اولین قدمگاه علی بن موسی الرضا(ع) در استان یزد قدمگاهی ملقب به مسجد بیرون ابرکوه
در این قدمگاه کتیبه ای از کاشی معرق در سه رشته خط به عرض تقریبی 65 سانتی متر و طول 5 متر بر پیشانی سر در ورودی به رنگ های آبی و سفید نصب شده است. خط نسخ این کتیبه از انواع خطوط کتیبهای مسجد گوهرشاد است که بازگو کننده ساخت آن در حدود سال 820 هجری قمری است.
بقایایی از تنها مناره مسجد برجای مانده است که از قسمت تحتانی آن برای رفتن به پشت بام استفاده میشود.
بنابر گزارش بنیاد پژوهش های آستان قدس رضوی مسیر حرکت امام رضا (ع) از مدینه به سمت مرو، 17 آبان در سال 195 هجری شمسی برابر با هشتم ربیع الاخر سال 201 هجری قمری است که در مسیر حرکت آن حضرت از مدینه به مرو، در مسجد بیرون ابرکوه چند روز و یا حتی یک هفته ای منزلگاه آن امام رئوف بود که به قدوم مبارک آن حضرت متبرک شد.
مردم ابرکوه با ذکر صلوات خاصه آن حضرت، چاووش خوانی ، مداحی و قرائت شعر در وصف ثامن الحجج (ع) هرسال 17 آبان در آیین با شکوهی خاطره استقبال سالروز ورود امام رضا (ع) ، با کاروانی نمادین با تجهیزات و امکانات آن زمان و نیز جمعی از اصحاب و همراهان امام، وارد مسجد بیرون محل بیتوته آن امام می شوند.
استاد پیرنیا از پژوهشگران استان یزد، سبک معماری این مسجد را به شیوه خراسانی که در قرن اول هجری شکل گرفته و تا قرن چهارم ادامه یافته است، ذکر میکند و بر این اعتقاد است که طاقهای دالبری این بنا به طور آشکار اصل و مبدأ قوسهای شکنجی مغرب و اندلس را نشان میدهد.
یکی از خصوصیات جالب این مسجد نقش درهای ساسانی است که با گچ روی دیوار شرقی ساخته شده است.
مسجد بیرون ، به شماره ثبتی 2170 در تاریخ 17 آذرماه سال 1377 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
قرار گرفتن قدمگاه علی بن موسی الرضا علیه السلام در راه باستانی موسوم به راه شاهی، در قرون اولیه اسلامی، وجود آثار باستانی در منطقه و قدمت بنای مسجد بیرون، از جمله دلائلی است که صحت این قدمگاه را تایید می کند.