آسیب های دین و زندگی
چگونه «ریا» برجسته ترین انسان های مؤمن را از پای در می آورد؟
خبرگزاری رضوی. سرویس دین و زندگی. ساحل عباسی. حجت الاسلام و المسلمین سهراب مظفری مدرس اخلاق اسلامی در گفتگو با خبرنگار سرویس دین و زندگی خبرگزاری رضوی درباره آفت های ریاکاری در میان افراد و جامعه گفت: ریا از جمله آفت های اخلاقی است که آثار آن در زندگی فردی، اجتماعی، دنیوی و اخروی انسان بسیار تاثیر گذار خواهد بود. این موضوع به قدری حائز اهمیت است که خداوند متعال در آیه 6 سوره شریفه مائون فرموده است آنان که پیوسته ریا می کنند مورد مذمت خداوند متعال قرار می گیرند. ریا خطر و آفت بزرگی است که دیانت مومنین را تهدی می کند. به جرات می توان گفت هیچ یک از صفات رذیله و ناپسند مورد مذمت دین همانند دو صفت ریا و عجب منجر به ویرانی خانه ایمان و قطع شدن رشته امیدواری به جزای اعمال نیک انسان را به دنبال ندارد.
وی در این باره افزود: در واقع می توان گفت این دو صفت ناپسند هر کدام بدون حضور یکدیگر می توانند قوی ترین انسان ها را به لحاظ دینی از پای درآورند از این رو هر فرد مسلمانی باید نسبت به نجات خود از عدم ابتلا به رفتارهای ریاکارانه و هلاک خود از رفتارهای ریاکارانه آگاه باشد.
حجت الاسلام سهراب مظفری میانجی در ادامه خاطر نشان کرد: آنچه به عنوان ریا از آن یاد می شود توجه و تکرار رفتارهایی است که نه برای رضای خداوند متعال, بلکه رضایت مردم را به دنبال دارد. این موضوع به معنای ایجاد رضایت در خلق خدا نیست بلکه به معنای خودنمایی بدون داشتن نیت پاکی است که در نهایت رضایت خداوند تبلور اصلی آن باشد. در بسیاری از موارد دیده شده برخی حتی اقدام به عبادت خداوند متعال را نه برای انجام وظیفه دینی و رضایت خداوند جان آفرین, بلکه به قصد نشان دادن خود در انظار عمومی به جای می آورند.
نماینده آیات عظام شبیری زنجانی و علوی گرگانی با اشاره به بی اثر کردن اعمال به دلیل ریا کاری گفت: بسیاری از کسانی که ریا کار هستند تلاش می کنند تا با انجام برخی کارها و رفتارها آوازه اعمال خود را به گوش و در معرض دید عموم قرار دهند. بی شک انجام فعالیت های ریاکارانه با فعالیت های عام المنفعه ای که به قصد قربت خداوند متعال انجام می شود منافات دارد.
وی با اشاره به سخن گهربار پیامبر اسلام افزود: رسول گرامی اسلام(ص) درخصوص افراد ریاکار فرموده اند: سخت ترین عذابها از آن کسی است که مردم در او خیر ببینند در حالی که در او خیری نیست. در روایات اسلامی بر این موضوع تاکید شده که در پاره ای از اوقات فرشتگان اعمال برخی انسانها را با هدف انجام فعل خیر بالا می برند اما به آنها خطاب می رسد که اعمالش را به دلیل اینکه رضای خداوند در آن مطرح نبوده به پایین برگردانید!
این کارشناس اخلاق دینی با تکیه بر سخن معصوم اظهار داشت: امام صادق علیه السلام نیز در این باره فرموده اند: کسی که عمل نیکی انجام دهد نه برای خدا بلکه برای این که مردم بشنوند و او را ستایش کنند او مشرک است. امام صادق علیه السلام در معنای آیه 110 سوره شریفه کهف که خطاب به انسان هایی است که با ریا کردن فرد دیگری را در پرستش با پروردگار شریک می کنند فرموده است: آدمی طاعتی را انجام میدهد که نظرش از آن تحصیل رضای پررودگار نیست بلکه نظرش این است که مردم او را صالح بدانند و آوازه طاعت او را بشنوند چنین کسی دیگران را در عبادت پروردگار خود شریک ساخته است.
