کرمی: جشنواره تئاتر فجر باید مبتنی به فرهنگ اصیل ایرانی و اسلامی برگزار شود
به گزارش خبرگزاری رضوی، آخرین روز از سلسله نشست‌های «آسیب‌شناسی جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر»، ۲۱ اردیبهشت ماه به تبادل نظر بین شهرام کرمی، مدیرکل هنرهای نمایشی و رئیس جشنواره و نادر برهانی مرند، دبیر سی و هفتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با اصحاب رسانه و حضار در سالن مشاهیر تئاتر شهر گذشت.
شهرام کرمی در ابتدای نشست با بیان اینکه برگزاری سلسله نشست‌های «آسیب‌شناسی جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر» اتفاق خوب و خجسته‌ای بود، گفت: من در این جلسات حضور داشتم. خوشبختانه ما سرمایه خوب انسانی در اختیار داریم به ویژه نسل جوان که مطالبه‌گر هستند.
وی با اشاره به اینکه پیش از این دبیر ۱۹ دوره جشنواره تئاتر بوده، افزود: شاید بتوانم بگویم به جریان هنرهای نمایشی مشرف هستم اما در این چند روز چشمم به حقایقی هم باز شد. من این تضارب آراء را به فال نیک می‌گیرم. اگر مطالباتی از جشنواره تئاتر فجر وجود دارد نشانه آگاهی افراد است. تمام اتفاقاتی که می‌توانست رخ دهد، در این ۳۷ دوره رخ داده و آزمون و خطاهایی شکل گرفته و اکنون ما می‌توانیم ساختار آن را تحلیل کنیم.
کرمی اولین قدم ضروری را تدوین یک آیین‌نامه مشخص درباره جشنواره تئاتر فجر دانست و گفت: ما باید یک سند تدوین می‌کردیم تا بدانیم جشنواره تئاتر فجر با چه هدفی و چه دیدگاهی برگزار می‌شود. اولین قدم تدوین این سند بود. هر چند بعدها ایراداتی بر آن گرفته شد و خود من هم ایراداتی را بر آن وارد می‌دانستم. اما می‌توان با اتکا به آن به عنوان یک سند بالادستی، به آسیب‌شناسی جشنواره پرداخت.
وی درباره طولانی شدن دوره راضی کردن نادر برهانی مرند برای قبول دبیری دوباره جشنواره گفت: تقاضا و خواهش من این بود که نادر برهانی‌مرند دبیری جشنواره را قبول کند؛ چون نمی‌خواستم به گام اول برگردم. شک ندارم جشنواره امسال، بهتر از سال قبل برگزار خواهد شد؛ چون او بسیاری از مباحث عملی را تجربه کرده است. او فقط به خاطر مطالبه بالایی که از جشنواره وجود داشت از آن گریزان بود. ۱۸ هزار هنرمند عرصه هنرهای نمایشی از جشنواره تئاتر فجر مطالبه دارند و می‌خواهند این رویداد در کوتاه مدت برآیند حضور آن‌ها باشد.
*آیین نامه فجر اشکالات فاحشی داشت
نادر برهانی‌مرند نیز گفت: من اگر باهوش باشم باید بکوشم تا آن‌چه را در این چند روز شنیدم در تصمیم‌گیری‌هایم لحاظ کنم. سال گذشته زمانی که پیشنهاد دبیری جشنواره به من داده شد با آیین‌نامه‌ای رو‌به‌رو شدم که شورای سیاست‌گذاری ملزمم کرد در حد امکان به آن پایبند باشم. این آیین‌نامه، آیین‌نامه کاملی نبود و به بسیاری از واقعیات توجه نداشت، اما مبارک بود. من هم به این دلیل پذیرفتم که به هر حال بعد از ۳۷ دوره بالاخره آیین‌نامه‌ای به وجود آمده بود و همان زمان به آقای کرمی گفتم اشکالات فاحشی دارد که باید رفع شود.
