یک جامعه شناس در گفتگو با خبرگزاری رضوی:
تأثیرگذاری اجتماعی و ساختاری آموزه های محرم بسته به رفتار مسئولین است
مجید ابهری آسیب شناس و جامعه شناس در گفتگو با سرویس فرهنگ و جامعه خبرگزاری رضوی ظرفیت ها و راه های رسیدن به تحقق اخلاق دینی در جامعه را اینگونه واکاوی کرده است.
چگونه از فرصت ماه محرم می توان در ارتقای ارزشهای اخلاقی مورد سفارش دین بهره جست؟
بیان حقایق عاشورا؛ معیارها و ارزشهای حاکم بر فرهنگ عاشورایی یکی از اصلی ترین روشهای ارتقاء فرهنگ جمعی در زمان ماه محرم و بعد از آن به شمار می رود؛ آنچه در این میان جدی باید گرفته شود تبیین هر یک از ارزشهای اخلاقی دینی توسط مسوولان و مدیران جامعه اسلامی و تبلور آن در اندیشه؛ گفتار و عملکرد آنها می باشد. دایره این موضوع بسیار وسیع است بنحوی که تحقق ارزشهای اسلامی و پایبندی به اخلاقیات وقتی در جامعه نهادینه می شود که مردم شاهد نمودهای آن از نزدیک باشند؛ نمودهای چنین موضوع مهمی در رفتار و کردار سخنرانان مذهبی و کسانی است که دین را به مردم می شناسانند؛ از این رو بهره برداری صحیح اجتماعی از آموزه های محرم بسته به عملکرد مسوولین و تاثیر گذاران رفتاری در جامعه است. اگر مسوولین و تاثیر گذاران فرهنگی یا دینی خود حامل صفات اخلاقی مناسبی چون تعاون؛ همسویی با مردم؛ همدلی با همه اقشار جامعه باشند قطعا با نزدیک شدن به آنها می توانند بنیان های صفات اخلاقی نیک را در جامعه پایه ریزی کنند. ماه محرم که ماه پیروزی عدالت بر ظلم است بهترین زمان برای تحقق موضوعات مهم اخلاقی دینی است؛ موضوعاتی که رواج آنها جامعه را از هر ناامنی مصون می کند. انتظار می رود مسوولین و مدیران نظام اسلامی با توجه و عنایت هر چه بیشتر به این موضوع و بهره برداری از فلسفه ماه محرم خود اولین عاملان و عمل کنندگان رفتارهای مطلوب اجتماعی باشند تا در آفتاب عالمتاب ظلم ستیزی محرم دوری از ظلم وظالم نبودن جامعه را به بهشتی برای مهربانی؛ بصیرت؛ درک و فهم یکدیگر؛ گذشت؛ ایثار و سایر صفات خوب انسانی کند.
چرا احساس می شود برنامه های فرهنگی ماه محرم تغییر فردی دارد اما تغییر اجتماعی چدی به دنبال ندارد؟
با توجه به اینکه تبدیل کاردکردها و عملکرد فردی اعتقادی در محرم یکی از اصلی ترین فلسفه های این ماه می باشد و توجه به این مهم می تواند درملموس تر و عملی کردن هر چه بیشتر تغییرات خلقی اجتماعی موثر باشد می توان نتیجه گرفت عدم دست یابی به چنین مهمی نشات گرفته از کم کاری مبلغان مذهبی یا عدم تبیین درست این موضوع است. قطعا مبلغان مذهبی در ماه محرم تمام تلاش خود را برای نهادینه کردن اخلاق عاشورایی به کار می بندند اما نباید فراموش کنیم که بیان ارزشهای اخلاقی مهم نباید به ده روز محرم ختم شود؛ بلکه تثبیت فرهنگ اخلاق عاشورایی و حسینی نیازمند تلاش همه جانبه و با استفاده از ابزارهای روز در یازده ماه دیگر سال است؛ موضوعی که متاسفانه خطبای ما از آن درس نمی گیرند. انتظار می رود مبلغان، خطبا و مداحان با به کار گرفتن فرهنگ عاشورایی در تهییج رفتاری وانتقال ارزشها به ایام دیگر گام سال بیشتر توجه داشته باشند؛ چرا که عزاداری ده روزه تاسوعا و عاشورا و خاتمه دادن به آن هدف امام حسین علیه السلام نبوده است. برنامه ریزان فرهنگی باید این مهم را به یاد داشته باشند که برنامه ریزی کل سال در ترویج اخلاق حسینی یکی از بهترین راهکارها جهت توسعه برنامه ریزی اعتقادی؛ رشد انصاف، حمایت از نوامیس اجتماعی، هدایت گمراهان و مبارزه با مفاسد اقتصادی؛ فرهنگی و ایستادگی در مقابل خوارج فرهنگی به شمار می رود.
