۰
تاریخ انتشار
شنبه ۲۷ مرداد ۱۳۹۷ ساعت ۰۲:۰۳
مردم شناس اجتماعی و پژوهشگر در گفت و گو با خبرگزاری رضوی؛

مشکلات اقتصادی و اجتماعی عاملان مهم در ازدواج سفید/ مردها برای فرار از تعهد و زنان بدنبال تسهیل در ازدواج رسمی!

مشکلات اقتصادی و اجتماعی عاملان مهم در ازدواج سفید/ مردها برای فرار از تعهد و زنان بدنبال تسهیل در ازدواج رسمی!
به گزارش سرویس فرهنگ خبرگزاری رضوی، هر جامعه ای متناسب با شرایط اجتماعی و فرهنگی خود همواره با مسائل خاصی روبه رو است. دامنۀ مسائل اجتماعی در ایران نیز روز به روز در حال گسترش است. برخی مسائل اجتماعی به دلیل حساسیت فرهنگی و دینی کمتر مورد توجه قرار میگیرند که این ناشناخته ماندن و ابهام میتواند پیامدهایی منفی در سطوح مختلف اجتماعی داشته باشد. درک صحیح از پدیدهها و مسائل اجتماعی، ابعاد و ویژگیهای آن و تغییر در نگرش ساختار اداری در خصوص مسائل اجتماعی و همچنین بهرهگیری از عناصر فرهنگی و جامعه شناختی میتوانند به بهبود مدیریت مسائل اجتماعی یاری برسانند.  
در سالهای اخیر روند روبه رشد کاهش ازدواج دائم، نرخ روزافزون طلاق، تجرد قطعی و میانگین سن ازدواج در حال افزایش است. با وجود راهکارهایی که از سوی نهادهای اجرایی و سیاستگذاری کلان کشوری ارائه شده است، همچنان روند افزایشی میانگین سن ازدواج تداوم پیدا کرده است که نشاندهندۀ تغییر فرهنگ و خواسته های قشر جوان کشور، نادرست بودن یا ضعف راهکارهای عملیاتی و خطاهای راهبردی است. کاهش ازدواج به معنای کاهش رابطۀ جنسی بین زنان و مردان نیست، بلکه افراد و عموماً جوانان در شرایط گذار جامعه ایران به منظور تأمین نیازهای خود و رهایی از شرایط ازدواج رسمی و قانونی بدیلی برای آن یافتهاند که ازدواج سفید نامیده میشود.

خبرگزاری رضوی در خصوص ازدواج سفید با کامیل احمدی مردم شناس و پژوهشگر كه از تحقيق جديدش در خصوص ازدواج سفيد با عنوان خانه ای با در باز«پژوهشی جامع بر باب ازدواج سفید در ایران» رونمايى كرده گفت و گو داشته که در ادامه می خوانید:

                                   
 