وی با تأکید براینکه امسال تلاش می‌کنند به پیشواز تغییر ساختار جشنواره بروند، افزود: از اواخر جشنواره گذشته این پیشنهاد را مطرح کردم که اگر جشنواره‌ای کارآمدتر، به‌روزتر و با کنش‌مندی بیشتر می‌خواهیم باید تغییراتی در آن ایجاد کنیم. امیدوارم از رهگذر نشست‌هایی از این دست، به سمت عملیاتی کردن آن‌چه می‌خواهیم در جشنواره امسال رخ دهد، برویم.
کرمی در پاسخ به این سوال که چشم‌انداز جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر چیست، گفت: چشم انداز ما این بود که این جشنواره الگویی برای برگزاری شایسته جشنواره‌های مشابه هنرهای نمایشی در کشور شود. جشنواره تئاتر فجر اصلی‌ترین جشنواره تئاتر کشور است و تقریبا تمام رویدادهای تئاتری کشور تحت تاثیر آن هستند. نقش جشنواره تئاتر فجر در هر شکلی در جشنواره‌های دیگر مشخص است و اگر ما بتوانیم جشنواره تئاتر فجر را مطابق الگوهای فرهنگی‌مان تعریف کنیم می‌توانیم بر دیگر جشنواره‌های تئاتری هم تاثیر بگذاریم.
وی ادامه داد: مورد دوم این چشم‌انداز عبارت از این بود که جشنواره باید رخدادی مبتنی بر فرهنگ و هنر غنی ایرانی ـ اسلامی در حوزه هنرهای نمایشی باشد. جشنواره تئاتر فجر یک جشنواره دولتی است که در نظام جمهوری اسلامی ایران و با اهداف نظام برگزار می‌شود و ما باید بتوانیم رخدادی را شکل دهیم که مبتنی بر فرهنگ اصیل ایرانی و اسلامی باشد. مسئله سوم نیز برخورداری جشنواره از اعتبار منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای بود.
در ادامه برهانی‌مرند در پاسخ به این سوال که آیا جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر توانسته جریان‌ساز باشد یا خیر، گفت: یک جشنواره قرار است چه میزان جریان‌سازی کند؟ پاسخ به این پرسش تکلیف ما را بسیار روشن خواهد کرد. من معتقدم جشنواره تئاتر فجر با همه کاستی‌هایش در دوره‌هایی جریان‌سازی کرده است و در دوره‌هایی هم نه. برای بررسی این موضوع باید تاریخ جشنواره را در دو قسمت دید؛ تئاتر دولتی و تئاتر خصوصی. تا زمانی که جریان تئاتر خصوصی و شبه‌خصوصی شکل نگرفته بود، می‌شد تا حدودی از جشنواره تئاتر فجر انتظار جریان‌سازی داشت، اما بعد از شکل‌گیری تئاتر خصوصی و خروج تئاتر از انقیاد صد در صدِ دولتی باید به این جریان‌سازی حداقل در وجه هنری آن مشکوک شد.
کرمی نیز در پاسخ به این پرسش با اشاره به تاریخچه ۳۷ ساله جشنواره گفت: در حال حاضر معرفی چهره‌ها از طریق جشنواره تئاتر فجر مطرح نیست و نمی‌توانیم بعد از ۳۷ دوره این انتظار را از جشنواره تئاتر فجر داشته باشیم که فرصتی برای حضور آدم‌ها باشد.
*ضرورت توجه به کمپانی‌های خصوصی
برهانی‌مرند در ادامه گفت: تا وقتی کمپانی‌های خصوصی به معنای درست کلمه در کشور ما شکل نگیرند این مشکلات را خواهیم داشت. یک شکل صد درصد دولتی نمی‌تواند به این مهم نائل آید و تا زمانی که بخش خصوصی را به عنوان بخشی که در مسائل اقتصادی مبتکرتر است به رسمیت نشناسیم نمی‌توانیم کاری از پیش ببریم. اگر در حال فکر کردن به چشم‌انداز جشنواره تئاتر فجر هستیم باید به این بخش نیز بیندیشیم. ما نمی‌توانیم از این دایره بسته بدون توجه به کمپانی‌ها رها شویم. جشنواره تئاتر فجر هم اگر به تعالی بخش بین‌الملل خود فکر می‌کند باید این نکته را مد نظر داشته باشد.
