائیان عنوان کرد: در سالهای اخیر با توجه به احساس نیاز جامعه به ویژه مناطق شیعهنشین که برای شناخت هویت مدفونین بقاع متبرکه و اعتبار سنجی تبارنامهها وجود داشت، این بنیاد اقدام به تأسیس گروه « سادات و دفاتر اسلامی» در اوایل دهه 80 نمود تا به بخشی از این نیازها پاسخگو باشد.
وی با بیان اینکه پژوهشهای زیادی در این زمینه شده است که بخشی از نتایج پژوهشها در قالب کتاب چاپ شده است از جمله درخت طوبی، اطلس تاریخی سادات ایران، نسبشناسی مسلمانان؛ افزود: همچنین در این خصوص کنگرههایی چون کنگره غیاثالدین محمد (ع) در سال گذشته به همین منظور برگزار شده است.
معاون پژوهشی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی گفت: این همایش با محور قرار دادن نقش اجتماعی سادات در ایران و نواحی اطراف آن، فعالیتهای فرهنگی، سیاسی و علمی بخشی از سادات را در قالب خاندانها و شخصیتهای برجسته مورد کندوکاو قرار میدهد و جایگاه تمدنی آنها را بازشناسی خواهد کرد.
ما از طریق سادات میتوانیم معرف مکتب اهلبیت (ع) باشیم
در ادامه این همایش آیتالله سید محمدجواد علوی بروجردی با بیان اینکه علاوه بر توجه به موضوع سادات فقهی باید سادات از نسل حضرت فاطمه (س) مورد توجه باشد؛ افزود: اکنون در ایران سید بودن فخر است، خانوادههای زیادی تلاش میکنند که این عنوان را در شناسنامه خود ثبت کنند. در این زمینه بزرگان قم و پژوهشکده الذریه النبویه مشکل دارند چون افراد مراجعه میکنند و میگویند سید هستیم ولی نسب نامه ندارند.
این استاد حوزه ادامه داد: برای تشخیص سیادت افراد اکنون دو راه بیشتر وجود ندارد، یک راه این است که اینها نسب نامه داشته باشند اگر چه این نسب نامه طبقاتی از آن افتاده باشد باز مورد قبول است و راه دوم اشتهار در بین مردم است یعنی مردم آن شهر وی را به سید بودن بشناسند، سالها اجداد این فرد که سید بودند در این شهر زندگی کرده باشند و مشهور به سیادت باشند.
وی با بیان اینکه نسب نامه، مسئله بسیار مهمی است و باید قابل توجه قرار گیرد؛ گفت: ما کتابهای انساب داریم ولی این کتابها ثبت نشده و به صورت خطی است، ما اطلاعاتمان نسبت به اولاد ائمه قوی نیست و نسبت به منابع انسابمان نیاز زیادی به تحقیق و پژوهش داریم یعنی آنچه که نوشته شده ثبت و تحقیق شده دوباره مورد تحقیق قرار گیرد و آثار خطی مورد تحقیق قرار گیرد و در اختیار محققان و پژوهشگران واقع شود.
آیتالله سید محمدجواد علوی بروجردی افزود: تمام این کتابهای نوشته شده در مورد انساب تا قرن سوم و چهارم برای ما مشخص میکند اما از قرن پنجم و به خصوص از قرن هفتم به بعد یک حالت انقطاع داریم یعنی در این نسب نامهها و کتابهای انساب این سلسله سندها میآید و اما در این قرن منقطع میشود، لذا مشکلات اساسی پیدا شده است، اکنون خاندان سیدی هستند که چون نسب نامه ندارند نمیتوانیم آنها را نسب کنیم.
وی با بیان اینکه باید آثار خطی مورد تحقیق قرار گیرد و ما باید در مورد ائمه و اولاد زادههای ائمه دقیق تحقیق کنیم؛ اظهار داشت: آنچه که ما میخواهیم به آن دست پیدا کنیم اطمینان است و این اطمینان یک ظن بالا است و فقط در عرصه تحقیق این ظن به دست میآید که بر اساس این معیار بتوانیم سیادت را تشخیص دهیم یعنی افراد شناخته شوند که سید هستند.
استاد حوزه افزود: شناخته شدن از این جهت مهم است که در خود لسان ائمه عنایت به کثرت سادات بوده است چون بسیاری میخواستند امام ابتر باشد و اگر کسی منتسب به ائمه بود او را میکشتند و بسیاری از اولاد ائمه از ترس کشته شدن نسب خود را مخفی کردند، البته گاهی طول زمان و یا حوادث فراموشی نسب را انجام داده است.
وی بیان کرد: یک طریق ارتباط ما با جامعه اسلامی سادات هستند و ما باید سعی کنیم نقابت سادات را مشخص کنیم و او صاحبنظر در بیان انساب افراد سادات باشد. الآن در ایران بساط نقابت تعطیل شده است که باید زنده کنیم و همچنین در سایر بلاد باید هم برای سادات شیعه و هم سادات سنی مذهب این اتفاق بیفتد.
آیتالله سید محمدجواد علوی بروجردی اظهار داشت: ما از طریق سادات میتوانیم معرف مکتب اهلبیت (ع) باشیم و از طریق اینها معارف اهلبیت (ع) را عرضه کنیم. خواهناخواه سادات علاقه به اصل و ریشه خود دارند و ما باید از این علاقه برای ارتباط با آنها استفاده کنیم و این یک ارتباط طبیعی است.
در ادامه این همایش از کتاب « اطلس تاریخی سادات ایران- قم» به نویسندگی سید حسن حسینی رونمایی شد.