پیشنهاد شما برای تقویت اصلاح جمعی در ماه محرم چیست؟
ارائه الگوهای همدلی در عاشورا ودر ماه محرم؛ ارائه مبانی این ماه توسط مبلغان و رسانه ها به مردم جامعه به ویژه آغاز آموزش ها از دوران کودکی ؛نوجوانی تا رسیدن به سن جوانی بسیار الزامی و مهم است. بی شک اگر مسوولین فرهنگی و دینی کشور به این مهم برسند و اعتقاد قلبی داشته باشند که محرم بهترین کلاس درس و آموزش اخلاقی برای جوانان است امر اطاعت و پیروی از ولایت و حمایت از اهداف امام حسین علیه السلام و ایستادگی بر سر ارزشهای انقلاب اسلامی که برگرفته از شعائر محرم است با شدت و سرعت بیشتری در قلب ودلل و سپس در عمل و رفتار جوانان ظهور و بروز می کند؛ لذا همراهی همه ارکان تاثیر گذار جامعه بر فرزندان اعم از خانواده ؛ رسانه و مسوولین کمک بزرگی در راستای افزایش اصلاح جمعی و ارتقای فرهنگ اصلاح جامعه و حرکت به سمت ارزشهای دینی به شمار می رود.
چگونه از فرصت ماه محرم می توان در ارتقای ارزشهای اخلاقی مورد سفارش دین بهره جست؟
بیان حقایق عاشورا؛ معیارها و ارزشهای حاکم بر فرهنگ عاشورایی یکی از اصلی ترین روشهای ارتقاء فرهنگ جمعی در زمان ماه محرم و بعد از آن به شمار می رود؛ آنچه در این میان جدی باید گرفته شود تبیین هر یک از ارزشهای اخلاقی دینی توسط مسوولان و مدیران جامعه اسلامی و تبلور آن در اندیشه؛ گفتار و عملکرد آنها می باشد. دایره این موضوع بسیار وسیع است بنحوی که تحقق ارزشهای اسلامی و پایبندی به اخلاقیات وقتی در جامعه نهادینه می شود که مردم شاهد نمودهای آن از نزدیک باشند؛ نمودهای چنین موضوع مهمی در رفتار و کردار سخنرانان مذهبی و کسانی است که دین را به مردم می شناسانند؛ از این رو بهره برداری صحیح اجتماعی از آموزه های محرم بسته به عملکرد مسوولین و تاثیر گذاران رفتاری در جامعه است. اگر مسوولین و تاثیر گذاران فرهنگی یا دینی خود حامل صفات اخلاقی مناسبی چون تعاون؛ همسویی با مردم؛ همدلی با همه اقشار جامعه باشند قطعا با نزدیک شدن به آنها می توانند بنیان های صفات اخلاقی نیک را در جامعه پایه ریزی کنند. ماه محرم که ماه پیروزی عدالت بر ظلم است بهترین زمان برای تحقق موضوعات مهم اخلاقی دینی است؛ موضوعاتی که رواج آنها جامعه را از هر ناامنی مصون می کند. انتظار می رود مسوولین و مدیران نظام اسلامی با توجه و عنایت هر چه بیشتر به این موضوع و بهره برداری از فلسفه ماه محرم خود اولین عاملان و عمل کنندگان رفتارهای مطلوب اجتماعی باشند تا در آفتاب عالمتاب ظلم ستیزی محرم دوری از ظلم وظالم نبودن جامعه را به بهشتی برای مهربانی؛ بصیرت؛ درک و فهم یکدیگر؛ گذشت؛ ایثار و سایر صفات خوب انسانی کند.