کرمی در پاسخ به این سوال که آیا جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر توانسته به هویت ایرانی- اسلامی قید شده در چشم‌انداز نزدیک شود یا خیر، گفت: مهمترین هدف جشنواره در راستایِ فرهنگِ جامعه بودن است اما باید بگوییم این رویداد اساسا با این هدف برگزار می‌شود. ما با ماهیت جشنواره مشکلی نداریم و دچار سردرگمی در تعریف نیستیم و انتقادات بیشتر به شیوه برگزاری آن است و این تنها نگرانی شما نیست و نگرانی ما هم که این سو هستیم همین است.
وی ادامه داد: به نظرم در حوزه اجرایی برای هویت‌سازی جشنواره همواره باید اولویت‌هایی را از لحاظ موضوعی برای خود تعیین کنیم. اصرار من این است که بر نمایشنامه‌های ایرانی تاکید کنیم. هر چند نادر برهانی‌مرند می‌تواند شهادت دهد که من به عنوان رئیس جشنواره در هیچ بخشی از کار او دخالت نکرده‌ام. احساس می‌کنم در این حوزه هیچ الگویی تدوین نشده است و دچار خلا هستیم. جشنواره نیاز دارد که در این حوزه برای ایجاد هویت به تعریفی جامع برسد و امیدوارم این اتفاق در تدوین فراخوان جشنواره سی و هشتم رخ دهد.
نادر برهانی‌مرند نیز در پاسخ به این سوال گفت: فراموش نکنیم جشنواره تئاتر فجر یک جشنواره است و نباید از آن بیش از این توقع داشت. در حالی که به چیزی تبدیل شده است که همه از آن متوقع هستند. هویت باید در قلم نویسنده و در کارگردانی یک کارگردان بروز و ظهور پیدا کند. درست است که انتخاب‌ها، تم و اهداف جشنواره می‌تواند در روند کار تاثیرگذار باشد اما این را باید از اداره کل هنرهای نمایشی پرسید نه از جشنواره. من منکر این نیستم که جشنواره باید خط‌مشی مشخص داشته باشد اما توقعات کلان از جشنواره داشتن آن را به چیزی جز جشنواره تبدیل می‌کند.
*دبیر جشنواره فجر باید یک هنرمند باشد
کرمی در پاسخ به این سوال که مطالباتش به عنوان رئیس جشنواره از نادر برهانی‌مرند در مقام دبیر این رویداد چیست، گفت: جشنواره تئاتر فجر به جایگاهی رسیده که دبیرش باید یک هنرمند باشد. این دیدگاه وجود دارد که مدیران فرهنگی- هنری نباید از جامعه هنری باشند ولی ما می‌توانیم حاصل چنین انتخاب‌هایی را بررسی کنیم.
وی در ادامه گفت:من در یک سال گذشته با چالشی عمیق در این عرصه مواجه شده‌ام. زمانی که مسئولیت مدیر کلی هنرهای نمایشی را بر عهده گرفتم گمان می‌کردم سکان‌دار یک جریان تئاتری می‌شوم و گروهی از من حمایت می‌کنند تا من بتوانم از گروه بزرگ‌تری حمایت کنم ولی بعدتر متوجه شدم گروهی وجود ندارد که از من حمایت کند، عناصر مختلفی دست به دست هم داده است تا بخشی از تئاتر تبدیل به حاشیه آن شود و من تمام سعی‌ام این بوده است که بتوانم این معضل را برطرف کنم و با ضابطه و قوانین مشخصی پیش بروم.
