من به ستاری تو سخت جسارت کردم/ در نکوهش توبه شکستن

عادت داشت خیلی زود از کار بدی که انجام می دهد پشیمان شود. از آن دسته آدم هایی نبود که متوجه بدی کارش نباشد و خطایی که مرتکب می شود را با افتخار به زبان بیاورد یا توجیه کند. مثلا وقتی پشت سر کسی بدگویی می کرد بلافاصله می گفت: "باز وادارم کردید غیبت کنم! حالا چه جوری به فلانی بگم پشت سرش حرف زدم و حلالم کنه؟! " اما پشیمانی اش دوامی نداشت و باز هم تکرار می کرد و تکرار می کرد... استغفار کردن از گناه و تکرار کردن همان خطا برایش تبدیل به عادت شده بود!
برخی از ما آگاهانه خطایی را انجام می دهیم و پس از آن به خاطر احساس ندامتی که داریم توبه می کنیم. توبه در معنای حقیقی آن احساس پشیمانی از عمل و تصمیم در ترک گناه و جبران آن است اما برخی از ما با اینکه از عمل ناپسندی که انجام داده ایم یا گناهی که مرتکب شده ایم پشیمان می شویم و استغفار می کنیم؛ باز هم آن خطا را تکرار می کنیم. آنچه در توبه کردن اهمیت دارد این است که فرد نه تنها در صدد جبران خطایی باشد که انجام داده است بلکه تصمیم قاطع و نیتی راسخ در ترک گناه نیز داشته باشد. خداوند متعال در قرآن می فرماید:
«پروردگارت نسبت به آنان كه از روي جهل اعمال بد انجام داده اند، سپس توبه كردند و در مقام جبران بر آمدند ، آمرزنده و مهربان است.» ( زمر/ آيه 53)
 در غیر اینصورت توبه کردن به معنای حقیقی و درست آن پذیرفته نیست و شایسته نیست که انسان چنین فرصت گرانبهایی را که در مسیر بازگشت به سوی عمل خیر و نیک است از دست بدهد و آن را سبک بشمارد. به قول  شاعر(حسن کردی):
توبه ام توبه نشد هر چه که همت کردم
من به ستاری تو سخت جسارت کردم
هر چه تو دوست شدی با من آلوده ولی
بی حیاتر شده با نفس رفاقت کردم
از این روست که در نفس توبه کردن فرد باید قلبا از عملی که انجام داده است پشیمان باشد و دیگر آن عمل را تکرار نکند. امام رضا علیه السلام در این باره فرموده اند:
«هر كه به زبانش آمرزش بخواهد و در دلش [از گناه خود ] پشيمان نباشد، خودش را ريشخند كرده است.» ¹(بحارالأنوار : 78/356/11)
___________________________________________________________________
1. مَنِ استَغفَرَ بلِسانِهِ ولم يَندَمْ بقَلبِهِ فَقدِ استَهزَأ بنفسِهِ