حجت الاسلام مظفری میانجی با بیان اینکه ریا همتراز شرک است تصریح نمود: از رسول گرامی اسلام روایت شده کسی که نماز را برای دیدن مردم به جای می آورد به تحقیق شرک آورده از این رو می توان دریافت ریاکاری در ردیف مشرک بودن به شمار می رود کما اینکه در روایت دیگری نیز می فرمایند: ترسناک ترین چیزی که من بر شما می ترسم شرک اصغر که همان ریامی باشد است, سپس فرمودند: خدای تعالی هنگامی که پاداش اعمال بندگان را می دهد به ریاکاران می فرماید به سوی افرادی که عمل های خود را برای آنان انجام می دادید بروید و ببینید آیا مزد اعمال شما نزد آنها وجود دارد؟
وی افزود: امام صادق در خصوص تشابه ریا با موضوع شرک می فرمایند: هر ریایی شرک است و هر کسی عملی را برای مردم انجام دهد پاداش او بر مردم است و کسی که برای خدا انجام دهد مزد او برخداست. معصومین علیهم السلام نشانه هایی را دال بر ریاکار بودن افراد عنوان کرده اند. امام صادق علیه السلام به عباد بن کثیر بصری در مسجد فرمود: وای بر تو ای عباد از خود نمایی بپرهیز که هر کس برای غیر خدا کار کند خداوند او را به همان کس واگذار می کند.
استاد حوزه و کارشناس دینی با اشاره به نشانه های ریاکاران بیان داشت: از امیرالمومنین روایت شده که فرمودند: انسان ریاکار و خود نما را سه نشانه است وقتی که نزد مردم باشند در عبادت نشاط دارد و چون تنها بماند در عبادت تنبل و کسل است؛ دوست دارد در همه امور مورد ستایش قرار بگیرد. یکی دیگر از علامت ریاکاران آن است که اگر ستایش شود کار نیکش را توسعه می دهد و اگر ستایش نشود از کار خود می کاهد. ناگفته نماند که توبیخ و انتقاد برای کسانی است که از ابتدا کار را برای غیر خدا انجام می هد ولی اگر انسان از اغاز هدفی جز رضایت خداوند نداشت و مردم از کار او آگاه شدند مانعی ندارد, کما اینکه امام باقر علیه السلام می فرمایند: هیچ کس نیست مگر آنکه دوست دارد خوبیهایش بر مردم ظاهر شود هر چند که از ابتدا با نیت آگاهی مردم پا در راه خیر ننهاده و تنها رضایت خداوند متعال را مورد نظر قرار داده است.
وی در پایان با تاکید بر بطلان اعمال نیک به دلیل ریاکاری اظهار داشت: از رسول گرامی اسلام روایتی نقل شده که حضرت فرمودند: هر کس که بدون ریا بگوید "لااله الاالله" داخل بهشت شود و نشان اخلاص و توجه عمیق به این جمله آن است که وی را از عملی که خداوند حرام کرده منع می کند. در پایان باید گفت تمامی روایت های دینی بر این نکته تاکید ویژه ای دارند که ریا اعمال را از بین می برد, لذا کسانی که دست از ریاکاری برندارند اعمالشان از بین می رود و هر آنچه به عنوان فعل خیر انجام داده اند بی اثر می شود.ریاکاری در هر حد واندازه ای که باشد منجر به بی اجر شدن عمل انسان و باطل شدن ثواب اخروی آن می شود.
وی در این باره افزود: در واقع می توان گفت این دو صفت ناپسند هر کدام بدون حضور یکدیگر می توانند قوی ترین انسان ها را به لحاظ دینی از پای درآورند از این رو هر فرد مسلمانی باید نسبت به نجات خود از عدم ابتلا به رفتارهای ریاکارانه و هلاک خود از رفتارهای ریاکارانه آگاه باشد.
حجت الاسلام سهراب مظفری میانجی در ادامه خاطر نشان کرد: آنچه به عنوان ریا از آن یاد می شود توجه و تکرار رفتارهایی است که نه برای رضای خداوند متعال, بلکه رضایت مردم را به دنبال دارد. این موضوع به معنای ایجاد رضایت در خلق خدا نیست بلکه به معنای خودنمایی بدون داشتن نیت پاکی است که در نهایت رضایت خداوند تبلور اصلی آن باشد. در بسیاری از موارد دیده شده برخی حتی اقدام به عبادت خداوند متعال را نه برای انجام وظیفه دینی و رضایت خداوند جان آفرین, بلکه به قصد نشان دادن خود در انظار عمومی به جای می آورند.
نماینده آیات عظام شبیری زنجانی و علوی گرگانی با اشاره به بی اثر کردن اعمال به دلیل ریا کاری گفت: بسیاری از کسانی که ریا کار هستند تلاش می کنند تا با انجام برخی کارها و رفتارها آوازه اعمال خود را به گوش و در معرض دید عموم قرار دهند. بی شک انجام فعالیت های ریاکارانه با فعالیت های عام المنفعه ای که به قصد قربت خداوند متعال انجام می شود منافات دارد.
