کد QR مطلبدریافت صفحه با کد QR

خبرگزاری رضوی در گفتگو با محمدرضا پویافر پژوهشگر جامعه شناسی دین بررسی کرد:

میزان عمکلرد نهادهای دولتی ایرانی در خدمت رسانی به زائران اربعین

27 مهر 1397 ساعت 11:39

محمدرضا پویافر معتقد است: هرچند خدمت رسانی به زائرین توسط ایرانی ها دارای نیت های ارزشمندی نیز می باشد اما ناخودآگاه زمانی که ارگانی یا فردی به کمیت ارائه عملکرد در این حوزه بیاندیشد طبیعتا از هدف اصلی و با ارزشی که خدمت به یک آیین دینی است کمی دور می شود لذا مداخله مستقیم هرچه کمترنهادهای دولتی در ورود به خدمت رسانی فعالیت های اربعین نیاز است تا زمینه ی فعالیت های رقابت پنهان میان گروه های مختلف کاهش یابد و از پیامدهای منفی این حرکت جلوگیری و وجه مردمی بودن و خلاقانه خدمت کردن به زائران پررنگ تر شود.


به گزارش سرویس فرهنگ خبرگزاری رضوی؛ پیاده روی اربعین هرساله جمعیت عظیمی را به سوی شهر مقدس کربلا می کشاند و موکب های ایرانی و عراقی در این مسیرآماده خدمت رسانی به زائران سیدالشهدا(ع) هستند اما در این میان انگار اماکن مقدسه و شهرداری های کلان شهرها و سازمان ها و ارگانهای دولتی ایرانی رقابتی عجیب در زدن موکبهای لوکس پیدا کرده اند، عقده سرمایه داری و خودنمایی مسئولین این نهادها روح پاک حماسه اربعین را  هم بی نصیب نگذاشته است،موکب هایی که میلیاردی هزینه برداشته اند. موکب‌های ایرانی خطری بزرگ برای اربعین هستند، تکاثر و تفاخر نهادهای نفتی و غیر نفتی ایرانی روح این پدیده بزرگ جهان مدرن را هدف قرار داده است و سادگی سفید بی پیرایه آن را لکه دار کرده است، توهم خدمت رسانی به زائرین باعث نشود،این نابودی و استحاله درونی را نادیده بگیریم.
میزبان عراقی که تنها دارایی اش خانه گلی و سفره ای ساده است، در برابر این شکوه رانتی و دولتی خجالت میکشد،مهربانی میزبانان حالا کاری کرده است که برخی زوار با اصرار آنان برای مهمان شدن را گاها با بی احترامی جواب دهند،چرا که چند عمود جلوتر موکب فلان نهاد غذای تر و تمیز و بسته بندی شده و بهداشتی میدهد!
خبرگزاری رضوی در این خصوص با عضو هیئت‌علمی و استادیار دانشگاه علوم انتظامی امین گفتگویی انجام داده که در ادامه می خوانید:



پویافر در خصوص پژوهش میدانی خود که سال گذشته با عنوان «الگوی فعالیت ها و تجربه ی خیر دینی در آیین پیاده روی اربعین»، گفت: در این پژوهش پرسش اصلی این بود که الگو و خدمات خیردینی به زائران در اربعین میان ایرانی ها و عراقی ها چه تفاوت و شباهتی دارد؟ که طی مصاحبه با زائران ایرانی و موکب های عراقی و مشاهدات میدانی به این سوال پاسخ داده شد.
وی به خدمات موکب های عراقی و ایرانی در مسیر پیاده روی اربعین اشاره کرد و گفت: خدمت رسانی موکب های عراقی به صورت داوطلبانه  و در بستر یک نیت دینی برای زائران عرضه می شود، همان طور که می دانید تعداد زائران عراقی در این مسیر نسبت به ایرانی ها بیشتر است لذا فراوانی خدمات نیز میان عراقی ها بیشتر است اما برجسته ترین فعالیت هایی که در آن مسیر مشاهده می شود بر اسکان و تغذیه متمرکز است که توزیع نذورات به صورت سنتی در باور شیعه به شکل خوراکی است.
پویافر در خصوص فعالیت هایی که در مسیر پیاده روی اربعین انجام می شود این گونه بیان کرد: از دیگر فعالیت ها می توان به فعالیت های بهداشتی و خدماتی در حوزه سلامت اشاره کرد و بخش دیگری از خدمات به صورت نذر فرهنگی انجام می شد.
این استاد جامعه شناسی به مقایسه نوع مشارکت در خدمت به زائران مسیر پیاده روی اربعین میان ایرانی ها و عراقی ها پرداخت و گفت: از لحاظ سازمان دهی میان فعالیت ایرانی ها و عراقی ها تفاوت جدی مشاهده می شود و معمولا سازمان دهی خدمات به زائران اربعین از سوی ایرانی ها به صورت نهادی و هدایت شده است در صورتی که شکل گیری موکب ها و پایگاه ها و خدماتی که از سوی عراقی ها دیده میشود عموما شخصی، مردمی و داوطلبانه است.
وی افزود: گروه های خدمت رسانی ایرانی به صورت حاکمیتی و غیرحاکمیتی از آن جایی که یکی از اهدافشان نشان دادن خدمت رسانی فراوان به زائران است به صورت ناخودآگاه به دنبال ارائه گزارش عمکلرد فراوان به نهاد دولتی یا ستاد اربعین هستند در نتیجه رقابتی پنهان میان گروه ها و نهادهایی که در انجام فعالیت های خیر در اربعین حضوردارند ایجاد می شود و در حد معیار های ظاهری خود را با یکدیگر مقایسه می کنند و هرکدام می درصدد نشان دادن موفقیت خود در این عرصه هستند درصورتی که این روند در خدمت رسانی عراقی ها به صورت محسوس مشاهده نمی شود و آنچه در عراقی ها بارز است احساس نیاز خدمت رسانی به زائرین امام حسین(ع) است.
پویافر با اشاره به اینکه خدمت رسانی به زائرین اربعین توسط ایرانی ها بسیار نهادی و سازمانی شده است، اظهارکرد: هرچند خدمت رسانی به زائرین توسط ایرانی ها دارای نیت های ارزشمندی نیز می باشد اما ناخودآگاه زمانی که ارگانی یا فردی به کمیت ارائه عملکرد در این حوزه بیاندیشد طبیعتا از هدف اصلی و با ارزشی که خدمت به یک آیین دینی است کمی دور می شود لذا مداخله مستقیم هرچه کمترنهادهای دولتی در ورود به خدمت رسانی فعالیت های اربعین نیاز است تا زمینه ی فعالیت های رقابت پنهان میان گروه های مختلف کاهش یابد و از پیامدهای منفی این حرکت جلوگیری و وجه مردمی بودن و خلاقانه خدمت کردن به زائران پررنگ تر شود.
این پژوهشگر اجتماعی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه  پیاده‌روی و زیارت حرم مطهر امام حسین (ع) در روز اربعین ریشه تاریخی دارد و عراقی است، گفت: جابر بن عبدالله انصاری و عطیه عوفی در سال ۱۲۸۱ قمری با پای پیاده از مدینه حرکت کردند و در صبح اولین اربعینی که از شهادت حضرت سیدالشهدا (ع) می‌گذشت، به کربلا رسیدند، طبق آنچه که در منابع شیعه معتبر مشهود است در روز اربعین حضرت زینب کبری (س) و امام سجاد همراه با هشتاد و چهار نفر وارد کربلا شدند و پس از گفتگو با جابر عبدالله انصاری، قبر مطهر امام (ع) را زیارت کردند و از آنجا زیارت اربعین آغاز شد.
وی یکی از دلایل پیاده رفتن به مرقد امام حسین(ع) را شکل عمومی سفر به صورت پیاده روی در آن زمان، تبیین کرد و افزود: زیارت ائمه(ع) درقرون ابتدایی پس از اسلام به صورت پیاده بوده است و قاعدتا بضاعت مالی مردمان آن زمان یکی از عوامل این حرکت بوده است.
این جامعه شناس با اشاره به اینکه احیای مجدد پیاده روی اربعین توسط «شیخ میرزا حسین نوری» صورت گرفت، گفت:پیاده روی اربعین پس از این در برهه‌ای از زمان به ورطه فراموشی سپرده می‌شود و در ‌نهایت توسط «شیخ میرزا حسین نوری» دوباره احیا می‌شود.این عالم بزرگوار اولین بار در عید قربان به پیاده‌روی از نجف تا کربلا اقدام کرد که ۳ روز در راه بود و حدود ۳۰ نفر از دوستان و اطرافیانش وی را همراهی می‌کردند.
پویافر ادامه داد: در دوره ی حکومت صدام و قبل از آن پیاده روی اربعین وجود داشته اما در شرایطی سخت انجام می شده به نوعی که حتی اگر متوجه افرادی می شدند که پیاده به سمت مرقد امام حسین(ع) مشرف می شدند را دستگیر و به شهادت می رساندند در نتیجه بسیاری از زائران به صورت پنهانی و از جاده های فرعی به شوق دیدار سیدالشهد(ع) نائل می شدند و حتی خدمت رسانی به آن ها هم به صورت مخفیانه و در منازل انجام می شد لذا پس از سقوط صدام در سال 2004 میلادی انگار اشتیاق انباشته ی زائرانی که نمی توانستند به صورت آشکار بروز کند به شکل آیین پرشکوه و پرجمعیت خود را نشان داده و ایرانی ها هم آزادانه به زیارت عتبات عالیات مشرف می شوند.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه پیاده روی اربعین سنتی عراقی است که ایرانی ها هم در این مسیرحضور پررنگی دارند، گفت: در ده سال اخیر مشارکت ایرانی ها در این مسیر بسیار چشمگیر بوده است.


کد مطلب: 35237

آدرس مطلب :
https://www.razavi.news/fa/interview/35237/میزان-عمکلرد-نهادهای-دولتی-ایرانی-خدمت-رسانی-زائران-اربعین

رضوی
  https://www.razavi.news