کرمی اظهار داشت: حوزه تئاتر تنها حوزه‌ای است که سند دارد هر چند کاری با گویایی یا عدم گویایی آن ندارم. مطالبه بسیار و نگاه منفی هم بسیار است. سال گذشته بعضی از نشریات دو هفته مانده به برگزاری جشنواره هشدار می‌دادند که جشنواره‌ای که قرار است برگزار شود حوزه فرهنگ را به انحراف خواهد کشاند در صورتی که واقعیت چنین نبود.
*تئاتر شهرستان‌ها
در پایان این نشست برهانی‌مرند در پاسخ به این سوال که راهکارش در مورد تئاتر شهرستان‌ها چیست، گفت: سال گذشته می‌خواستم قول‌هایی در این زمینه بدهم و هر طور شده پای آن بایستم که نشد. این بسیار بد است که دوستان ما از شهرستان‌ها و استان‌ها تنها برای روی صحنه بردن اثر خودشان در جشنواره حاضر می‌شوند و پس از آن ناچار به بازگشت هستند. بسیار مایلم امسال پیرو صحبت آقای کرمی در مورد کم کردن جشنواره، شرمنده دوستان شهرستانی نشویم که فقط برنامه پُرکن ما باشند و بعد از اجرا به شهر خود برگردند و نتوانند جشنواره را ببینند. فکر می‌کنم ان‌شاالله امسال این اتفاق بیفتد که بتوانم روزهای بیشتری پذیرای دوستانی که از شهرستان می‌آیند باشیم.
وی با تأکید بر اینکه امسال قرار است جشنواره‌های استانی را بسیار باشکوه‌تر برگزار کنند، افزود: ممکن است به این سمت برویم که تنها ورودی بچه‌های استان‌ها به جشنواره همین جشنواره‌های استانی باشد تا پیشکسوتان نیز از این طریق وارد شوند و به آن رونق بخشند. بخش شهرستان‌ها و استان‌ها بخش مهمی است ولی قرار نیست که جشنواره تئاتر فجر همه مشکلات را حل و فصل کند. به این معنا که نمی‌توان همه مشکلات تئاتر استان‌ها و شهرستان‌ها را با فجر رفع و رجوع کرد.
شهرام کرمی در ابتدای نشست با بیان اینکه برگزاری سلسله نشست‌های «آسیب‌شناسی جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر» اتفاق خوب و خجسته‌ای بود، گفت: من در این جلسات حضور داشتم. خوشبختانه ما سرمایه خوب انسانی در اختیار داریم به ویژه نسل جوان که مطالبه‌گر هستند.
وی با اشاره به اینکه پیش از این دبیر ۱۹ دوره جشنواره تئاتر بوده، افزود: شاید بتوانم بگویم به جریان هنرهای نمایشی مشرف هستم اما در این چند روز چشمم به حقایقی هم باز شد. من این تضارب آراء را به فال نیک می‌گیرم. اگر مطالباتی از جشنواره تئاتر فجر وجود دارد نشانه آگاهی افراد است. تمام اتفاقاتی که می‌توانست رخ دهد، در این ۳۷ دوره رخ داده و آزمون و خطاهایی شکل گرفته و اکنون ما می‌توانیم ساختار آن را تحلیل کنیم.
کرمی اولین قدم ضروری را تدوین یک آیین‌نامه مشخص درباره جشنواره تئاتر فجر دانست و گفت: ما باید یک سند تدوین می‌کردیم تا بدانیم جشنواره تئاتر فجر با چه هدفی و چه دیدگاهی برگزار می‌شود. اولین قدم تدوین این سند بود. هر چند بعدها ایراداتی بر آن گرفته شد و خود من هم ایراداتی را بر آن وارد می‌دانستم. اما می‌توان با اتکا به آن به عنوان یک سند بالادستی، به آسیب‌شناسی جشنواره پرداخت.
