۰
تاریخ انتشار
شنبه ۳ شهريور ۱۳۹۷ ساعت ۱۰:۵۴
گزارش تحلیلی خبرگزاری رضوی از تحولات ازدواج در ایران؛

دین گریزی و گرایش به زندگی سکولار ویژگی اصلی زوجهای همخانه است

کامیل احمدی/ دکترای مردم شناسی
دین گریزی و گرایش به زندگی سکولار ویژگی اصلی زوجهای همخانه است
به گزارش سرویس فرهنگ خبرگزاری رضوی؛ در سالهای اخیر روند روبه رشد کاهش ازدواج دائم، نرخ روزافزون طلاق، تجرد قطعی و میانگین سن ازدواج در حال افزایش است. با وجود راهکارهایی که از سوی نهادهای اجرایی و سیاستگذاری کلان کشوری ارائه شده است، همچنان روند افزایشی میانگین سن ازدواج تداوم پیدا کرده است که نشاندهندۀ تغییر فرهنگ و خواسته های قشر جوان کشور، نادرست بودن یا ضعف راهکارهای عملیاتی و خطاهای راهبردی است. کاهش ازدواج به معنای کاهش رابطۀ جنسی بین زنان و مردان نیست، بلکه افراد و عموماً جوانان در شرایط گذار جامعه ایران به منظور تأمین نیازهای خود و رهایی از شرایط ازدواج رسمی و قانونی بدیلی برای آن یافته اند.
این پدیده در ایران نوظهور است و در ایران عمری حدود ده سال دارد و در کلانشهرهایی مانند تهران، مشهد، اصفهان و شیراز بین جوانانی رواج دارد که اکثراً بومیاین شهرها نیستند و شاغل یا دانشجو هستند.

مشکلات بر سر راه ازدواج و راهی برای تسهیل در رابطۀ جنسی
فرزندآوری در اینگونه روابط هدف نیست؛ اما مطابق شواهد حاصل از پژوهش به دلیل ناآگاهی جنسی و شیوههای ضدبارداری و دسترسی نداشتن به وسایل پیشگیری، بارداریهای ناخواسته صورت میگیرد. همین موضوع شیوع سقط جنین غیرقانونی را افزایش میدهد و این امر به نوبۀ خود سلامت جسمی زنان را به طور جدی تهدید میکند. در صورت تولد فرزند به ندرت از فرزند نگهداری میشود و اتفاقات تلخی مانند رها کردن فرزندان به وقوع میپیوندد .از سوی دیگر، سقط جنین به دلیل محدودیت قانونی و شرایط سخت برای زنان بارداری که رابطه هم خانگی داشتند، غیرقانونی انجام میشود که معمولاً در محیطهای غیربهداشتی و به صورت مخفیانه صورت می-گیرد و خطراتی برای زنان نیز به دنبال دارد و بالطبع هزینههای زیادی دارد که پرداخت آن برای هر شخصی امکان-پذیر نیست.
اما بیشترین لطمه را فرزندان چنین ازدواجهایی خواهند خورد؛ زیرا این نوع ازدواج در جایی ثبت نمی شود و سرنوشت آنان پس از تولد مشخص نیست و از حقوق اجتماعی مانند تحصیل و داشتن شناسنامه محروماند و از والدین طبیعی خود ارثی نخواهند برد. در کشورهای غربی، تغییر سبک زندگی و پیامدهای مالی ناشی از طلاق دلیل اصلی رواج زندگیهای مشترک بدون ازدواج است.