چرا احساس می شود برنامه های فرهنگی ماه محرم تغییر فردی دارد اما تغییر اجتماعی چدی به دنبال ندارد؟
با توجه به اینکه تبدیل کاردکردها و عملکرد فردی اعتقادی در محرم یکی از اصلی ترین فلسفه های این ماه می باشد و توجه به این مهم می تواند درملموس تر و عملی کردن هر چه بیشتر تغییرات خلقی اجتماعی موثر باشد می توان نتیجه گرفت عدم دست یابی به چنین مهمی نشات گرفته از کم کاری مبلغان مذهبی یا عدم تبیین درست این موضوع است. قطعا مبلغان مذهبی در ماه محرم تمام تلاش خود را برای نهادینه کردن اخلاق عاشورایی به کار می بندند اما نباید فراموش کنیم که بیان ارزشهای اخلاقی مهم نباید به ده روز محرم ختم شود؛ بلکه تثبیت فرهنگ اخلاق عاشورایی و حسینی نیازمند تلاش همه جانبه و با استفاده از ابزارهای روز در یازده ماه دیگر سال است؛ موضوعی که متاسفانه خطبای ما از آن درس نمی گیرند. انتظار می رود مبلغان، خطبا و مداحان با به کار گرفتن فرهنگ عاشورایی در تهییج رفتاری وانتقال ارزشها به ایام دیگر گام سال بیشتر توجه داشته باشند؛ چرا که عزاداری ده روزه تاسوعا و عاشورا و خاتمه دادن به آن هدف امام حسین علیه السلام نبوده است. برنامه ریزان فرهنگی باید این مهم را به یاد داشته باشند که برنامه ریزی کل سال در ترویج اخلاق حسینی یکی از بهترین راهکارها جهت توسعه برنامه ریزی اعتقادی؛ رشد انصاف، حمایت از نوامیس اجتماعی، هدایت گمراهان و مبارزه با مفاسد اقتصادی؛ فرهنگی و ایستادگی در مقابل خوارج فرهنگی به شمار می رود.
پیشنهاد شما برای تقویت اصلاح جمعی در ماه محرم چیست؟
ارائه الگوهای همدلی در عاشورا ودر ماه محرم؛ ارائه مبانی این ماه توسط مبلغان و رسانه ها به مردم جامعه به ویژه آغاز آموزش ها از دوران کودکی ؛نوجوانی تا رسیدن به سن جوانی بسیار الزامی و مهم است. بی شک اگر مسوولین فرهنگی و دینی کشور به این مهم برسند و اعتقاد قلبی داشته باشند که محرم بهترین کلاس درس و آموزش اخلاقی برای جوانان است امر اطاعت و پیروی از ولایت و حمایت از اهداف امام حسین علیه السلام و ایستادگی بر سر ارزشهای انقلاب اسلامی که برگرفته از شعائر محرم است با شدت و سرعت بیشتری در قلب ودلل و سپس در عمل و رفتار جوانان ظهور و بروز می کند؛ لذا همراهی همه ارکان تاثیر گذار جامعه بر فرزندان اعم از خانواده ؛ رسانه و مسوولین کمک بزرگی در راستای افزایش اصلاح جمعی و ارتقای فرهنگ اصلاح جامعه و حرکت به سمت ارزشهای دینی به شمار می رود.