وی درباره طولانی شدن دوره راضی کردن نادر برهانی مرند برای قبول دبیری دوباره جشنواره گفت: تقاضا و خواهش من این بود که نادر برهانی‌مرند دبیری جشنواره را قبول کند؛ چون نمی‌خواستم به گام اول برگردم. شک ندارم جشنواره امسال، بهتر از سال قبل برگزار خواهد شد؛ چون او بسیاری از مباحث عملی را تجربه کرده است. او فقط به خاطر مطالبه بالایی که از جشنواره وجود داشت از آن گریزان بود. ۱۸ هزار هنرمند عرصه هنرهای نمایشی از جشنواره تئاتر فجر مطالبه دارند و می‌خواهند این رویداد در کوتاه مدت برآیند حضور آن‌ها باشد.
*آیین نامه فجر اشکالات فاحشی داشت
نادر برهانی‌مرند نیز گفت: من اگر باهوش باشم باید بکوشم تا آن‌چه را در این چند روز شنیدم در تصمیم‌گیری‌هایم لحاظ کنم. سال گذشته زمانی که پیشنهاد دبیری جشنواره به من داده شد با آیین‌نامه‌ای رو‌به‌رو شدم که شورای سیاست‌گذاری ملزمم کرد در حد امکان به آن پایبند باشم. این آیین‌نامه، آیین‌نامه کاملی نبود و به بسیاری از واقعیات توجه نداشت، اما مبارک بود. من هم به این دلیل پذیرفتم که به هر حال بعد از ۳۷ دوره بالاخره آیین‌نامه‌ای به وجود آمده بود و همان زمان به آقای کرمی گفتم اشکالات فاحشی دارد که باید رفع شود.
وی با تأکید براینکه امسال تلاش می‌کنند به پیشواز تغییر ساختار جشنواره بروند، افزود: از اواخر جشنواره گذشته این پیشنهاد را مطرح کردم که اگر جشنواره‌ای کارآمدتر، به‌روزتر و با کنش‌مندی بیشتر می‌خواهیم باید تغییراتی در آن ایجاد کنیم. امیدوارم از رهگذر نشست‌هایی از این دست، به سمت عملیاتی کردن آن‌چه می‌خواهیم در جشنواره امسال رخ دهد، برویم.
کرمی در پاسخ به این سوال که چشم‌انداز جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر چیست، گفت: چشم انداز ما این بود که این جشنواره الگویی برای برگزاری شایسته جشنواره‌های مشابه هنرهای نمایشی در کشور شود. جشنواره تئاتر فجر اصلی‌ترین جشنواره تئاتر کشور است و تقریبا تمام رویدادهای تئاتری کشور تحت تاثیر آن هستند. نقش جشنواره تئاتر فجر در هر شکلی در جشنواره‌های دیگر مشخص است و اگر ما بتوانیم جشنواره تئاتر فجر را مطابق الگوهای فرهنگی‌مان تعریف کنیم می‌توانیم بر دیگر جشنواره‌های تئاتری هم تاثیر بگذاریم.
وی ادامه داد: مورد دوم این چشم‌انداز عبارت از این بود که جشنواره باید رخدادی مبتنی بر فرهنگ و هنر غنی ایرانی ـ اسلامی در حوزه هنرهای نمایشی باشد. جشنواره تئاتر فجر یک جشنواره دولتی است که در نظام جمهوری اسلامی ایران و با اهداف نظام برگزار می‌شود و ما باید بتوانیم رخدادی را شکل دهیم که مبتنی بر فرهنگ اصیل ایرانی و اسلامی باشد. مسئله سوم نیز برخورداری جشنواره از اعتبار منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای بود.
