رییس کمیسیون عمران و طرح ریزی شهری شورای پنجم شهر مشهد عنوان کرد:
کمبودهای طرح پیشین اطراف حرم را نباید با تصمیمی بدتر جبران کرد!
به گزارش خبرگزاری رضوی، ساختمان های بلند، برج های تجاری لوکس، هتل های ۵ ستاره، بازارهای زنجیره ای مجلل، در مقابل خرید و تخریب خانه بسیاری از اهالی قدیمی و بومی بافت پیرامون حرم مطهر رضوی برای ساخت و سازهای لوکس و ادامه طرح های توسعه اطراف حرم؛ یعنی دگرگونی کامل در بافت فرهنگی - تاریخی و اجتماعی اطراف حرم... این اتفاقی است که برای بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی افتاده است.
کمتر کسی فکر می کرد طرح احیا و نوسازی بافت های فرسوده اطراف حرم مطهر رضوی که در سال ۷۱ به پیشنهاد وزیر وقت مسکن و شهرسازی به عنوان طرحی ملی و با هدف رفع ناهنجاری های اجتماعی و ساختار نامناسب این محدوده از کلان شهر مشهد پیشنهاد شد، ۲۸ سال بعد به بن بست فرهنگی و اجتماعی شدیدی برخورد کند تا جایی که شورای عالی معماری و شهرسازی کشور با تأکید بر حفظ اصل زیارت و جایگاه حرم رضوی، ضرورت بازنگری در این طرح را به تصویب برساند.
در این خصوص با دکتر محمد هادی مهدی نیا، رییس کمیسیون عمران و شهرسازی شورای پنجم شهر مشهد و عضو هیات علمی و رییس دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی مشهد گفت و گویی انجام داده ایم که در ادامه می خوانید:
رییس کمیسیون عمران و طرح ریزی شهری شورای پنجم شهر مشهد با بیان اینکه طرح نوسازی اطراف حرم مطهر رضوی از 28 سال قبل آغاز شده و مدیران به فکر سرعت بخشیدن به این مهم بودند، که محقق نشد، گفت: مقررات زدایی از قوانین شهری در قالب فروش تراکم مازاد، تغییر کاربری‌ها و مال‌سازی‌های گسترده در بافت اطراف حرم در طی این سال‌ها، چشم انداز اجرای برنامه راهبردی بهسازی و هدایت موزون توسعه در این منطقه را به مأموریتی غیر ممکن تبدیل کرده است.
وی با اشاره به اینکه طرح بازسازی بافت فرسوده اطراف حرم، که موسوم به طرح طاش نام گرفته است، در کشورهای رایج دنیا به نام طرح بازسازی و نوسازی مطرح بوده، بیان کرد: تخریب و بازسازی اطراف حرم از دهه ۷۰ آثار و نتایجی را چه در حوزه کالبدی فیزیکی شهر و چه در حوزه فرهنگی و اجتماعی شهری داشته که متاسفانه عملکرد خوبی نبوده است.
هادی نیا با تاکید بر اینکه جهت تسریع در روند نوسازی باید در این بافت به صورت مستقیم ورود کنیم، اظهارکرد: پلاک هایی که در این بافت قرار دارد به سرعت باید توسط مجری این طرح خریداری و تغییر ماهیت در بافت فرسوده داده شود و آنچه در طرح تصویب می شود فورا اجرایی شود.
عضو هیات علمی و رییس دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی مشهد خاطرنشان کرد: در سال ۱۳۷۰ برای بسیاری از بافت های فرسوده در مکان های مختلف طرحی مورد اجرا قرار گرفت به عنوان مثال با توجه به تجربه اجرایی در بافت فرسوده مشهد الرضا(ع)، طرحی در بزرگراه نواب تهران اجرا شد.
وی ادامه داد: نوسازی این طرح در چهار قطاع از حدود سه دهه قبل آغاز شده و در بازه ای برای سرعت بخشیدن به آن قرار شد طرح به صورت تراز صفر اجرا شود یعنی سود آوری و عدم نیازمندی به منابع بیرونی و استفاده از منابع خود طرح. در واقع شهرداری باید از وجه دریافتی بابت صدور پروانه در پیشرفت طرح هزینه می کرد و دولت نیز در منابع مالی کمک می کرد.
هادی نیا با بیان اینکه بافت شهری موجودی زنده است و واکنش نشان می دهد، اظهارکرد: دولت حق مداخله مستقیم در آن را ندارد زیرا مداخله دولت علاوه بر طولانی شدن مدت بهره بردای این طرح سبب تغییر عناصر فرهنگی، حضور اجتماعی، خاطره های جمعی و تعلق شهروندان به مکان زندگی می شود.