آقای دکتر احمدى ابتدا تعریفی از ازدواج سفید ارائه دهید؟
ازدواج سفید یا هم خانگی که گرایش به آن روز به روز در حال افزایش است، در ایران برخلاف کشورهای غربی تابع ضوابط قانونی و نظارتی نیست. سقط جنین، خشونت علیه زنان، کودکان بدسرپرست یا بیسرپرست، خرید و فروش نوزادان، تداوم چرخۀ فقر و فحشا، شیوع بیماریهای مقاربتی و ... پیامدهای الگوی آزاد روابط زن و مردند که افراد به دلایل
متعدد فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی به آنها تن میدهند. نبود شناخت از روابط هم خانگی در بطن جامعه و همچنین در سطح کارشناسی و سیاستگذاری کلان و نبود ضابطه های قانونی و هنجارمند، رشد قارچگونه و روزافزون اینگونه روابط را دامن میزند و جدا از مزیتهایش برای قشری خاص از جوانان یا دیگرانی که اعتقاد به برابری جنسیتی دارند، ممکن است آسیبهای فردی و اجتماعی به دنبال داشته باشد که اکثراً معطوف به زنان است. به منظور درک صحیح پدیدۀ ازدواج سفید در ایران، طی یک سال و نیم گذشته با کمک همکارانم به بررسی جامع آن در سطح میدانی و کتابخانهای پرداختم و امیدوارم که از نتایج پژوهش شناخت کافی از این پدیدۀ اجتماعی حاصل شود و پیامدهای ناگوار آن، به ویژه برای کودکان و زنان آسیب پذیر، کاهش یابد. زندگی مشترک بدون ازدواج رسمی و قانونی، به مثابه رابطۀ زناشویی ثبت نشده، غیرقانونی و نامشروع  است که شیوع آن در جامعه ایران پدیدهای نوظهور است و به عنوان معضل اجتماعی روبه گسترش به ویژه در کلانشهرها و مناطق مهاجرپذیر از آن یاد میشود. با توجه به پیچیدگی موضوع و حساسیتهای موجود در کشور، در این زمینه آمار قابل توجهی وجود ندارد و حتی به نحوی میتوان گفت که از سوی دولتمردان مسکوت گذاشته شده است.
الگوی رفتار جنسی همیشه در بیشتر فرهنگها به شکل ازدواج نمایان شده است در کنار ازدواج در سالهای اخیر نوعی دیگر از الگوی روابط جنسی در فرهنگ-های غربی به صورت آزاد و قانونی و به صورت پنهانی و شبه قانونی در شرق رایج شده است که بدیلی برای ازدواج رسمی است و تحت عنوان ازدواج سفید از آن یاد میشود.
 
علل گسترش ازدواج سفید در جهان چیست؟
یکی از علل گسترش هم خانگی، تضعیف بنیانهای فلسفی ازدواج در کشورهای غربی بوده است. امروزه در نظر جوانان این کشورها، دو مفهوم تعهد به زندگی و تعهد به ازدواج با همدیگر تفاوت دارند. در حالی که در دهۀ 1960 در همۀ کشورها، هم خانگی امری بسیار نادر و کمیاب بود، امروزه در سراسر اروپا و آمریکا، به خصوص در میان نسلهای جوانتر، به طور چشمگیری در حال پذیرفته شدن و افزایش است. به طور مثال، در آمریکای دهۀ 1970 نزدیک به 400 هزار زوج در قالب الگوهای همخانگی زندگی میکردند؛
این در حالی است که برطبق آمارهای سال 2010، بیش از 7 میلیون زوج در آمریکا در قالب همخانگی با یکدیگر زندگی میکنند.  
امروزه ازدواج در حال تضعیف شدن و الگوهای هم خانگی در حال تقویت شدن است. به طور مثال، شاخصها در کانادا کاهش شدید میزان ازدواج در چند دهۀ اخیر را نشان میدهد. در این کشور، میزان ازدواج زنان تا 50سالگی از  بیشتر از 95 درصد در سال 1965 به کمتر از 60 درصد در سال 2003 رسیده است. در مقابل، میزان همخانگی در کانادا رشدی 300 درصدی داشته است و از 15 درصد در اواخر دهۀ 1960 به نزدیک 50 درصد در سال 2000 رسیده است. هرچند هم خانگی در اروپا پدیدۀ جدیدی نیست و پیش از انقلاب جنسی دهۀ 1960 نیز به علل گوناگون در برخی جوامع اروپایی یافت میشد، در آن زمان عملی غیرقانونی، مشمول مجازات و البته نادر بود.
امروزه هم خانگی نه تنها در کشورهای توسعه یافته که حتی در کشورهای در حال توسعه نیز در حال فراگیر شدن است؛ مثلاً در برزیل در سال 1970 فقط 7 درصد از جوانان رابطۀ هم خانگی داشتند اما در سال 2000 این رقم به نزدیک 40 درصد رسیده است. هم خانگی در آرژانتین و ونزوئلا در سال 2000 به حدود 50 درصد رسیده است و در کشورهای کوبا و کلمبیا نیز امروزه بیش از 60 درصد جوانان رابطۀ هم خانگی دارند.
در این بین، هم خانگی و تغییرات الگوی خانواده، هرچند دیر، به آسیا هم رسیده است. فرآیند جهانی شدن، گسترش سرمایه داری و اشاعۀ فرهنگی ارزشهای مناطق دیگر هم خانگی را به آسیا نیز کشانده اند. هم خانگی در ژاپن در سالهای اخیر افزایش یافته است. ایواسا و تسویا در سال 2006 در تحقیقی از زنان 20 تا 34 ساله در ژاپن به این نتیجه رسیدند که نزدیک به 20 درصد پاسخگویان هماکنون رابطۀ همخانگی دارند.
 