در ادامه برهانی‌مرند در پاسخ به این سوال که آیا جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر توانسته جریان‌ساز باشد یا خیر، گفت: یک جشنواره قرار است چه میزان جریان‌سازی کند؟ پاسخ به این پرسش تکلیف ما را بسیار روشن خواهد کرد. من معتقدم جشنواره تئاتر فجر با همه کاستی‌هایش در دوره‌هایی جریان‌سازی کرده است و در دوره‌هایی هم نه. برای بررسی این موضوع باید تاریخ جشنواره را در دو قسمت دید؛ تئاتر دولتی و تئاتر خصوصی. تا زمانی که جریان تئاتر خصوصی و شبه‌خصوصی شکل نگرفته بود، می‌شد تا حدودی از جشنواره تئاتر فجر انتظار جریان‌سازی داشت، اما بعد از شکل‌گیری تئاتر خصوصی و خروج تئاتر از انقیاد صد در صدِ دولتی باید به این جریان‌سازی حداقل در وجه هنری آن مشکوک شد.
کرمی نیز در پاسخ به این پرسش با اشاره به تاریخچه ۳۷ ساله جشنواره گفت: در حال حاضر معرفی چهره‌ها از طریق جشنواره تئاتر فجر مطرح نیست و نمی‌توانیم بعد از ۳۷ دوره این انتظار را از جشنواره تئاتر فجر داشته باشیم که فرصتی برای حضور آدم‌ها باشد.
*ضرورت توجه به کمپانی‌های خصوصی
برهانی‌مرند در ادامه گفت: تا وقتی کمپانی‌های خصوصی به معنای درست کلمه در کشور ما شکل نگیرند این مشکلات را خواهیم داشت. یک شکل صد درصد دولتی نمی‌تواند به این مهم نائل آید و تا زمانی که بخش خصوصی را به عنوان بخشی که در مسائل اقتصادی مبتکرتر است به رسمیت نشناسیم نمی‌توانیم کاری از پیش ببریم. اگر در حال فکر کردن به چشم‌انداز جشنواره تئاتر فجر هستیم باید به این بخش نیز بیندیشیم. ما نمی‌توانیم از این دایره بسته بدون توجه به کمپانی‌ها رها شویم. جشنواره تئاتر فجر هم اگر به تعالی بخش بین‌الملل خود فکر می‌کند باید این نکته را مد نظر داشته باشد.
کرمی در پاسخ به این سوال که آیا جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر توانسته به هویت ایرانی- اسلامی قید شده در چشم‌انداز نزدیک شود یا خیر، گفت: مهمترین هدف جشنواره در راستایِ فرهنگِ جامعه بودن است اما باید بگوییم این رویداد اساسا با این هدف برگزار می‌شود. ما با ماهیت جشنواره مشکلی نداریم و دچار سردرگمی در تعریف نیستیم و انتقادات بیشتر به شیوه برگزاری آن است و این تنها نگرانی شما نیست و نگرانی ما هم که این سو هستیم همین است.
وی ادامه داد: به نظرم در حوزه اجرایی برای هویت‌سازی جشنواره همواره باید اولویت‌هایی را از لحاظ موضوعی برای خود تعیین کنیم. اصرار من این است که بر نمایشنامه‌های ایرانی تاکید کنیم. هر چند نادر برهانی‌مرند می‌تواند شهادت دهد که من به عنوان رئیس جشنواره در هیچ بخشی از کار او دخالت نکرده‌ام. احساس می‌کنم در این حوزه هیچ الگویی تدوین نشده است و دچار خلا هستیم. جشنواره نیاز دارد که در این حوزه برای ایجاد هویت به تعریفی جامع برسد و امیدوارم این اتفاق در تدوین فراخوان جشنواره سی و هشتم رخ دهد.
نادر برهانی‌مرند نیز در پاسخ به این سوال گفت: فراموش نکنیم جشنواره تئاتر فجر یک جشنواره است و نباید از آن بیش از این توقع داشت. در حالی که به چیزی تبدیل شده است که همه از آن متوقع هستند. هویت باید در قلم نویسنده و در کارگردانی یک کارگردان بروز و ظهور پیدا کند. درست است که انتخاب‌ها، تم و اهداف جشنواره می‌تواند در روند کار تاثیرگذار باشد اما این را باید از اداره کل هنرهای نمایشی پرسید نه از جشنواره. من منکر این نیستم که جشنواره باید خط‌مشی مشخص داشته باشد اما توقعات کلان از جشنواره داشتن آن را به چیزی جز جشنواره تبدیل می‌کند.
