مسعود یوسف پور در گفتگو با خبرگزاری رضوی؛

عدم شناخت شاعر از معصومین یکی از آسیب های شعرآیینی امروز

به گزارش سرویس فرهنگ خبرگزاری رضوی، وجود هنرمندان جوانی چون مسعود یوسف پور، در عرصه های فرهنگی و هنری همچون فضای شعر آیینی بسیار ارزشمند است که قطعا الگوی بسیاری از هم نوعان خود می تواند باشد. وی در حال حاضر به ساخت انیمیشن و تیزر مشغول است.

یوسف پور که متولد فروردین 1372 است، در مورد نحوه ورودش به عرصه شعر نیز با همان سبک هنری، می گوید: «از دوره نوجوانی با شعر و طنز مأنوس بودم. در ادامه، کار خود را با شعر آیینی آغاز و دو اثر با مضامین اجتماعی(در ردّ شاهین نجفی و در خصوص نبش قبر حجر ابن عدی) در فضای مجازی منتشر کردم که هم در آن جا و هم خارج آن، بسیار مورد استقبال واقع شد.»

این شاعر جوان موفق به اخذ سطح 2 حوزه(مقطع لیسانس) شده است و طبق گفته ی خودش پس از انتشار اولین کتابش در حوزه شعر آیینی به نام«سوره بهشت» که برنده رتبه اول ادبیات جشنواره علامه حلی در سال 91 شد شعر آیینی را به طور تخصصی با بررسی روایات دنبال می کند.

از مجموعه های چاپ شده این هنرمند میتوان به کتاب سوره ی بهشت__ انتشارات روانشناسی و هنر تهران_ سال ۸۹ (برگزیده جشنواره علامه حلی ۹۱)، سر رسید غم _انتشارات همسایه آفتاب_سال ۹۰، جمهوری دل_فرهنگسرای انقلاب مشهد_سال ۹۱، گستاخی_نشر اینترنتی_ سال ۹۲ اشاره کرد.

مثل خیال_ مجموعه شعر فاطمی_ نشر اینترنتی_ سال ۹۶، خورشید ابواء_ مجموعه اشعار با محوریت مدح و مرثیه امام کاظم علیه السلام_ سال ۹۶ از آثار برگزیده ی این هنرمند جوان مشهدی است.

یوسف پور برگزیده جشنواره نماز_ مشهد در سال ۹۴، جشنواره حضرت ام کلثوم_ خمینی شهر سال ۹۵، جشنواره حضرت نرجس_ قم سال ۹۵، جشنواره راه سرخ_ اهواز سال ۹۵، جشنواره حضرت خدیجه_ قم سال ۹۵، جشنواره ریحانه_ مشهد سال ۹۶،کنگره شعر عاشورایی_ شیراز سال ۹۶ و شایسته تقدیر جشنواره حضرت علی اکبر_ مرودشت سال ۹۶ و ...شده است.

از دیگر فعالیت های فرهنگی وی میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
دبیر علمی کنگره شعر کرامت غزل_ حرم مطهر رضوی_ سال۹۵
دبیر جشنواره پنج سوگند ( مباهله)_ مشهد سال ۹۶
دبیر جشنواره شعر "پیمانه پندار". نخستین جشنواره شعر با رویکرد سبک هندی. سال ۹۷
دبیر اجرایی سوگواره فیروزه فرات امام حسین از زبان امام رضا(ع)
دبیر کنگره مجازی «ماه محبوس» مدح و مرثیه امام کاظم(ع) در سال 97

خبرگزاری رضوی گفتگویی با مسعود یوسف پور، شاعر برجسته آیینی داشته که در ادامه میخوانید:

وی در پاسخ به این سوال که نقش ترانه در شعر آیینی چیست، گفت: ترانه -به معنای امروزین- در شعر آئینی ما از جایگاه ویژه ای برخوردار است و این مهم را باید مرهون یک چاشنی قوی به نام موسیقی و ملودی دانست، خاصه اگر با زبان محاوره که بیشتر در مکالمات و روزمرگی هامان جریان دارد، سروده شود.

اما به هرحال ما در تصنیف ها هم شاهد موفقیتی ازاین جنس هستیم که آورده‌اند أب الشعرا -رودکی- شعری گفت و نصر بن احمد را از هرات به بخارا کشاند و این را طبق قول ادبا، بیشتر از شاعرانگی باید مدیون مغنی و آهنگی که با آن، شعر رودکی اثرش را دوچندان کرد دانست. به هرحال مثال از این دست فراوان است و بحث فراوان که گمانم همین چند خط کافی باشد.

این شاعر آیینی در خصوص مولفه های یک شعر آیینی بیان کرد: یک شعر آئینی از چند مؤلفه برخودار است و یکی از مؤلفه ها و شاید مهم ترین مولفه اش، پرداخت روایی است.