درخصوص کشور ایران و الگوی روابط هم خانگی توضیح دهید.
کشور ایران نیز از تغییرات اجتماعی فرهنگی جهان مصون نمانده است، به گونه ای که خانواده های ایرانی نیز با قرار گرفتن در فرایند نوسازی در عرصه های گوناگون و از جمله مناسبات بین دو جنس، در فرایند کشمکش فرهنگی الگوهای سنتی و مدرن، وارد مرحله انتقالی شده اند و ضمن حفظ برخی از عناصر سنتی خود، برخی ویژگی های جامعۀ جدید را نیز دریافت کرده اند. تغییرات ارزشی در ایران در سالهای
اخیر بر مناسبات اجتماعی تأثیرگذار بوده و تبعات متعددی برای جامعه به همراه داشته است. در سالهای اخیر، زندگی مشترک پنهانی بدون ازدواج دور از چشم قانون در ایران در شهرهای بزرگ رایج شده است. ازدواج سفید در ایران به زندگی مشترک یک زوج بدون هیچگونه قرارداد شرعی یا قانونی گفته میشود. طبق آمار غیررسمی، ازدواج سفید در شهرهای بزرگ ایران در حال گسترش است؛ ولی ماهیت پنهانی این نوع زندگی مشترک دسترسی به آمار در این باره را مشکل میکند.
یافته های پژوهشی که بنده در این زمینه انجام دادم حاکی از آن بود که اکثر زنانی که وارد این نوع روابط شده بودند، تمایل داشتند ازدواج رسمی داشته باشند؛ یعنی ازدواج سفید را عاملی برای تسهیل ازدواج رسمی و درگاهی برای آشنایی قبل از ازدواج رسمی میدانستند و در زمان حاضر به دلیل فراهم نبودن شرایط اقتصادی–اجتماعی و حقوقی تن به ازدواج سفید داده بودند .این در حالی بود که مردان تمایل کمتری به ازدواج رسمی داشتند یا اینکه قصد ازدواج با هم خانه شان را نداشتند .برقراری رابطۀ جنسی و از بین رفتن باکرگی با توجه به اهمیت این موضوع در عرف و عقاید دینی منجر میشود به اینکه زنان نتوانند با هر طیفی ازدواج کنند و دایرۀ انتخاب هایشان تنگ تر و محدودتر شود و بار فرهنگی و مذهبی باکرگی سبب میشود که روابط هم خانگی ادامه یابد و درصد ازدواج رسمی برای افراد، به ویژه زنان، کاهش یابد.
معمولاً در روابط هم خانگی اجاره یا رهن منزل یکی از مسائلی است که از سوی طرفین توافق می شود که هزینه های آن را مشترک بپردازند. با توجه به رکود بازار مسکن و مشکلات اقتصادی در این حوزه، بنگاههای معاملاتی با وجود آگاهی از رابطه غیررسمی زوجین، سکوت اختیار کرده، با وجود آگاهی از غیرقانونی و غیرشرعی بودن روابط هم-خانگی ،اقدام به اجاره یا رهن دادن مسکن به زوجین میکنند. از سوی دیگر، وجود آپارتمان نشینی به دلیل محدود بودن روابط همسایگی و عدم شناخت افراد در واحدهای یک ساختمان مسکونی برخلاف محله گرایی حاکم بر گذشته، نوعی گمنامی به وجود میآورد که روابط رسمی یا غیررسمی زوجین برای ساکنان ساختمان مهم و حتی قابل شناسایی  نیست.  

ادامه دارد ...
https://www.razavi.news/vdcfcmdm.w6d0xagiiw.html
razavi.news/vdcfcmdm.w6d0xagiiw.html
کد مطلب ۳۲۳۰۸
ارسال نظر
نام شما

آدرس ايميل شما