رییس کمیسیون عمران و طرح ریزی شهری شورای پنجم شهر مشهد تصریح کرد: طرحی که قرار بود ۳ الی ۵ ساله به بهره برداری برسد هم اکنون پس از گذشت ۲۸ سال فقط شاهد پیشرفت فیزیکی ۶۰ درصدی آن هستیم، مدت زمان اجرایی شدن این طرح و پیشرفت فیزیکی آن نشانگر موفق نبودن این طرح است که این عامل نارضایتی شهروندان و شکست در بهره برداری پروژه را به همراه دارد.
وی با ابراز امیدواری از اینکه منتقدین این طرح در هر جناح سیاسی به وفاق برسند، گفت: مشکلات این طرح باید به زودی با جلسات مشترک حل شود زیرا نحوه مواجه با مکانیسم بازنگری و اصلاح طرح مورد توجه است.
هادی نیا ادامه داد: در طی سال های آینده هر اتفاقی در خصوص این طرح اجرایی شود به لحاظ فرهنگی، اجتماعی، کالبدی و منظر شهر تبعات زیادی دارد و پیش بینی کردن این موضوع که لغو این طرح در سالهای آتی چه تاثیری بر شهر مشهد می گذارد کار یک نفر نیست و نیازمند جلسات همگانی است.
عضو شورای شهر دوره پنجم با اشاره به اینکه انتقاداتی که به مصوبه شورای عالی معماری در حال حاضر مطرح است این است که باز هم مصوبه ها و تصمیم گیری ها رنگ و بوی تمرکز گرایی دارد، گفت: باز هم هیات یا کمیته ای از مرکزیت یعنی تهران در این خصوص تصمیم گیری می کنند گویی هم چنان موضوع ۲۵ سال گذشته ادامه دار است که باید از بالا دستی ها برای این بافت تصمیم بگیرند که این بزرگترین انتقاد است ما باید مشکلات کلان شهرداری را خودمان حل کنیم که به این انتقاد باید توجه ویژه شود در غیر این صورت ریسک شکست طرح را همچون گذشته بالا می برد.
عضو هیات علمی و رییس دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی مشهد با بیان اینکه وضعیت بافت پیرامونی حرم رضوی چالشی است که شهر مشهد در حوزه شهرسازی با آن مواجه است، اظهارکرد: سرمایه‌گذاری‌های کلانی در این عرصه صورت گرفته و حقوق مکتسبه‌ای برای افراد ایجاد شده است. طرحی از دهه هفتاد ملاک عمل شهرداری در این محدوده بوده است که بر مبنای آن، ساختارهایی نیز شکل گرفته است، خیابان کشی‌هایی ایجاد و زیرساخت‌هایی مهیا شده است که هنوز هم بخش زیادی از آن ناقص است که اخیرا هم شورای عالی معماری و شهرسازی در مصوبه‌ای عملا طرح تفصیلی قبلی را ملغی اعلام کرده و تا حدود زیادی باعث نگرانی سرمایه‌گذاران، شهرداری و مردم این منطقه شده است.
وی با بیان اینکه تهیه طرح تفضیلی اطراف حرم باید با یک خرد جمعی در گفتمان شهرسازی مشارکتی حل شود، ادامه داد: در این نوع شهرسازی، نقطه نظرات همه ذینفعان در تهیه و تصویب طرح تفصیلی دخیل است. البته اشکالاتی نیز به طرح قدیمی اطراف حرم وارد است اما آن کمبودها را نباید با تصمیمی بدتر جبران کنیم.
هادی نیا با بیان اینکه از دیگر معضلات اجتماعی، تشدید ناامنی اجتماعی در نتیجه تخریب و رهاسازی بافت تملک شده در طول دوره اجرای طرح بود، تصریح کرد: تاکید بر تخریب و نوسازی به جای بهسازی پیامدهای بسیاری داشت که یکی از آن ها ایجاد نارضایتی اجتماعی به ویژه در میان ان بخش از ساکنان و شاغلانی که ناگزیر به فروش ملک خود شدند بود.
عضو شورای شهر دوره پنجم با تاکید بر اینکه مسئله بازنگری در طرح بهسازی و نوسازی بافت پیرامون حرم مطهر رضوی به اندازه ای حائز اهمیت است که بازنگری در این طرح باید با نگاهی زیارت محور انجام گیرد، افزود: مهم ترین معیارهای پنج گانه مورد تأکید شورای عالی معماری و شهرسازی کشور درباره طرح بهسازی و نوسازی بافت پیرامون حرم رضوی شامل توجه ویژه به تثبیت کارکردهای سکونتی بافت پیرامونی حرم از طریق حمایت از ابقای جمعیت ساکن فعلی، اجتناب از تغییر در کارکردهای سکونتی به اقامتی و تجاری، در نظر گرفتن گونه های متنوع مسکن و واحدهای اقامتی متناسب با توان اقتصادی زائران و مجاوران از رده های مختلف اقتصادی، بهره گیری متناسب از قابلیت های فرهنگی و تاریخی در تعیین سرانه ها، تدوین ضوابط و مقررات در حوزه مرکزی و بافت پیرامون حرم رضوی است..