وی با اشاره به سخن گهربار پیامبر اسلام افزود: رسول گرامی اسلام(ص) درخصوص افراد ریاکار فرموده اند: سخت ترین عذابها از آن کسی است که مردم در او خیر ببینند در حالی که در او خیری نیست. در روایات اسلامی بر این موضوع تاکید شده که در پاره ای از اوقات فرشتگان اعمال برخی انسانها را با هدف انجام فعل خیر بالا می برند اما به آنها خطاب می رسد که اعمالش را به دلیل اینکه رضای خداوند در آن مطرح نبوده به پایین برگردانید!
این کارشناس اخلاق دینی با تکیه بر سخن معصوم اظهار داشت: امام صادق علیه السلام نیز در این باره فرموده اند: کسی که عمل نیکی انجام دهد نه برای خدا بلکه برای این که مردم بشنوند و او را ستایش کنند او مشرک است. امام صادق علیه السلام در معنای آیه 110 سوره شریفه کهف که خطاب به انسان هایی است که با ریا کردن فرد دیگری را در پرستش با پروردگار شریک می کنند فرموده است: آدمی طاعتی را انجام میدهد که نظرش از آن تحصیل رضای پررودگار نیست بلکه نظرش این است که مردم او را صالح بدانند و آوازه طاعت او را بشنوند چنین کسی دیگران را در عبادت پروردگار خود شریک ساخته است.
حجت الاسلام مظفری میانجی با بیان اینکه ریا همتراز شرک است تصریح نمود: از رسول گرامی اسلام روایت شده کسی که نماز را برای دیدن مردم به جای می آورد به تحقیق شرک آورده از این رو می توان دریافت ریاکاری در ردیف مشرک بودن به شمار می رود کما اینکه در روایت دیگری نیز می فرمایند: ترسناک ترین چیزی که من بر شما می ترسم شرک اصغر که همان ریامی باشد است, سپس فرمودند: خدای تعالی هنگامی که پاداش اعمال بندگان را می دهد به ریاکاران می فرماید به سوی افرادی که عمل های خود را برای آنان انجام می دادید بروید و ببینید آیا مزد اعمال شما نزد آنها وجود دارد؟
وی افزود: امام صادق در خصوص تشابه ریا با موضوع شرک می فرمایند: هر ریایی شرک است و هر کسی عملی را برای مردم انجام دهد پاداش او بر مردم است و کسی که برای خدا انجام دهد مزد او برخداست. معصومین علیهم السلام نشانه هایی را دال بر ریاکار بودن افراد عنوان کرده اند. امام صادق علیه السلام به عباد بن کثیر بصری در مسجد فرمود: وای بر تو ای عباد از خود نمایی بپرهیز که هر کس برای غیر خدا کار کند خداوند او را به همان کس واگذار می کند.
استاد حوزه و کارشناس دینی با اشاره به نشانه های ریاکاران بیان داشت: از امیرالمومنین روایت شده که فرمودند: انسان ریاکار و خود نما را سه نشانه است وقتی که نزد مردم باشند در عبادت نشاط دارد و چون تنها بماند در عبادت تنبل و کسل است؛ دوست دارد در همه امور مورد ستایش قرار بگیرد. یکی دیگر از علامت ریاکاران آن است که اگر ستایش شود کار نیکش را توسعه می دهد و اگر ستایش نشود از کار خود می کاهد. ناگفته نماند که توبیخ و انتقاد برای کسانی است که از ابتدا کار را برای غیر خدا انجام می هد ولی اگر انسان از اغاز هدفی جز رضایت خداوند نداشت و مردم از کار او آگاه شدند مانعی ندارد, کما اینکه امام باقر علیه السلام می فرمایند: هیچ کس نیست مگر آنکه دوست دارد خوبیهایش بر مردم ظاهر شود هر چند که از ابتدا با نیت آگاهی مردم پا در راه خیر ننهاده و تنها رضایت خداوند متعال را مورد نظر قرار داده است.
وی در پایان با تاکید بر بطلان اعمال نیک به دلیل ریاکاری اظهار داشت: از رسول گرامی اسلام روایتی نقل شده که حضرت فرمودند: هر کس که بدون ریا بگوید "لااله الاالله" داخل بهشت شود و نشان اخلاص و توجه عمیق به این جمله آن است که وی را از عملی که خداوند حرام کرده منع می کند. در پایان باید گفت تمامی روایت های دینی بر این نکته تاکید ویژه ای دارند که ریا اعمال را از بین می برد, لذا کسانی که دست از ریاکاری برندارند اعمالشان از بین می رود و هر آنچه به عنوان فعل خیر انجام داده اند بی اثر می شود.ریاکاری در هر حد واندازه ای که باشد منجر به بی اجر شدن عمل انسان و باطل شدن ثواب اخروی آن می شود.