*دبیر جشنواره فجر باید یک هنرمند باشد
کرمی در پاسخ به این سوال که مطالباتش به عنوان رئیس جشنواره از نادر برهانی‌مرند در مقام دبیر این رویداد چیست، گفت: جشنواره تئاتر فجر به جایگاهی رسیده که دبیرش باید یک هنرمند باشد. این دیدگاه وجود دارد که مدیران فرهنگی- هنری نباید از جامعه هنری باشند ولی ما می‌توانیم حاصل چنین انتخاب‌هایی را بررسی کنیم.
وی در ادامه گفت:من در یک سال گذشته با چالشی عمیق در این عرصه مواجه شده‌ام. زمانی که مسئولیت مدیر کلی هنرهای نمایشی را بر عهده گرفتم گمان می‌کردم سکان‌دار یک جریان تئاتری می‌شوم و گروهی از من حمایت می‌کنند تا من بتوانم از گروه بزرگ‌تری حمایت کنم ولی بعدتر متوجه شدم گروهی وجود ندارد که از من حمایت کند، عناصر مختلفی دست به دست هم داده است تا بخشی از تئاتر تبدیل به حاشیه آن شود و من تمام سعی‌ام این بوده است که بتوانم این معضل را برطرف کنم و با ضابطه و قوانین مشخصی پیش بروم.
کرمی اظهار داشت: حوزه تئاتر تنها حوزه‌ای است که سند دارد هر چند کاری با گویایی یا عدم گویایی آن ندارم. مطالبه بسیار و نگاه منفی هم بسیار است. سال گذشته بعضی از نشریات دو هفته مانده به برگزاری جشنواره هشدار می‌دادند که جشنواره‌ای که قرار است برگزار شود حوزه فرهنگ را به انحراف خواهد کشاند در صورتی که واقعیت چنین نبود.
*تئاتر شهرستان‌ها
در پایان این نشست برهانی‌مرند در پاسخ به این سوال که راهکارش در مورد تئاتر شهرستان‌ها چیست، گفت: سال گذشته می‌خواستم قول‌هایی در این زمینه بدهم و هر طور شده پای آن بایستم که نشد. این بسیار بد است که دوستان ما از شهرستان‌ها و استان‌ها تنها برای روی صحنه بردن اثر خودشان در جشنواره حاضر می‌شوند و پس از آن ناچار به بازگشت هستند. بسیار مایلم امسال پیرو صحبت آقای کرمی در مورد کم کردن جشنواره، شرمنده دوستان شهرستانی نشویم که فقط برنامه پُرکن ما باشند و بعد از اجرا به شهر خود برگردند و نتوانند جشنواره را ببینند. فکر می‌کنم ان‌شاالله امسال این اتفاق بیفتد که بتوانم روزهای بیشتری پذیرای دوستانی که از شهرستان می‌آیند باشیم.
وی با تأکید بر اینکه امسال قرار است جشنواره‌های استانی را بسیار باشکوه‌تر برگزار کنند، افزود: ممکن است به این سمت برویم که تنها ورودی بچه‌های استان‌ها به جشنواره همین جشنواره‌های استانی باشد تا پیشکسوتان نیز از این طریق وارد شوند و به آن رونق بخشند. بخش شهرستان‌ها و استان‌ها بخش مهمی است ولی قرار نیست که جشنواره تئاتر فجر همه مشکلات را حل و فصل کند. به این معنا که نمی‌توان همه مشکلات تئاتر استان‌ها و شهرستان‌ها را با فجر رفع و رجوع کرد.