کمتر کسی فکر می کرد طرح احیا و نوسازی بافت های فرسوده اطراف حرم مطهر رضوی که در سال ۷۱ به پیشنهاد وزیر وقت مسکن و شهرسازی به عنوان طرحی ملی و با هدف رفع ناهنجاری های اجتماعی و ساختار نامناسب این محدوده از کلان شهر مشهد پیشنهاد شد، ۲۸ سال بعد به بن بست فرهنگی و اجتماعی شدیدی برخورد کند تا جایی که شورای عالی معماری و شهرسازی کشور با تأکید بر حفظ اصل زیارت و جایگاه حرم رضوی، ضرورت بازنگری در این طرح را به تصویب برساند.
در این خصوص با دکتر محمد هادی مهدی نیا، رییس کمیسیون عمران و شهرسازی شورای پنجم شهر مشهد و عضو هیات علمی و رییس دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی مشهد گفت و گویی انجام داده ایم که در ادامه می خوانید:
رییس کمیسیون عمران و طرح ریزی شهری شورای پنجم شهر مشهد با بیان اینکه طرح نوسازی اطراف حرم مطهر رضوی از 28 سال قبل آغاز شده و مدیران به فکر سرعت بخشیدن به این مهم بودند، که محقق نشد، گفت: مقررات زدایی از قوانین شهری در قالب فروش تراکم مازاد، تغییر کاربری‌ها و مال‌سازی‌های گسترده در بافت اطراف حرم در طی این سال‌ها، چشم انداز اجرای برنامه راهبردی بهسازی و هدایت موزون توسعه در این منطقه را به مأموریتی غیر ممکن تبدیل کرده است.
وی با اشاره به اینکه طرح بازسازی بافت فرسوده اطراف حرم، که موسوم به طرح طاش نام گرفته است، در کشورهای رایج دنیا به نام طرح بازسازی و نوسازی مطرح بوده، بیان کرد: تخریب و بازسازی اطراف حرم از دهه ۷۰ آثار و نتایجی را چه در حوزه کالبدی فیزیکی شهر و چه در حوزه فرهنگی و اجتماعی شهری داشته که متاسفانه عملکرد خوبی نبوده است.
هادی نیا با تاکید بر اینکه جهت تسریع در روند نوسازی باید در این بافت به صورت مستقیم ورود کنیم، اظهارکرد: پلاک هایی که در این بافت قرار دارد به سرعت باید توسط مجری این طرح خریداری و تغییر ماهیت در بافت فرسوده داده شود و آنچه در طرح تصویب می شود فورا اجرایی شود.
عضو هیات علمی و رییس دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی مشهد خاطرنشان کرد: در سال ۱۳۷۰ برای بسیاری از بافت های فرسوده در مکان های مختلف طرحی مورد اجرا قرار گرفت به عنوان مثال با توجه به تجربه اجرایی در بافت فرسوده مشهد الرضا(ع)، طرحی در بزرگراه نواب تهران اجرا شد.
وی ادامه داد: نوسازی این طرح در چهار قطاع از حدود سه دهه قبل آغاز شده و در بازه ای برای سرعت بخشیدن به آن قرار شد طرح به صورت تراز صفر اجرا شود یعنی سود آوری و عدم نیازمندی به منابع بیرونی و استفاده از منابع خود طرح. در واقع شهرداری باید از وجه دریافتی بابت صدور پروانه در پیشرفت طرح هزینه می کرد و دولت نیز در منابع مالی کمک می کرد.
هادی نیا با بیان اینکه بافت شهری موجودی زنده است و واکنش نشان می دهد، اظهارکرد: دولت حق مداخله مستقیم در آن را ندارد زیرا مداخله دولت علاوه بر طولانی شدن مدت بهره بردای این طرح سبب تغییر عناصر فرهنگی، حضور اجتماعی، خاطره های جمعی و تعلق شهروندان به مکان زندگی می شود.