بالارفتن سن ازدواج، که استقلال فردی، فکری و آزادی بیشتری را درانتخاب نوع زندگی و اسقلال مالی از خانواده ها به دنبال دارد، از عوامل گسترش ازدواج های نوظهور است. تجددخواهی و دست وپاگیر بودن ازدواجهای سنتی و نیمه سنتی برای برخی جوانان و همچنین رفع نیاز جنسی به صورت مستمر از دیگر عوامل استقبال از ازدواج سفید در میان جوانان است. به طور کلی در فرهنگ سنتی و مذهبی ایرانی، به ازدواج سفید به چشم پدیدهای وارداتی و ناپسند نگاه می شود.
پس تفاوت این روابط با نکاح معاطاتی(ازدواج موقت) در چیست؟
یکی از مواردی که با همباشی یکسان دانسته میشود، بحث نکاح معاطاتی است. نکاح معاطاتی ازدواجی است که به منظور تشکیل خانواده و حق تمتع و رابطۀ جنسی بین زن و مرد برقرار میشود؛ اما فاقد ایجاب و قبول لفظی است و ممکن است طرفین بر مهریه، نفقه و سایر حقوق بین زوجین توافق کنند. مطابق مادۀ ۱۹۳ قانون مدنی «در مواردی که قانون استثنا کرده باشد» معاطات صحیح است. از جمله موارد استثناشده عقد نکاح است. در ماده ۱۰۶۲ این قانون آمده است: «نکاح واقع میشود به ایجاب و قبول به الفاظی که صریح ًاً دلالت بر قصد ازدواج نماید». یعنی حتم ًاً به لحاظ حقوقی باید صیغۀ عقد ازدواج بیان شود و ایجاب و قبول باید لفظی باشد، مگر در حالت عجز از تلفظ.
عدم جواز نکاح معاطاتی به نظر اکثر فقهای شیعه، نظیر محقق بحرانی، مرتضی انصاری، روح الله خمینی و مکارم شیرازی، مورد اجماع علمای شیعه و اهل سنت است. مذاهب شافعی، مالکی، حنبلی و حنفی همگی صیغۀ ایجاب و قبول را از شرایط عقد نکاح میدانند. بنا بر اذعان افرادی که با ازدواج سفید هم خانه شده اند، بسیاری از آنها اصلاً این هم باشی را زوجیت قلمداد نمیکنند، بلکه مرحلۀ آشنایی بیشتر برای ازدواج در آینده و یا هم خانگی برای رهایی از مشکلات اقتصادی، روانی و ... میدانند. بنابراین، این افراد نه به ازدواج شرعی معتقدند و نه شرایط نکاح را قبول کرده اند، بلکه حتی اگر خواهان زندگی مشترک براساس دین اسلام باشند، برای آشنایی یا به علت هرگونه محدودیت دیگر در ازدواج دائم، حداقل میتوانند عقد موقت را منعقد کنند. براساس این ادله، ازدواج سفید تقریباً به هیچ وجه با نکاح معاطاتی در شرع انطباق ندارد و شرایط ازدواج، اذن پدر، طلاق شرعی، عده و ... در آن رعایت نمی شود و مهمتراز همه آنکه در هر عقدی، قصد انسانها از ارکان ضروری تشکیل دهنده آن است، اما در ازدواج سفید در بسیاری ازموارد طرفین قصد زوجیت نداشته و اگر قصد زوجیت نیز داشته باشند، به علت رعایت نکردن قواعد زوجیت و طلاقشرعی، زندگی مشترک آنها همچون زندگی بسیاری از انسانها در غرب، تنها نوعی هم باشی است و تحت لوای زوجیت دینی قرار نمیگیرد.
دین گریزی یا کاهش حساسیتهای دینی و گرایش به زندگی سکولار از مشخصه های اصلی زوجهای همخانه است که در زنان با توجه به گرایشهای فمینیستی و برابرطلبانه بیشتر بود. زنان دین یا حداقل قرائتهای سنتی از دین را، که زنان را محدودتر میکند، قبول ندارند و این نوع زندگی را نوعی مقاومت در برابر فشار دینی میدانند. البته جهانی شدن و گسترش فرهنگ سکولار و اومانیسم در گرایش به این نوع ازدواجهای غیررسمی بی تأثیر نیست.
راه چاره...


شناسایی جامع ابعاد، علل و پیامدهای ازدواج سفید در ایران برمبنای تحقیقات مستقل علمى و تخصصی، پذیرفتن پدیدۀ ازدواج سفید و روند افزایشی آن در ایران از سوی دولت، اندیشیدن به تمهیدات قانونی و پوشش حمایتی، بسترسازی فرهنگی، آگاهی رسانی و آموزش عمومی و تخصصی، و پوشش حمایتی، بازنگری در قوانین حقوقی مربوط به ازدواج سفید با تأکید بر حمایت قضایی از زنان و فرزندان، کارآفرینی، اشتغال و تسهیل شرایط اقتصادی از سوی دولت و بخش خصوصی، حمایت نهادهای دولتی و انجمن ها در چهارچوب مشاوره های بهداشتی و آموزشی و جلوگیری از پیامدها و آسیبهای فردی و اجتماعی همانند باردارى ناخواسته و سقط جنين از جمله پیشنهادات بنده برای جلوگیری از آسیب های این نوع پدیده ی اجتماعی است.

براي دسترسي به خلاصه نسخه تحقيق " خانه اى با در باز" اينجا را كليك كنيد:
http://kameelahmady.com/fa/wp-content/uploads/2018/08/The-Home-Open-Door.pdf
https://www.razavi.news/vdchxknx.23ni-dftt2.html
razavi.news/vdchxknx.23ni-dftt2.html
کد مطلب ۳۲۴۶۳
ارسال نظر
نام شما

آدرس ايميل شما