می‌خواهم خیلی کوتاه توضیحی بدهم. امام سجاد علیه السلام در جریانات پس از عاشورا، به بشیر بن جذلم میفرمایند ای بشیر! در میادین شعر بخوان که جد ما را شهید کردند. اینجا رسالت بشیر می‌شود صرف اطلاع رسانی. و این هدف می‌شود هدف غائی شعر او؛ یعنی صرف إخبار.

این زمانی‌ است که خیلی از مردم، معصوم را خارجی خطاب می‌کنند. نمیفهمند امام را. همام بن غالب (فرزدق) در قصیده ی بداهه‌ی معروفش رسالتی داشت و آن‌هم معرفی امام سجاد علیه السلام به هشام های زمان. و قس علی هذا شاعران زیادی تا همین کسایی مروزی با قصیده معروفش:

میراث مصطفی را، فرزند مرتضی را

مقتول کربلا را، تازه کنم تولا

که اینجا هم قصد شاعر معرفی صرف بوده یا اخبار.
حرفم این است که ما از دوره‌ی اخبار صرف گذر کردیم. امروزه رسالت ما کیفیت ارائه هنر و زبان در شعر روایی محور است نه معرفی صرف.
بحث در این زمینه زیاد است و در این مقال نمی‌گنجد.

یوسف پور با اشاره به اینکه شعر آئینی تنها به مدح حضرات معصومین نپرداخته‌است، اظهار کرد: شعر آئینی به معنای عامش به آئین و مذهب می‌پردازد. خواه این مذهب با عقیده ما همراه باشد، خواه با عقیده دیگران. ضمن اینکه بخش اعظمی از روایات ما را روایات اخلاقی تشکیل داده اند و این دسته از روایات را در فقه، عموما چنانچه بدون معارض بود، صحیح السند می‌دانند. مثلا روایات باب عقل و جهل...رساله امام سجاد علیه السلام در مورد حقوق...مناجات هایی که از معصوم به ما رسیده است...اگر این را درک کنیم، بخش کثیری از اشعار بزرگان ما میشود آئینی. یک مثالی می‌زنم از بیدل دهلوی:

به انگشت عصا هر دم اشارت میکند پیری:
که مرگ اینجاست، یا اینجاست، یا اینجاست، یا اینجا

وی به چند روایت حول این محور اشاره کرد و گفت: الموت یاتی بغتة و... اما رسالت شاعر اینجا بیان لطیف و شاعرانه‌ایست برای همان مضمونی که از امام علیه السلام صادر شده است.
این شاعر آیینی در پاسخ به این سوال که چرا شعر آئینی امروز، به اخلاقیات نمی‌پردازد یا کمتر می‌پردازد، این گونه بیان کرد: حجم عظیمی از اشعار قدما مثل سعدیو حافظ و بیدل و صائب و کلیم و.... به این مهم پرداخته است و شعر امروز، بهار مدح و مرثیه است منتها با همان با مولفه ها.
یوسف پور آسیب شعر امروز را عدم شناخت شاعران از ائمه معصوم دانست و گفت: شاعر وقتی جایگاه معصوم را بشناسد، بخاطر اینکه در شعرش لفظ مو را آورده است و آن را منتسب به یکی از مخدرات اهل بیت کرده، مانند عمان سامانی کنج عزلت می‌رود عجز و انابه می‌کند که بر وی قلم عفو کشند. نه اینکه نعوذ بالله با پست ترین الفاظ، شایسته ترین افراد را مورد خطاب قرار دهد. مثال از این دست زیاد در ذهن دارم اما از ذکر آنها معذورم.

این منتقد ادبی ادامه داد: نوحه، وجه تسمیه اش خود گواه نوع لحن آن است. فرمود نوحوا علی الحسین...نوحه، بیان حزن انگیز مراثی است هرچه بیشتر به رسالت خود نزدیک باشد بهتر است. در مورد نزدیک بودن بعضی از نوحه ها به ترانه ی پاپ باید نظر علما را جویا شد اما بزرگی می‌گفت اگر آب را در ظرف شراب بریزی نجس می‌شود.

از این شاعر آیینی خواستم تا یک بیت شعری که به آن علاقه دارد را برایمان بخواند و او در پاسخ بیان کرد: یک بیت هست که من چند سالی می‌شود گاه و بی‌گاه به آن فکر میکنم و یکی از احساسی ترین ابیاتی‌ست که چون نقشِ بر سنگ، بر حافظه ام حک کرده اند. آقای علی اکبر لطیفیان خطاب به حضرت زهرا سلام الله علیها و آن ایام بیماری چنین مینویسد:

با این دو دستِ نامتعادل چه میکنی؟
داری دعا به خانه‌ی همسایه میبری؟؟