رییس کمیسیون عمران و طرح ریزی شهری شورای پنجم شهر مشهد تصریح کرد: طرحی که قرار بود ۳ الی ۵ ساله به بهره برداری برسد هم اکنون پس از گذشت ۲۸ سال فقط شاهد پیشرفت فیزیکی ۶۰ درصدی آن هستیم، مدت زمان اجرایی شدن این طرح و پیشرفت فیزیکی آن نشانگر موفق نبودن
وی با ابراز امیدواری از اینکه منتقدین این طرح در هر جناح سیاسی به وفاق برسند، گفت: مشکلات این طرح باید به زودی با جلسات مشترک حل شود زیرا نحوه مواجه با مکانیسم بازنگری و اصلاح طرح مورد توجه است.
هادی نیا ادامه داد: در طی سال های آینده هر اتفاقی در خصوص این طرح اجرایی شود به لحاظ فرهنگی، اجتماعی، کالبدی و منظر شهر تبعات زیادی دارد و پیش بینی کردن این موضوع که لغو این طرح در سالهای آتی چه تاثیری بر شهر مشهد می گذارد کار یک نفر نیست و نیازمند جلسات همگانی است.
عضو شورای شهر دوره پنجم با اشاره به اینکه انتقاداتی که به مصوبه شورای عالی معماری در حال حاضر مطرح است این است که باز هم مصوبه ها و تصمیم گیری ها رنگ و بوی تمرکز گرایی دارد، گفت: باز هم هیات یا کمیته ای از مرکزیت یعنی تهران در این خصوص تصمیم گیری می کنند گویی هم چنان موضوع ۲۵ سال گذشته ادامه دار است که باید از بالا دستی ها برای این بافت تصمیم بگیرند که این بزرگترین انتقاد است ما باید مشکلات کلان شهرداری را خودمان حل کنیم که به این انتقاد باید توجه ویژه شود در غیر این صورت ریسک شکست طرح را همچون گذشته بالا می برد.
عضو هیات علمی و رییس دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی مشهد با بیان اینکه وضعیت بافت پیرامونی حرم رضوی چالشی است که شهر مشهد در حوزه شهرسازی با آن مواجه است، اظهارکرد: سرمایه‌گذاری‌های کلانی در این عرصه صورت گرفته و حقوق مکتسبه‌ای برای افراد ایجاد شده است. طرحی از دهه هفتاد ملاک عمل شهرداری در این محدوده بوده است که بر مبنای آن، ساختارهایی نیز شکل گرفته است، خیابان کشی‌هایی ایجاد و زیرساخت‌هایی مهیا شده است که هنوز هم بخش زیادی از آن ناقص است که اخیرا هم شورای عالی معماری و شهرسازی در مصوبه‌ای عملا طرح تفصیلی قبلی را ملغی اعلام کرده و تا حدود زیادی باعث نگرانی سرمایه‌گذاران، شهرداری و مردم این منطقه شده است.
وی با بیان اینکه تهیه طرح تفضیلی اطراف حرم باید با یک خرد جمعی در گفتمان شهرسازی مشارکتی حل شود، ادامه داد: در این نوع شهرسازی، نقطه نظرات همه ذینفعان در تهیه و تصویب طرح تفصیلی دخیل است. البته اشکالاتی نیز به طرح قدیمی اطراف حرم وارد است اما آن کمبودها را نباید با تصمیمی بدتر جبران کنیم.
هادی نیا با بیان اینکه از دیگر معضلات اجتماعی، تشدید ناامنی اجتماعی در نتیجه تخریب و رهاسازی بافت تملک شده در طول دوره اجرای طرح بود، تصریح کرد: تاکید بر تخریب و نوسازی به جای بهسازی پیامدهای بسیاری داشت که یکی از آن ها ایجاد نارضایتی اجتماعی به ویژه در میان ان بخش از ساکنان و شاغلانی که ناگزیر به فروش ملک خود شدند بود.
عضو شورای شهر دوره پنجم با تاکید بر اینکه مسئله بازنگری در طرح بهسازی و نوسازی بافت پیرامون حرم مطهر رضوی به اندازه ای حائز اهمیت است که بازنگری در این طرح باید با نگاهی زیارت محور انجام گیرد، افزود: مهم ترین معیارهای پنج گانه مورد تأکید شورای عالی معماری و شهرسازی کشور درباره طرح بهسازی و نوسازی بافت پیرامون حرم رضوی شامل توجه ویژه به تثبیت کارکردهای سکونتی بافت پیرامونی حرم از طریق حمایت از ابقای جمعیت ساکن فعلی، اجتناب از تغییر در کارکردهای سکونتی به اقامتی و تجاری، در نظر گرفتن گونه های متنوع مسکن و واحدهای اقامتی متناسب با توان اقتصادی زائران و مجاوران از رده های مختلف اقتصادی، بهره گیری متناسب از قابلیت های فرهنگی و تاریخی در تعیین سرانه ها، تدوین ضوابط و مقررات در حوزه مرکزی و بافت پیرامون حرم رضوی است..
